W 2022 r. ludzkości wiele rzeczy poszło źle lub bardzo źle, nie dotyczy to jednak kosmosu. Akurat tam, gdzie nasza osobnicza obecność jest incydentalna, efekty działalności człowieka, szczególnie skupionej na nauce przynoszą fantastyczne rezultaty. Przejdźmy więc do chwalenia.
Numerem jeden wśród tegoroczny wydarzeń kosmicznych jest dotarcie na miejsce, udane rozłożenie i przeprowadzenie kalibracji oraz rozpoczęcie działalności przez kosmiczne obserwatorium Jamesa Webba. Wielokrotnie opóźniany i przeraźliwie skomplikowany i drogi projekt, posiadający ponad 300 punktów możliwej awarii, nie dość, że spełnił, to już przekroczył oczekiwania naukowców.
Polecamy na Geekweek: W kosmos leci polski satelita STAR VIBE. Zobacz to na żywo
Ilość zdjęć, które JWST jak na razie nam dostarczył, jest skromna, ale to co na nich zobaczyliśmy rzuca na kolana. Najlepsze w tym wszystkim jest, że niesamowite ujęcia Filarów Stworzenia, Neptuna i jego pierścieni, czy wstępne pomiary atmosfer egzoplanet to dopiero zapowiedź tego, co to niesamowite urządzenie może nam zaoferować.
https://antyweb.pl/jwst-rozlozyl-lustra-bedzie-gotowy-do-pracy
https://antyweb.pl/pierwsze-zdjecie-z-james-webb-space-telescope
https://antyweb.pl/obserwatorium-jamesa-webba-oberwalo-meteorytem-jedno-z-luster-uszkodzone
https://antyweb.pl/jwst-slaby-internet
https://antyweb.pl/neptun-z-teleskopu-webba-wycina-z-butow
https://antyweb.pl/james-webb-pierwsza-egzoplaneta
https://antyweb.pl/jwst-pozamiatal-filary-stworzenia
Na efekty tej misji musieliśmy czekać na szczęście znacznie krócej niż w przypadku poprzednika, ale jej znaczenie praktyczne może być nawet większe. Sonda DART dotarła do układu planetoid Didymos - Dimorphos i trafiła mniejszą z nich z siłą, która pozwoliła na skrócenie jej okresu orbitalnego o ponad 30 minut.
Teraz naukowcy będą obserwować, jak ta zmiana wpłynie na trajektorię całego układu. Jeśli kiedyś okaże się, że któraś z większych asteroid zamierza zawitać na naszą planetę i zagrozić istnieniu naszego gatunku, być może to DART będzie jednym z kluczy do tego, żebyśmy byli w stanie się skutecznie obronić.
https://antyweb.pl/sonda-dart-trafila-dimorphosa
https://antyweb.pl/sonda-dart-zmienila-orbite-dimorphosa
O ile w temacie Starshipa wszystko nieprzyjemnie się przedłuża, wielkim bohaterem tego roku są rakiety Falcon 9, które pobiły kilka rekordów. SpaceX wykonało 61 udanych wyniesień, bijąc w ten sposób prywatną konkurencję i uzyskując wynik podobny, co całe, dysponujące wieloma typami rakiet Chiny.
Starty Falconów 9 stanowiły zdecydowaną większość spośród wszystkich amerykańskich wyniesień, których w sumie było 87 (i to wliczając startujące z Nowej Zelandii rakiety Electron). Umożliwiło to SpaceX błyskawiczną rozbudowę sieci Starlink oraz wyniesienie setek ładunków komercyjnych. Warto też dodać, że booster B1058 poleciał i wrócił po raz piętnasty, z czego tylko w tym roku wykonał aż sześć misji.
https://antyweb.pl/spacex-falcon9-150-lotow-w-12lat
https://antyweb.pl/spacex-rekordy-liczby-lotow-wartosc-spolki-rosnie
Chiny dokończyły budowę swojej stacji kosmicznej zwanej Tiangong i tym samym posiadają obecnie najnowocześniejszy obiekt umożliwiający stały pobyt człowieka na orbicie okołoziemskiej. Na składającej się z trzech modułów serwisowego Tianhe oraz dwu laboratoryjnych Wentian i Mengtian doszło już ostatnio do pierwszej rotacji załóg.
