Często pod wpisami o rynku pracy w branży IT słychać zarzuty o błędną klasyfikację zawodów IT czy dowolne i zamienne ich nazewnictwo. Dziś, dzięki obszernemu raportowi Polskiego Instytutu Ekonomicznego na temat specjalistów IT, możemy podzielić się dokładną ich definicją.
Rzeczony raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego traktuje głównie o lukach w zatrudnieniu specjalistów IT w Polsce, co jest zdecydowanie ciekawsze, jednak dla porządku usystematyzujmy na początek ten termin.
Prawdą jest, że obecnie brakuje ujednoliconej definicji specjalisty IT, traktowana jest więc dość szeroko i zamiennie. Jednak według definicji przyjętej przez GUS (www1) i Eurostat w oparciu z kolei o definicję Międzynarodowej Organizacji Pracy i OECD, do specjalistów IT wliczani są pracownicy wykonujący zawody z wybranych grup zawodów z klasyfikacji ISCO-08 (www2). Tak więc specjalista IT to:
Pracownik, dla którego praca w obszarze ICT (przyp. red. - z ang. information and communication technologies) jest głównym zajęciem. Posiada umiejętności np. w zakresie rozwoju, obsługi, utrzymania systemów lub aplikacji ICT.
Skoro definicję specjalisty IT mamy już za sobą, przejdźmy do głównej części raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego, a więc do rzeczywistego poziomu luki w zatrudnieniu ich w Polsce.
Do tej pory i to aż od 2014 roku najczęściej powielaną informacją w mediach na temat wakatów dla specjalistów IT w Polsce podaje się liczbę 50 tys. (CRN, 2014). Jednak to prawie dekada, a to wciąż zmieniająca się branża, zwłaszcza w ostatnim okresie.
W rzeczywistości, według różnych źródeł obecnie brakuje w Polsce od 25 tys. do nawet 147 tys. specjalistów IT. Skąd taka dysproporcja?
Otóż aktualnie w Polsce zatrudnionych jest ok. 586 tys. specjalistów IT. Stanowi to 3,5% z całej siły roboczej w Polsce – jest to wprawdzie tylko 1 p.p. mniej od średniej w UE, jednak od liderującej Szwecji dzieli nas aż 4,5 p.p. Przez ostatnie dziewięć lat odsetek liczby zatrudnionych specjalistów IT w Polsce wzrósł o 1 p.p., co w liczbach bezwzględnych oznacza, że przybyło 192,5 tys. specjalistów IT w naszym kraju.
Według tych danych, w Polsce brakuje 147 tys. specjalistów IT, a bierze się to stąd, iż lukę tę wylicza się na podstawie różnicy w udziale specjalistów IT wśród wszystkich pracowników w Polsce i w Unii Europejskiej. Służy do tego wskaźnik location quotient (współczynnik lokalizacji), który w Polsce wynosi 0,8. Stąd aby wskaźnik ten wyniósł 1 (średnia w UE), brakuje w Polsce prawie 150 tys.. specjalistów IT. Co gorsza wskaźnik ten poniżej 1 utrzymuje się w naszym kraju od dekady.
Oznacza to, że polski rynek nie ma istotnych przewag konkurencyjnych na tle innych państw Unii Europejskiej w obszarze IT i jest relatywnie słabiej rozwinięty.
Tak więc, ile tak naprawdę brakuje specjalistów IT w Polsce, biorąc pod uwagę aktualny potencjał naszej gospodarki w tym obszarze? Polski Instytut Ekonomiczny do wyliczenia tej wartości posłużył się analizą panelową.
W zależności od rozwoju rynku usług, cyfryzacji przedsiębiorstw czy otwartości gospodarki, można spodziewać się bardziej lub mniej rozwiniętego rynku IT w danym kraju. Aby sprawdzić strukturalne uwarunkowania Polski na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej wykorzystaliśmy analizę danych panelowych. W przyjętym przez nas modelu liczba specjalistów IT była zależna od poziomu zamożności gospodarki (PKB per capita), stopnia cyfryzacji (wskaźnik DESI), udziału produkcji przemysłowej w PKB, poziomu cyfryzacji przedsiębiorstw (przybliżony przez wykorzystanie mediów społecznościowych) oraz udziału eksportu usług IT w całym eksporcie usług.
W Polsce aktualnie mamy zatrudnionych wśród ogółu 3,5% specjalistów IT, a według wyników przyjętej estymacji w Polsce odsetek ten powinien wynosić ok. 3,65%, czyli stosunkowo niewiele wyższy od rzeczywistego. Różnica 0,15 p.p. odpowiada luce w zatrudnieniu specjalistów IT w Polsce na poziomie 25 tys. pracowników.
Na koniec zerknijmy na to, jaki wpływ ta sytuacja ma na przedsiębiorców w tej branży w naszym kraju. By się tego dowiedzieć PIE przeprowadził badania ankietowe wśród 21 dużych firm (250+ osób), 38 średnich (50-254), 30 małych (10-49) oraz 11 mikro (1-9) z sektora ICT (94%) zatrudniających głównie specjalistów IT (69%).
Trzy na cztery z tych firm zwiększyło w ostatnim roku zatrudnienie specjalistów IT.
Nie wszystkie jednak uzupełniły wszystkie luki w zatrudnieniu, głównie z powodu braku zgłoszeń odpowiednich kandydatów, zbyt wysokich oczekiwań i ich niewystarczających umiejętności.
Jednak ostatni wykres obnaża prawdziwe powody hamowania rozwoju rynku IT w Polsce. Okazuje się, że przedsiębiorcy wskazują jako główny tego czynnik zbyt dużą konkurencję firm zagranicznych i przyciąganie przez nich najlepszych pracowników. Na dalszym miejscu pojawiły się zbyt wysokie wymagania finansowe kandydatów, ale to przecież wynika między innymi właśnie z konkurencyjnej oferty zagranicznych firm.
Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny
Stock Image from Depositphotos.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
