Doomscrolling w 2022 roku - czy da się jeszcze przed nim uciec?

Co to jest doomscrolling?

Doomscrolling czy też doomsurfing to koncentrowanie się na negatywnych informacjach w sieci i ich czasochłonne przewijanie. Doomscrolling to też poniekąd trolling, bo trolle na forach również podają różne negatywne informacje lub wyolbrzymiają negatywne aspekty poruszanych w dyskusjach kwestii. 

Zjawisko doomscrollingu znane jest od początku internetu a termin został spopularyzowany w czasie COVID-19, gdy wszystkie media na świecie w tym samym czasie podawały tylko negatywne informacje i statystyki związane z pandemią. Od tego czasu, gdy tylko media nagłośnią gdzieś na świecie przykry news, wielu z nas wpada w spiralę negatywnych doniesień. I nie może przestać scrollować w poszukiwaniu coraz nowszych i - niestety - coraz czarniejszych, informacji. A że algorytmy swoją robotę wykonują na bieżąco, to szybko tylko takie wiadomości pokazują się scrollującemu.

Przyczyny doomscrollingu

Podobno u podłoża zjawiska doomsurfingu leży potrzeba dokładnego zapoznania się ze wszystkimi doniesieniami na temat konkretnego negatywnego zdarzenia, aby móc najlepiej jak to możliwe przygotować się na osobiste zderzenie z nim. Często zaczynamy od czytania neutralnych a nawet pozytywnych treści, niezauważalnie przechodząc do tych coraz trudniejszych i smutniejszych.

Według psychologów mamy wtedy do czynienia z przynajmniej dwoma błędami poznawczymi. Jednym z nich jest “efekt potwierdzenia”, czyli uznawanie że (w tym przypadku znalezione w sieci) potwierdzenia naszych hipotez są ważniejsze i mocniejsze niż ich zaprzeczenia. Do tego dochodzi “błąd zakotwiczenia”, czyli najlepsze zapamiętanie pierwszej negatywnej informacji w danym temacie i filtrowanie przez nią kolejnych. A że są dni, w których internet epatuje tylko niezbyt optymistycznymi newsami, to od doomscrollingu trudno uciec…

Czytaj dalej poniżej

Google widzi kiedy trollujesz. Mapy zablokowały 100 mln złośliwych edycji Krzysztof Rojek

Przestańmy nazywać nienawiść trollingiem. Polacy w sieci są po prostu okrutni Patryk Koncewicz

Skutki doomscrollingu

Głównym skutkiem zjawiska jest ogólne pogorszenie nastroju i coraz mniejsza chęć poznawania wiadomości pozytywnych. A to z kolei działa niczym kula śnieżna: im więcej negatywnych informacji, tym gorsze samopoczucie i większa potrzeba dociekania co jeszcze złego się wydarzyło. 

Według psychologów negatywne sprawy bardziej oddziałują na naszą psychikę niż pozytywne czy neutralne. O ile u zdrowych psychicznie osób doomscrolling może wywołać niepokoje czy zwiększyć poziom stresu, to u osób bardziej wrażliwych wywołać lub nasilić stany lękowe i depresję. Do tego wszystkiego może dojść poczucie wyobcowania czy - częstego w czasie pandemii - wyizolowania od innych. A gdy czujemy się samotni, to jeszcze więcej czasu spędzamy w sieci - zwłaszcza klikając w typowo clickbaitowe tytuły. To z kolei może negatywnie wpływać na nasz sen, relacje z innymi czy zwiększać podatność na używki. Bo - zwłaszcza po zmroku - światło ekranu w połączeniu z negatywnymi treściami - może niektórych dołować szczególnie…

Jak nie wpaść lub jak wypaść z doomscrollingu?

Podobno uporczywe scrollowanie ekranów w poszukiwaniu tylko negatywnych treści może uzależniać, bo tworzy złudne poczucie bezpieczeństwa. Pewnie coś na zasadzie czysto ludzkiego: “inni mają gorzej” lub “na szczęście zło dzieje się daleko ode mnie”. Niestety od doomscrollingu niedaleko do innych negatywnych zjawisk związanych z internetem: FOMO (obawa że inni mają fajniejsze życie i nam wiele umyka), nomofobia (lęk przed niemożliwością korzystania ze swojego smartfona) i phubbing (nawyk korzystania ze smartfonu nawet podczas rozmów face to face). A najbardziej na nie narażona jest - według badań - nie tylko najmłodsza, ale i najstarsza grupa użytkowników.

Większość z nas zdaje sobie sprawę z przeciążenia informacjami w internecie. Niektórzy kontrolują przy pomocy apek ilość spędzanego w nim czasu. Inni po prostu wyłączają wifi. Ci bardziej świadomi stosują godziny a nawet dni bycia offline. I w gruncie rzeczy tylko to może nas od doomscrollingu, FOMO, nomofobii, phubbingu czy innych internetowych fobii, uratować. 

A skoro kończycie już czytanie tego tekstu, to odłóżcie urządzenie, na którym go czytacie i sprawdźcie co dzieje się za oknem. Informacje o wojnach, chorobach, demonstracjach czy kryzysach gospodarczych nie uciekną. A przeczytane ze “świeżą głową” pozwolą na spojrzenie z innej perspektywy - może zdrowszej?

Źródło

https://www.wdib.uw.edu.pl/images/fomo2021.pdf