Hello world, czyli krótka historia języków programowania

Nowe technologie na dobre zawładnęły światem większości z nas. Na co dzień korzystamy z różnego rodzaju sprzętu – komputerów, smartfonów, tabletów. Przeglądamy setki stron internetowych, gramy w gry, a przepisów na obiad i połączeń autobusowych szukamy w aplikacjach. Większość z nas jednak nie wie w jaki sposób one działają.

Autorką tego wpisu jest Aleksandra Staszewska z Coder's Lab.

Każda aplikacja napisana jest w jakimś języku programowania, a dodatkowo każde urządzenie ma swój specjalny program, który „przetłumaczy” komendy aplikacji na specjalny zero-jedynkowy kod wykonywany przez komputer, smartfon lub inne urządzenie. I tu dochodzimy do podstawy, jaką są języki programowania. Na przestrzeni lat, w odpowiedzi na rozwój technologii tworzono języki coraz lepiej odpowiadające konkretnym potrzebom lub bardziej efektywne (ze względu na szybkość pisania w danym języku lub efektywność obliczeniową). Do dnia dzisiejszego powstało ich ponad dwa i pół tysiąca. Przedstawimy Wam jednak tylko te najpopularniejsze (według TIOBE – indeksu popularności języków, opierającym się liczbie wyszukiwani dla zapytań zawierających nazwę języka) oraz te, które znacząco wpłynęły na cały rozwój programowania i to, że dziś możemy korzystać z różnego rodzaju technologicznych nowinek. „Hello world” to tradycyjnie pierwszy program pisany przez programistów na początku pracy w nowym języku. Zobaczmy w jakich językach to hasło pojawiało się na ekranach komputerów na przestrzeni lat.

Czytaj dalej poniżej

Polacy z GateIO chcą podbić świat swoim pomysłem na zautomatyzowany dom Tomasz Popielarczyk

Equil Smartpen 2 - zwykły (niemal) długopis jako bliski kompan tabletu i smartfona Jan Rybczyński

Karciane początki

Zanim przejdziemy do właściwych programów komputerowych, trzeba wspomnieć o ich pierwowzorze, za jaki uznaje się taśmy perforowane. Odpowiednie dziurkowanie dawało możliwość zapisu, a następnie przetwarzania danych za pomocą maszyny. Za ich wynalazcę uważa się Josepha Jacquarda, a początkowo służyły do uzyskania tkaniny o powtarzalnym wzorze tkanej na krośnie. Dopiero Herman Hollerith na ich podstawie stworzył wzór karty na której zaczęto przechowywać dane.

Fortran

Pierwszym językiem programowania jest Fortran, stworzony w latach 1954 – 1957 przez pracownika IBM, Johna Backusa i jego zespół. Pełna nazwa języka to Formula Translation, a początkowo służył on do przeprowadzania obliczeń statystycznych i matematycznych. To pierwszy język wysokiego poziomu (w którym kod i składnia są bardzo przystępne dla człowieka, a „niezrozumiałe” dla komputera, który potrzebuje dłuższego i bardziej skomplikowanego procesu kompilacji, aby wykonać program. Języki wysokiego poziomu charakteryzują się wysokim poziomem abstrakcji). Co ciekawe, Fortran jest wciąż używany.

COBOL

Common Business Oriented Language powstał w 1959 roku w zespole prowadzonym przez Grace Murray Hopper dla systemów bankowych i przeprowadzanych przez nie transakcji. Co ciekawe, prace nad nim zostały zainicjowane przez amerykański Departament Obrony w celu ustalenia wspólnego języka programowania dla środowisk przemysłowych. Pod koniec XX wieku aż 90 proc. transakcji finansowych na całym świecie było przetwarzanych przez programy napisane w COBOLU.

BASIC

Nazwa języka jest akronimem od Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code. Został stworzony w 1964 roku przez John Kemeny’ego i Thomas Kurtza z Dartmouth College, w oparciu m.in. o Fortran. Celem jego twórców było stworzenie języka łatwego w użytkowaniu, o wszechstronnym zastosowaniu. Dzięki temu programować mogły także osoby bez mocnej podbudowy technicznej i matematycznej. Ciekawostką jest, że Microsoft powstał po to, aby wydać i sprzedawać własny interpreter języka Visual BASIC, czyli unowocześnionej wersji BASIC-a.

C / C++

Język C powstał w 1969 roku i jest dziś najpopularniejszym językiem programowania. Jego twórcą jest Dennis Ritchie. C spowodował rewolucję w świecie technologii – napisano w nim takie systemy operacyjne jak Linux, czy OS X. Od niego też pochodzi większość znanych dziś języków programowania. To prosty w konstrukcji i praktyczny w użyciu język, który zyskał sławę dzięki nieograniczonej możliwości przenoszenia na różne urządzenia. C wykorzystuje się głównie do programowania systemowego, sterowników urządzeń i innych niskopoziomowych części oprogramowania (pośredniczą między urządzeniami podłączonymi do komputera, a systemem operacyjnym).

Z czasem C ewoluował w C++ (stworzony w 1983 roku), nazwany nawet językiem programowania lat 90. Jest łatwiejszy w użyciu niż jego pierwowzór, a po niewielkich modyfikacjach umożliwia przenoszenie kodu źródłowego napisanego pierwotnie m.in. w Fortranie. Z tego rozwiązania korzystają ośrodki naukowe zajmujące się fizyką, m.in. słynny, szwajcarski CERN. C++, podobnie jak klasyczny C znajduje się na szczycie listy najpopularniejszych języków programowania i używany jest m.in przez Microsoft Office, Adobe PDF Reader oraz przeglądarkę Mozilla Firefox.