W 2023 r. w okolicy stacji ma pojawić się kosmiczny teleskop Xuntian, a wiele wskazuje na to, że w przyszłości Chiny rozbudują swój obiekt o trzy kolejne moduły. Chiny zaczęły też zbierać zgłoszenia od innych państw o współpracę oraz ogłosiły, że rozważają misje turystyczne. Chiny muszą się jednak najpierw ogarnąć ze spadającymi w niekontrolowany sposób członami ich rakiet...
https://antyweb.pl/chiny-rozbudowaly-stacje-kosmiczna-znow-nie-wiemy-na-kogo-spadnie-rakieta
https://antyweb.pl/chiny-koncza-stacje-szczatki-znow-grozne
Drugie warunkowe wyróżnienie trafia do konstelacji Starlink, za jej kluczową rolę w utrzymaniu ukraińskiej łączności w wojnie przeciw Rosji. SpaceX zdołało przesunąć swoje satelity, uchronić się przez rosyjskimi atakami typu WRE. Szkoda, że sam Musk popsuł pod koniec roku klimat tej współpracy, ale zasług bojowych Starlinkom to nie zabierze. SpaceX zbiera już owoce tego kosmicznego zwycięstwa, US Army testuje satelity Muska w kilku egzotycznych lokalizacjach. Dla odmiany Chiny zaprzęgły naukowców, aby Ci sprawdzili, jak można tę konstelację unicestwić w razie wojny.
https://antyweb.pl/spacex-i-starlink-na-ukrainsko-rosyjskiej-wojnie-pomaga-takze-w-walce
https://antyweb.pl/putin-chce-straszyc-zachod-w-kosmosie
https://antyweb.pl/kolejny-wojskowy-sukces-muska
https://antyweb.pl/starlink-w-arktyce
https://antyweb.pl/chinska-armia-zniszczenie-sieci-starlink
https://antyweb.pl/uderzenie-nuklearne-w-siec-starlink
https://antyweb.pl/elon-musk-szerzy-rosyjska-propagande
To z pewnością najmniej medialny z wymienionych tutaj programów. NASA i ULA przeprowadziły udaną próbę nadmuchiwanej osłony termicznej, która może stanowić ciekawą alternatywę dla problematycznych kostek termicznych, które były jedną z pięt achillesowych amerykańskich wahadłowców, a dziś sprawiają spore problemy twórcom Starshipa.
Na dziś wygląda, że wszystko poszło zgodnie z planem. Jeśli się to potwierdzi, to właśnie ULA może stać się pierwszym ich beneficjentem. „Materac” ma stać się podstawą systemu SMART, umożliwiającego odzysk drogich silników BE-4.
https://antyweb.pl/nasa-wrocila-z-kosmosu-na-dmuchanym-materacu-test-loftid-juz-za-nami
Program Artemis trafia na tę listę mocno na kredyt. O ile lot Oriona, jego testy pokładowe i orbitalne, marketing party o mnóstwo kamer zasługuje na piątkę, to już rakieta SLS nie stała się przez to mniej problematyczna i bardziej sensowna.
Ekonomicznie prowadzona misja CAPSTONE dotarła na testowaną dla stacji Lunar Gateway orbitę, choć trzeba i tu pamiętać, że o ile duet Elektron i Photon wykonały bezbłędnie swoje zadanie, to samą sondę z trudem uratowano po tym, jak nie wpadła w rotację. Niemniej wygląda na to, że dwie kluczowe dla programu Artemis orbity DRO i NRHO zostaną udanie przetestowane.
https://antyweb.pl/wiemy-kiedy-poleci-artemis-i
https://antyweb.pl/maly-satelita-leci-na-orbite-ksiezyca
https://antyweb.pl/nasa-stara-sie-uratowac-sonde-capstone
https://antyweb.pl/dramat-rakiety-sls
https://antyweb.pl/orion-wyladowal-w-pacyfiku
https://antyweb.pl/orion-callisto
W tym miejscu zakończę ten przegląd. Duże dylematy miałem co do Starlinera, który ostatecznie wykonał swój lot bezzałogowy, ale liczba problemów i długa cisza każą mi podejrzewać, że to nie koniec problemów tego statku. Przekonamy się o tym już w 2023 r.
Na plus zasługuje oczywiście więcej rzeczy, np. dostarczenie silników BE-4 przez Blue Origin do ULA, czy postępy w testach Starshipa. Jednak wciąż nie czuję, żeby to, co w przypadku reszty rzeczy zasługiwało na nazwę „kamienia milowego”. Część z nich ma jednak duże szanse znaleźć się jako element większej całości w zestawieniu za 2023...
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
