Okresowi przedświątecznemu od zawsze towarzyszy zwiększone zainteresowanie zakupami w sieci. Trend ten jest jeszcze bardziej widoczny dzisiaj, kiedy sektor e-commerce jest dodatkowo napędzany przez trwającą pandemię. Miliony konsumentów przenosi się na platformy cyfrowe w poszukiwaniu prezentów i innych produktów związanych z Bożym Narodzeniem. To sprawia, że okres świąteczny to idealny czas dla oszustów i naciągaczy, którzy stosują nieuczciwe praktyki, aby oszukać niczego niepodejrzewających konsumentów. W jaki sposób klienci sklepów internetowych mogą uchronić się przed wpadnięciem w ich sidła?
Jak wynika z najnowszych badań PayPal, aż 41% polskich konsumentów planuje zamówić przynajmniej część świątecznych zakupów spożywczych przez Internet[1]. Wraz z rosnącą gorączką zakupów, osoby o niecnych zamiarach stają się coraz bardziej innowacyjne pod względem stosowanych metod oszustw. W rezultacie, ci, którzy kupują nierozważnie, narażają się chociażby na różnego rodzaju wyłudzenia i ataki phishingowe.
Wielu doświadczonych e-kupujących może pomyśleć: "hej, ja już to wszystko wiem, znam zasady i nikt nie będzie w stanie mnie oszukać". Jednak w gorącym, przedświątecznym okresie, kiedy zewsząd bombardowani jesteśmy promocjami, rabatami i innymi okazjami sprzedażowymi, łatwo stracić czujność. Zwłaszcza, gdy ktoś kupuje nałogowo i bez zastanowienia. "Skoro sklep X działa w określony sposób, to tak samo powinno być ze sklepem Y, prawda?". Jednak nie zawsze tak jest.
Zawsze sprawdzaj sklep
Wybór wiarygodnego sklepu to pierwsza ważna decyzja, jaką należy podjąć podczas zakupów w sieci. Wyniki jednego z ostatnich badań PayPal wykazały, że co piąty Polak kupujący online doświadczył oszustwa, które najczęściej wiązało się z nieotrzymaniem zakupionego produktu (68%), otrzymaniem innego, tańszego towaru, np. podróbki (15%) lub produktu niezgodnego z opisem na stronie (7%)[2].
Jak zminimalizować ryzyko? Najlepiej korzystać ze znajomych witryn i unikać tych, które wyglądają podejrzanie lub nie mają żadnych opinii. A nawet jeśli je mają, warto sprawdzić skąd pochodzą, ponieważ czasami ich autorami mogą być fikcyjne konta utworzone zaledwie kilka dni lub tygodni wcześniej.
Dodatkowo, jeśli nie znamy sklepu, w którym chcemy zrobić zakupy, warto zrobić mały research: sprawdzić fora internetowe, poszukać opinii innych klientów, przejrzeć profile sklepu w mediach społecznościowych. A jeśli rozważamy zakup czegoś w zagranicznym sklepie, a nie znamy języka danej strony, możemy skorzystać z popularnych translatorów. Tłumaczenie nie będzie idealne, ale na pewno da ogólny obraz sytuacji i podpowie czy, a jeśli tak, to z jakimi potencjalnymi problemami borykają się inni klienci.
Ponadto, przy zakupie z nieznanych sklepów, dobrze jest korzystać z wiarygodnych operatorów płatności, jak np. PayPal, oferujących Program Ochrony Kupujących, pomagających zwiększyć bezpieczeństwo transakcji[3], a w niektórych przypadkach – odzyskać pieniądze utracone na rzecz nieuczciwych sprzedawców.
Zanim więc poświęcimy czas na analizę oferty sklepu i dodanie produktów do koszyka, sprawdźmy dostępne metody płatności.
Adres URL - tylko z symbolem kłódki
Kolejną ważną rzeczą jest to, aby zawsze sprawdzać adres URL sklepu. Zdarza się, że niczego nie podejrzewający klienci wchodzą na wirtualną makietę strony, do złudzenia przypominającą oryginalną, ale stworzoną przez oszustów. Kupujący online powinni zwracać uwagę na protokół HTTPS, małą ikonę kłódki w pasku adresu, oznaczającą, że połączenie między stroną internetową a serwerem witryny jest szyfrowane. Większość popularnych przeglądarek jest w stanie zidentyfikować nieszyfrowane strony i ostrzec swoich użytkowników za pomocą powiadomienia "Ta strona nie jest bezpieczna".
E-kupujący powinni też uważać na przekierowania i linki pochodzące z portali społecznościowych lub wiadomości e-mail. Czasami oszuści zmieniają jedną literę w adresie w celu przekierowania użytkowników na fałszywe strony, a ci, zupełnie bezwiednie, dają się na to nabrać.
