Podstawy fotografii (smartfonem) - Pierwszy, drugi i trzeci plan

Podczas podróży, a nawet prostego wypadu trafiają się nam miejsca, które mają w sobie przysłowiowe to coś. Przykuwający wzrok widok, poczucie przestrzenności, gra kolorów, kojącą nutkę spokoju i ciszy. Jednak nie zawsze udaje się to uchwycić na zdjęciu, w którym brak przestrzenności, głębi i tego czegoś, co zachęciło nas do sięgnięcia po aparat.

Było ich trzech...

A właściwie to trzy – plany. W uchwyceniu piękna krajobrazu i natury pomaga podział na pierwszy, drugi oraz trzeci plan, których połączenie ułatwia uchwycenie głębi, przestrzenności, klimatu danej sceny. Często wpływa także na klimat i odczucia, jakie budzi dane zdjęcie. Ich wykorzystanie świetnie obrazuje poniższe zdjęcie autorstwa Mattia Albertin.

To cię zainteresuje Najlepsze gry w Apple Arcade. Tych tytułów nie możecie przegapić!Najlepsze anime dostępne na Netflixie. Japońskie animacje, które warto poznać!

Pierwszy plan znajduje się najbliżej obiektywu. W fotografii krajobrazowej często jest on nieostry, lecz istotny w ujęciu całościowym. Na pierwszym planie można umieścić najróżniejsze obiekty, od źdźbeł trawy, przez kłosy zboża, pąki kwiatów, po inne obiekty będące w pobliżu i pasujące do klimatu zdjęcia. Na powyższym zdjęciu są to iglaste gałęzie świerku, które nadają zdjęciu wrażenie, jakby widz stał wśród gałęzi i z ukrycia patrzył na widoczny za jeziorem budynek.
Drugi plan zazwyczaj jest zarezerwowany dla tego, co jest kluczowe na danym zdjęciu. Może także stanowić kolejną warstwę składającą się na głębię zdjęcia. W przykładzie widocznym powyżej widoczny jest ten pierwszy przypadek, ponieważ zarówno jezioro, jak i budynek w tle stanowią jeden plan.
Trzeci plan służy jako tło. Jeśli nie odgrywa ono kluczowej roli na zdjęciu to warto zadbać o jego prostotę, ponieważ złożone tło może wodzić wzrok po różnych swoich partiach, zamiast pozwolić mu skupić się na drugim planie bez rozpraszania się. Na powyższym zdjęciu trzeci plan stanowią drzewa. Tworzą one spokojne i stonowane tło, które nie odrywa niepotrzebnie wzroku od tego, co faktycznie istotne.

Rolę trzeciego planu często pełni krajobraz w tle. Należy wtedy wiedzieć, w jakim miejscu umieścić linię horyzontu oraz niebo. Umiejscowione na równi z głową negatywnie może negatywnie wpłynąć na wygląd zdjęcia i zamiast dobrego zdjęcia, wyjdzie po prostu kolejna, zwyczajna fotka.

Oczywiście nie jest to regułą, bo często można uzyskać dobry efekt. Trzeba jednak wiedzieć kiedy ma to sens. W przypadku zdjęcia powyżej efekt nie jest dobry.

Ogólnie rzecz ujmując, rozmieszczenie obiektów w planach powinno być w pełni świadomą decyzją, ponieważ ma istotny wpływ na to, czy oko od razu dostrzeże nutkę ciekawości i naturalnej głębi czy będzie błądzić bez żadnego celu, ni zainteresowania.

Czytaj dalej poniżej

Jakie aplikacje do biegania warto wybrać? Sprawdź najlepsze propozycje Redakcja Antyweb

Tapety na telefon: Android i iPhone. Najlepsze strony i aplikacje. Skąd brać? Kamil Świtalski

Obraz mówi więcej niż 1000 słów, dlatego też właściwe rozmieszczenie elementów zdjęcia w planach jest tak istotne. Dobrze wykorzystane plany od razu nadają zdjęciu sporą dawkę informacji o kontekście, emocjach, pozwalają niemal poczuć, jakby było się po drugiej stronie obiektywu.

Podział na plany pozwala na różne ciekawe zabiegi. Skoro pierwszy plan służy za coś, co dodaje kontekstu i informacji o perspektywie dla pozostałych planów, to może posłużyć także jako naturalna ramka na to, co istotne. Pozwala to w łatwy sposób nakierować wzrok w określone miejsce, co można osiągnąć na różne sposoby:

a) Ramowanie

Ramowanie przypomina nieco oprawianie zdjęcia w ramkę. Ramka ma wyglądać ładnie i pasować do zdjęcia, jednak to, co ważne znajduje się wewnątrz.
Tego typu ramki są wokół nas i zazwyczaj wystarczy tylko spróbować je dostrzec, a warto, bo poza pokierowaniem wzroku we właściwe miejsce, powstrzymują go także przed błądzeniem po wszelkich zakamarkach zdjęcia.

b) Linie wiodące pokrótce wprowadziliśmy sobie już w podstawach kompozycji, ale gwoli przypomnienia są to linie, które prowadzą wzrok w określone miejsce. Bardzo często rolę tę pełni droga, ścieżka leśna, ale także inne rzeczy z otoczenia.

Podział na plany łatwo uzyskać korzystając z trójpodziału, w którym każdy z trzech poziomów posłuży jako jeden plan. Podobnie jak na zdjęciu poniżej, gdzie za pierwszy plan można uznać kamienie na spodzie kadru, za drugi plan jezioro, a za trzeci góry.

Podsumowując

Podobnie jak dobre opowiadanie potrzebuje wstępu, rozwinięcia i zakończenia, tak fotografia potrzebuje planów. Umiejętne i świadome ich wykorzystanie pozwala przekazać kontekst, emocje, przestrzenność, głębie, opowiedzieć historię i ukazać różne inne aspekty danego ujęcia. Właściwe zgranie planów często stanowi wyzwanie, a drobna zmiana może znacząco poprawić efekt. Początki mogą być trudne, jednak można szukać inspiracji na serwisach pokroju 500px czy EyeEm i naśladować je do czasu, aż znajdziemy swój własny styl i odkryjemy co nas kręci.