Jestem o krok od porzucenia MacBooka. Co mnie powstrzymuje?

Apple zrobiło to raz, natomiast Microsoft podchodził do tej zmiany z trzytaktu. Najpierw w 2012 roku pokazując pierwszego Surface RT, a w 2019 roku prezentując zupełnie odmienionego Surface Pro X z układem SQ1. O ile odświeżona bryła tego drugiego modelu trafiła w gusta użytkowników, o tyle układ ARM nie stanął na wysokości zadania: był mało wydajny, a w dodatku system Microsoftu nie oferował odpowiedniego poziomu emulacji programów z architektury x86. Na dodatek, deweloperzy większości kluczowych aplikacji nie zaprzątali sobie głowy przygotowaniem odpowiedników dla ARM-a. Dziś sytuacja jest zgoła inna. Choć nowe układy oraz komputery Copilot+ PC od Microsoftu, czyli Surface Laptop 7. generacji w duecie z Surface Pro 12. generacji, nie są idealnymi maszynami, to nareszcie można być pełnym nadziei i z przyjemnością korzystać z Windowsa na sprzęcie z układem ARM64.

Najnowsze Surface Laptop i Surface Pro z ARM w akcji

Od kilku dni naprzemiennie korzystam z obydwu nowych Surface'ów, ale moim ulubieńcem stał się Surface Laptop. Jako użytkownik MacBooka z procesorem M, wiem, czego oczekiwać po tego rodzaju komputerze: nieskazitelnej wydajności w codziennych zadaniach i długiego, naprawdę długiego czasu pracy na baterii. Zabierając ze sobą MacBooka Pro M1 w drogę wiem, że kilkanaście godzin pracy bez zasilacza to dla niego żadnego problem i w ogóle o tym nie myślę - czy tak samo pracuje się na Surface'ach z układami Qualcomma? A co z pozostałymi aspektami nowej linii komputerów, gdzie AI ma odgrywać tak ważną rolę? Dodatkowy układ NPU w środku obudowy ma być kluczowy, ale czy wpłynął na codzienność z laptopem i tabletem Microsoftu?

Zacznijmy od podstawowej kwestii, czyli jakości wykonania obydwu urządzeń. Nowe Surface Laptop i Surface Pro to najwyższa półka, jeśli chodzi o użyte materiały i stopień wykończenia. Nic nie skrzypi, elementy są perfekcyjnie spasowane, a całość robi fantastyczne wrażenie dzięki aluminiowym obudowom. Ekrany są jasne, oferują dwa tryby pracy (sRGB i Vivid/Żywy), a Surface Laptop nareszcie posiada haptyczny gładzik, który zastąpił "klikacza". Ramki wokół ekranu Laptopa nie są najcieńszymi na rynku, ale nie przeszkadzają - irytują mnie natomiast zaokrąglone rogi ekranów, które nie mają praktycznego zastosowania. W przypadku Surface Pro górna ramka jest niemiłosiernie szeroka i zostawia bardzo niekorzystne wrażenie, jeżeli niedługo wcześniej lub później sięgniecie nawet po kilkuletniego iPada lub aktualne tablety (z niższej półki) innych producentów, jak Samsung czy Huawei.

Czytaj dalej poniżej

Chcesz laptopa z Windowsem? Te modele zmiotą konkurencję Krzysztof Rojek

Dojrzały tablet, który bardzo chce być laptopem. Surface Pro 10 dla firm - recenzja Konrad Kozłowski

To nadal komputer z Windowsem - na dobre i na złe

Początek przygody z nowym urządzeniem Surface z układem ARM64 niczym nie różni się od pierwszej konfiguracji typowego laptopa z Windowsem. Proces trwa dłużej, niż byśmy sobie tego życzyli, musimy decydować o stopniu udostępnianych informacji, a przed pokazaniem pulpitu przeprowadzana jest także aktualizacja systemu. Czy nie mogłoby to wydarzyć się w tle, gdy my będziemy już korzystać z komputera? Logowanie na konto Microsoft, pobieranie aplikacji ze sklepu i instalacja programów z innych źródeł przechodzą bez przeszkód i za każdym razem, gdy jest takowa dostępna, domyślnie pobierana jest wersja aplikacji dla układu ARM64.

Natywne aplikacje "fruwają". A te emulowane?

Slack, Spotify, Messenger, WhastApp oraz pakiet programów od Microsoftu startują i działają błyskawicznie, bo działają natywnie. Lżejsze programy wymagające Prism, jak IrfanView (edycja masowa grafik) czy Unigram (klient Telegrama) działają bez przeszkód, a emulacja jest niezauważalna. Wymagające większej wydajności programy są już jednak pewnym problemem dla emulatora Prism od Microsoftu, dlatego Discord czy Premier Pro miewają problemy. Komunikator notuje pewne przycięcia, a Premiere Pro radzi sobie tylko z materiałami 1080p (bez większych efektów).

O pracy nad wideo w 4K z kilkoma ścieżkami i dodatkową ingerencją w obraz można zapomnieć, dopóki Adobe nie udostępni natywnej wersji dla ARM na Windowsa. Z obydwoma komputera spędzę jeszcze trochę czasu, ale już teraz jasne jest, że bez wersji natywnych bardziej wymagające programy i gry będą miały problemy. Co ciekawe, Microsoft Store i aplikacja Xboksa na Windows 11 przy aktywnym Game Passie nawet nie pozwalają na pobieranie jakichkolwiek gier na urządzenie, by uruchamiać je lokalnie - dostępna jest tylko opcja streamingu gier przez internet.