Python

Język, który dla odmiany powstał w Holandii, a nie w USA, jest dziełem Guido van Rossuma. Wydany w wersji 1.0 w 1994 roku, jest rozwijany jako projekt Open Source , którym zarządza organizacja non-profit Python Software Foundation. Oznacza, że każdy może go modyfikować i ulepszać. Ciekawostką jest nazwa tego języka. Van Rossum chciał czegoś krótkiego i unikalnego, a przy okazji był fanem popularnego w latach siedemdziesiątych serialu komediowego „Latający Cyrk Monty Pythona”. W ten właśnie sposób nowy język stał się Pythonem. Jest uważany za język stosunkowo łatwy do nauczenia się, a w ostatnim czasie zdobywa coraz więcej zwolenników. W Pythonie powstał m.in. serwis YouTube.

Ruby

Kto z Was korzysta z Basecampa do zarządzania swoimi projektami? To jedna ze znanych aplikacji, które powstały w języku Ruby. Narodził się on w wyniku poszukiwań Japończyka, Yukihiro Matsumoto, idealnego języka skryptowego. W związku z tym, że żaden z dostępnych nie spełniał oczekiwań, wybrał m.in. z Pythona, Perla i Smalltalka to co najlepsze, dołożył to czego mu w nich brakowało i tak, w 1993 roku narodził się Ruby. Z początku język nie wychodził poza granice kraju jego twórcy.. Boom na Ruby zaczął się na przełomie 2004 i 2005 roku, kiedy to zespół programistów kierowany przez Davida Heinemeiera Hanssona stworzył framework Ruby on Rails do tworzenia aplikacji webowych. Od tej pory Ruby pnie się w górę w zestawieniu najpopularniejszych języków programowania.

PHP

Historia PHP (Personal Home Page) zaczyna się w 1995 roku, kiedy to autor nowego języka, Rasmus Lerdorf, upublicznił kod źródłowy. PHP powstał do tworzenia stron internetowych i projektowania aplikacji webowych. Od czasu pierwszej publikacji, PHP był wielokrotnie, przez zespoły różnych programistów udoskonalany i wydawany w nowych wersjach. Aktualnie trwają prace nad siódmą wersją tego języka. Dziś PHP jest jednym z dominujących języków programowania i obejmuje około 75% domen internetowych. Tworzy się w nim m.in. systemy zarządzania treścią, systemy forów dyskusyjnych czy aplikacje pocztowe. W języku PHP napisany został m.in. Facebook (który stworzył do niego Hip Hop PHP, tłumaczący kod źródłowy języka PHP na C++ w celu zmniejszenia obciążenia serwerów na których działa serwis).

Java

Twórcom Javy, zespołowi pod kierownictwem Jamesa Goslinga, przyświecał cel stworzenia języka, w którym raz napisany kod źródłowy będzie można uruchomić na jakimkolwiek komputerze z zainstalowaną Javą. Miał on być niezawodny, bezpieczny i prosty w użyciu, dzięki dogłębnej analizie cech języka C++ powodujących najwięcej błędów i wyeliminowanie ich w Javie. Dziś docenia się bezpieczeństwo powstałego w 1995 roku języka – jego konstrukcja „pilnuje” aby programista nie popełniał błędów. Dyskusyjna jest natomiast jego prostota. Programowanie w Javie jest stosunkowo szybkie i nie wymaga dużych nakładów pracy. Tworzy się w nim m.in. aplikacje mobilne i gry.

JavaScript

Wbrew pozorom Java i JavaScript nie są ze sobą spokrewnione. Łączy je jedynie nazwa oraz rok powstania. Twórcą JavaScriptu jest Brendan Eich, którego celem było zbudowanie języka do tworzenia dynamicznych stron internetowych, jednak z czasem zaczęto wykorzystywać go także do projektowania m.in. aplikacji webowych i desktopowych. Projekt pracowników firmy Netscape (którego pracownikiem był Eich) powstał jako język skryptowy dla maszyny wirtualnej, która ma zapewnić mechanizmy komunikacji ze światem zewnętrznym. Najbardziej popularną maszyną wirtualną jest przeglądarka, ale interpretery JavaScriptu można znaleźć np. w programach Adobe Acrobat czy w Photoshopie.

C#

Na zakończenie jeden z najmłodszych języków - C#. Odwołujący się bezpośrednio do języka C, język C# został stworzony prze firmę Microsoft w 2000 roku pod okiem Andersa Hejlsberga. W jego składni znajdują się także odwołania do C++ oraz Javy. Uważa się go za język prosty do nauczenia, m.in. ze względu na dużą ilość gotowych rozwiązań, które ułatwiają i skracają czas pisania. C# jest językiem ogólnego przeznaczenia, ściśle związanym z platformą programistyczną .NET Framework.

Każdy kolejny język wnosił coś nowego i pojawiał się w odpowiedzi na potrzeby użytkowników – aby sprzęty działały sprawniej, żeby móc tworzyć bardziej wydajne gry czy aplikacje. I mimo tego, że lista jest dziś bardzo długa, bez obaw możemy stwierdzić, że ciągle będą powstawały nowe.

O Coder’s Lab

Coder`s Lab to pierwsza w Polsce Szkoła Programowania, która opiera się na nowoczesnych kursach typu bootcamp. Organizuje stacjonarne i weekendowe kursy Ruby on Rails, szkolenie „Jak współpracować z programistami?” dla osób pracujących w branży IT, weekendowe szkolenie HTML i CSS, a w najbliższej przyszłości uruchomi kursy z Wordpressa, programowania w języku Python oraz tworzenia aplikacji mobilnych opartych na Androidzie i iOS.

Więcej informacji na stronie www.coderslab.pl