Zaufane metody płatności - klucz do sukcesu podczas zakupów online
Konsumenci mają dziś do dyspozycji narzędzia pozwalające im w kilka sekund przelać pieniądze do sprzedawców, przyspieszając tym samym proces wysyłki, dzięki czemu zakupione produkty mogą dotrzeć do nich na czas. Jednak, aby proces płatności online przebiegał bezproblemowo i bezpiecznie, ważne jest, aby korzystać z niezawodnej metody płatności.
PayPal to jeden z najpopularniejszych dostawców płatności na świecie, z którego w naszej redakcji korzystamy już od dawna, płacąc za różne usługi i subskrypcje.
Korzystanie z PayPal jest również bardzo wygodne. Jeśli jesteśmy zalogowani, dokonanie płatności zajmuje zaledwie kilka sekund. Ponadto PayPal jest kompatybilny z urządzeniami mobilnymi, w tym ze smartfonami i tabletami, więc doskonale nadaje się do szybkich zakupów.
Bądź ostrożny wobec niektórych narzędzi marketingowych
Kolejną zasadą zakupów online jest dokładne sprawdzanie opisów produktów. Niektórzy sprzedawcy publikują piękne zdjęcia zawierające elementy, które mogą nie być częścią zestawu lub przedmiotu, którym zainteresowani są konsumenci - i lepiej, aby zdawali sobie z tego sprawę, zanim dokonają zakupu.
Osoby kupujące w sieci powinny również chronić swoje dane osobowe, a więc nie klikać we wszystkie linki i zgody, które pojawiają się na ich ekranie. Warto też pamiętać, że zgodnie z RODO każdy klient może poprosić o usunięcie swoich danych osobowych z bazy klientów sklepu. Newslettery, które później zasypują nasze skrzynki pocztowe, również nie są obowiązkowe. Należy mieć przy tym na uwadze, że fałszywe newslettery są częstym narzędziem wykorzystywanym przez oszustów.
Zakup sfinalizowany? To nie koniec potencjalnych problemów z oszustami
Nawet jeśli kupiliśmy i opłaciliśmy wybrane produkty, nie oznacza to, że jesteśmy w pełni bezpieczni. Niestety, nawet po dokonaniu zakupu kupujący online mogą stać się celem oszustów.
W jaki sposób? Na przykład poprzez fałszywe wiadomości od osób podszywających się pod firmę kurierską lub sklep. Mogą też otrzymać fałszywe informacje z prośbą o uiszczenie dodatkowej opłaty lub powtórzenie płatności, która została błędnie zaksięgowana na koncie sprzedawcy. Oszuści korzystają z szeregu narzędzi socjotechnicznych, których celem jest oszukanie nieostrożnych kupujących. Dlatego nie zaleca się klikania w linki zamieszczone w podejrzanych SMS-ach lub e-mailach, zwłaszcza tych wymagających natychmiastowego działania.
Należy też pamiętać, że profesjonalne sklepy nie rozpoczynają mailingu od ogólnych zwrotów, takich jak: "drogi kliencie" czy "drogi użytkowniku". Zamiast tego używają pełnego imienia lub nazwiska adresata. W ostatnim czasie pojawiło się wiele doniesień o fałszywych mailach od rzekomych firm kurierskich. Wiadomości te zachęcały odbiorców do zalogowania się lub kliknięcia w podany załącznik, lub link. Jakiś czas temu, testując program antywirusowy w Antywebie, celowo kliknęliśmy w jeden z nich, w wyniku czego wszystkie nasze pliki na komputerze zostały zaszyfrowane, a oszuści zażądali za nie okupu.
Jak PayPal może pomóc osobom, które uważają, że doświadczyły oszustwa podczas zakupów online? Jeśli klienci przypuszczają, że zostali uwikłani w jakieś oszustwo, mogą zwrócić się do Centrum Rozstrzygania Sporów, gdzie mają możliwość zgłoszenia wszelkich nieautoryzowanych lub podejrzanych działań na swoim koncie PayPal lub innych budzących wątpliwości praktyk.
Mamy nadzieję, że powyższe zasady pomogą Wam zachować bezpieczeństwo podczas zakupów online, pomimo całego świątecznego pośpiechu. Jeśli macie jakieś sugestie lub dodatkowe pomysły, jak pomóc chronić się przed internetowymi oszustami podczas zakupów w sieci, nie wahajcie się podzielić nimi w komentarzach.
[1] Badanie "Trendy w branży zakupów spożywczych online i dostaw żywności w Wielkiej Brytanii i UE", przeprowadzonego na zlecenie PayPal przez Maru/Matchbox w dniach 6-13 września 2021 r. wśród 1000 uczestników w Polsce, będących osobami podejmującymi decyzje w gospodarstwach domowych.
[2] Badanie „Bolączki Polaków podczas zakupów online”, przeprowadzone na zlecenie PayPal przez ARC Rynek i Opinia, Warszawa, maj 2021.
Badanie zostało przeprowadzone na grupie 1044 respondentów i obejmowało osoby w wieku 18-65 lat.
[3] Ochrona kupujących obejmuje transakcje i towary spełniające określone warunki. Więcej informacji dostępnych jest na stronie paypal.com.pl.