Sztuczna inteligencja? Nadal czekam na prawdziwe AI

Microsoft zrobił wielkie halo, jak istotnym elementem nowych Surface'ów będzie AI - i pod względem sprzętowym, i pod względem oprogramowania. Obecność układu NPU pozwala odciążyć CPU i GPU przy procesach związanych ze sztuczną inteligencją, ale jak pewnie wszyscy wiecie ta budząca największe kontrowersje i jednocześnie najciekawsza funkcja, czyli Recall, jest aktualnie niedostępna. Pozostają nam więc funkcje AI w aplikacjach Zdjęcia, Paint, Clipchamp, a także rozwiązania wbudowane w system, m. in. te dotyczące wideorozmów, czyli efekty studio, jak poprawa oświetlenia i rozmycie tła, a także filtry (animacja, akwarela, ilustracja).

O ile wspomaganie się przy rysowaniu w Paincie działa nawet nieźle i potrafi podciągnąć moje bazgroły, tak efekty AI i ułatwiona edycja zdjęć miewają spore problemy. Automatyczne wycinanie tła potrafi być nadgorliwe i ucina także fragmenty postaci w kadrze, natomiast efekty AI mijają się z oczekiwaniami, jeżeli nie dostarczymy aplikacji idealnego zdjęcia, które będzie dobrym podłożem pod wprowadzanie zmian. Efekty cyberpunka (zdjęcie ulicy) czy anime (selfie dwóch osób) na pewno nie spowodują, że ktokolwiek z grafików będzie obawiać się o swoje stanowisko. Szkoda tylko, że to tak mało użyteczne dla mnie.

Copilot musi być integralną częścią Windows 11

Na klawiaturze obydwu nowych Surface'ów widnieje przycisk z logo Copilota, ale zamiast wbudowanej sztucznej inteligencji w Windows 11, jego wciśnięcie aktywuje... web aplikację. Wewnątrz niej Copilot działa w ten sam sposób, co na stronie internetowej, więc nie pomoże nam w znalezieniu żądanej funkcji systemu czy rozwiązaniu problemu dotyczącego działania komputera, a przynajmniej nie poprowadzi nas za rękę przez gąszcz ustawień. Dopóki Copilot nie będzie integralną częścią Windows 11, nie będzie mógł wykonywać poleceń związanych z obsługą systemu i wspomagać nas, gdy będziemy mieli kłopot z komputerem, obecność przycisku na klawiaturze jest trochę przerostem formy nad treścią.

Jestem jednak bardzo zadowolony, jak dobrze Surface Laptop i Surface Pro radzą sobie z codziennymi zadaniami. Praca z dokumentami (natywny Office), zdjęciami (Lightroom), grafiką (emulowany IrfanView i natywny Photoshop), komunikatorami (natywne Messenger, Whatsapp i Zoom oraz emulowany Unigram), a także z internetem (natywnie działają Edge, Chrome, Opera, Brave, Firefox) nie sprawia żadnych problemów. Wśród multimediów bez zająknięcia działają Spotify, Prime Video czy Netflix, natomiast wspierająca akcesoria Logitech aplikacja Logi Options+ poradziła sobie bez żadnych przeszkód i dzięki emulacji wspierane są dodatkowe gesty i funkcje myszek czy klawiatur.

Z chmury Apple, czyli iCloud, można korzystać dzięki aplikacji z Microsoft Store, ale Dysku Google używać nie mogę, ponieważ instalator od razu informuje mnie o braku kompatybilności aplikacji z architekturą ARM. Co więcej, aplikacje obecne w Sklepie nie muszą być przygotowane dla komputerów z tymi układami i użytkownik nie jest o tym w żaden sposób informowany. Surface Laptop i Surface Pro nie są komputerami do grania, tym bardziej w najnowszej wersji, ale na upartego można uruchomić gry pokroju Cyberpunka 2077 czy Control, które w rozdzielczości 1080p i średnich detalach będą oscylować wokół 25 kl/s. Przyjemną rozgrywką bym tego jednak nie nazwał.

Krok od porzucenia MacBooka - na co czekam?

Pod względem sprzętowym Surface Laptop mógłby dość szybko wygonić z mojej torby MacBooka Pro, tym bardziej że komputer Microsoftu posiada ekran o bardziej praktycznych proporcjach 3:2. Przeszkodą są jednak, mimo wszystko, wąska lista aplikacji natywnych dla układów Qualcomma, czyli Snapdragona X Elite i X Plus. Jeżeli te, z których korzystacie codziennie, nie zostały przygotowane w odpowiedniej wersji, to nawet skutecznie działający emulator Prism nie będzie niezawodny w bardziej wymagających warunkach. W kwestii baterii mogę już teraz powiedzieć, że praca nawet do 10 godzin bez ładowarki jest osiągalna, może nawet trochę dłużej. W ciągu nocy, gdy Laptop był uśpiony, poziom naładowania spadł o 2% po około 8 godzinach, więc jest to całkiem dobry wynik.