Jak nie dać się nabrać na telefonicznych oszustów? Przepisy nie wystarczą, by się przed nimi ustrzec

Chodzi o blokowanie smishingu (złośliwych wiadomości SMS) i spoofingu (złośliwych telefonów). Firmy telekomunikacyjne i polscy operatorzy zobowiązani zostali do stałej analizy ruchu w swoich sieciach i wykrywania w nich podejrzanych połączeń od oszustów oraz blokować je zanim nawiążą połączenie z potencjalnymi ofiarami. Problem w tym, że narzędzia do zapobiegania zjawiskom smishingu i spoofingu ograniczają się wyłącznie do wiadomości i połączeń krajowych i nie mają zastosowań do połączeń przychodzących zagranicznych.

Ministerstwo Cyfryzacji zwraca na to uwagę w kontekście telefonów do najwyższych urzędników państwowych, które w ostatnich latach mają się nasilać. Wystarczy przypomnieć o fałszywym telefonie do Prezydenta Andrzeja Dudy, gdzie rosyjscy pranksterzy podszyli się pod prezydenta Francji. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy z podobnymi telefonami mieli mieć do czynienia inni politycy – także tacy, którzy nie są już aktywni na polskiej scenie politycznej. W tym miesiącu dowiedzieliśmy się także, że na połączenie dał się nabrać Radosław Sikorski – Minister Spraw Zagranicznych. Choć tu sprawa jest nieco skomplikowana, bo Ministerstwo Spraw Zagranicznych stoi na stanowisku, że mieliśmy tu do czynienia z materiałami typu deep fake.

Uwaga na oszustów. Rząd przestrzega i ostrzega

Na co więc zwracać uwagę? Pełnomocnik Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa przedstawia szereg wskazówek:

• Instytucje powinny wprowadzić zasady dotyczące prowadzenia rozmów między osobami na kierowniczych stanowiskach a kontaktami zewnętrznymi, szczególnie z zagranicą. Jeśli takie zasady już istnieją, warto je przejrzeć, uwzględniając rozwój technologii, które mogą umożliwiać oszustwa, takie jak tzw. deep fake wykorzystujący sztuczną inteligencję.
• Ważne, aby przed rozmową współpracownicy potwierdzili tożsamość drugiego rozmówcy, korzystając z oficjalnych kanałów. Warto skontaktować się telefonicznie lub mailowo z osobami, które znają drugiego rozmówcę lub z jego sekretariatem, aby upewnić się, że prośba o rozmowę jest autentyczna. Samo sprawdzenie adresu email i numeru telefonu może być niewystarczające.
• W trakcie rozmowy należy zwracać uwagę na kwestie, które mogłyby świadczyć o podszywaniu się (np. głos, słownictwo, akcent, podnoszenie kontrowersyjnych tematów, prowokacyjne pytania).
• Warto pamiętać, że czasami nie da się używać oficjalnych kanałów, na przykład podczas rozmów z osobami, które nie pełnią już publicznych funkcji. W takich przypadkach, gdy korzystamy z prywatnych numerów, urządzeń lub kont, należy szczególnie zwracać uwagę na wspomniane wcześniej sygnały, które mogą świadczyć o oszustwie. W takiej sytuacji dobrze jest samodzielnie zweryfikować rozmówcę, kontaktując się z nim przez znane nam kanały.
• Gdy korzystamy z prywatnych numerów, urządzeń lub kont do rozmów, warto używać komunikatorów, które są otwartoźródłowe (można sprawdzić ich kod), oferują szyfrowanie end-to-end i umożliwiają weryfikację kontaktów. Dobrze, jeśli mają pozytywne opinie od organizacji zajmujących się cyberbezpieczeństwem.
• Należy pamiętać, że pełne zapewnienie autentyczności rozmówców jest możliwe tylko w zamkniętych systemach komunikacyjnych. Dlatego Ministerstwo Cyfryzacji wprowadziło bezpieczne, zamknięte środki komunikacji dla administracji publicznej i krajowego systemu cyberbezpieczeństwa - jest to Komunikator oraz SKR-Z (system do łączności niejawnej). Umożliwiają one wysyłanie wiadomości i prowadzenie połączeń głosowych. Inne instytucje publiczne mogą także korzystać z tych rozwiązań.

Co ważne, ministerstwo informuje o nawiązaniu współpracy z NASK-PIB. W ramach projektu SecureV prowadzone są specjalistyczne, indywidualne szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa dla osób pełniących kierownicze funkcje w administracji publicznej. Obejmują one m.in. aspekty związane ze świadomością cyberzagrożeń i socjotechniką stosowną przez cyberprzestępców.

Czytaj dalej poniżej

Musk wzywa szefa FAA do dymisji. Konflikt SpaceX z agencją narasta Patryk Łobaza

Robiłeś zakupy w tym sklepie? Oszuści mają Twój numer! Patryk Koncewicz

Stock image from Depositphotos