Nowe badanie w "Experimental Brain Research" mówi wprost o tym, czego nie powinniśmy robić naszym mózgom. Odkryto, że brak snu przez całą dobę znacząco upośledza mechanizmy uwagi i reakcji na szybko zmieniające się warunki oraz istotnie wpływa na naszą zdolność do szybkiego przetwarzania informacji. To w sumie wiedzieliśmy już wcześniej, ale dopiero teraz odkryto, że ów negatywny wpływ jest dużo większy, niż zakładaliśmy.
Ludzie mają ograniczoną zdolność do przetwarzania wielu zdarzeń pojawiających się w krótkich odstępach czasu. To objawia się np. w postaci niemożności identyfikacji następującego po pierwszym bodźca, jeżeli pojawiły się one w bardzo podobnym czasie. Postanowiono sprawdzić, jak brak snu przez 24 godziny wpływa na to zjawisko, uwzględniając znane już wcześniej konsekwencje.
W ramach eksperymentu naukowcy zaprosili 22 studentów, którzy przez sześć dni przebywali w laboratorium: w tym czasie zmuszano ich do przyjmowania różnych wzorców snu i — oczywiście — przeprowadzano na nich eksperymenty, głównie skupiające się na wykonywaniu zadań umysłowych.
Przez pierwsze dwie noce uczestnicy spali co najmniej 8 godzin, aby ustalić ich "normalny" poziom uwagi. Następnie, począwszy od czwartego dnia, nie spali przez równo 24 godziny. Po tym pozwolono im spać bez ograniczeń przez kolejne dwie noce, aby sprawdzić, czy ich poziom uwagi wrócił do normy.
Do pomiaru uwagi wykorzystano protokół Rapid Serial Visual Presentation. Uczestnicy musieli zidentyfikować dwie liczby wymieszane z sekwencją liter (w formie rozpraszacza), wyświetlanych przez krótki czas na ekranie komputera. Dokładność w identyfikacji tych liczb w różnych odstępach czasu mierzyła poziom skupienia uwagi.
Po 24 godzinach bez snu zdolność uczestników do dokładnej identyfikacji liczb docelowych znacznie spadła. Ów spadek uwagi został zrekompensowany po dwóch w pełni przespanych nocach. Badacze zauważyli, że spadek umiejętności skupienia uwagi był znaczny, nawet bardziej dramatyczny, niż zakładano wcześniej. Mówimy tutaj o ustaleniach badaczy w kontekście syntetycznych zadań umysłowych. Jeżeli chodzi o "realne życie" i odniesienie tych wyników do prawdziwych aktywności, ów efekt zapewne jest jeszcze mocniejszy.
Już jedna noc bez snu może znacząco zwiększyć ryzyko popełnienia błędów, które mogą być zarówno nieszkodliwe, jak i śmiertelnie niebezpieczne: np. naciśnięcie pedału gazu zamiast pedału hamulca. Przy dużym obciążeniu uwagi i pamięci zawsze istnieje zawsze ryzyko błędów, nawet wtedy, gdy jesteśmy wyspani.
Badanie wykazało, że niedobór snu wydłuża okres, w którym mózg integruje wiele bodźców, co prowadzi do dezorientacji i błędów w identyfikacji kolejności bodźców. Wyniki mają istotne znaczenie dla osób, które często doświadczają niedoboru snu — m.in. chodzi o lekarzy oraz pilotów: to zawody, które często są wystawiane na ogromny stres i w ich praktyce często pojawiają się sytuacje, w których decyzje należy podejmować wręcz błyskawicznie. Nie zapominajmy również o ich "specyfice", lekarze i pilocie to często ludzie, cóż... niewyspani.
W kontekście wpływu braku snu na nasze zdolności poznawcze konieczne są dalsze badania, ale wiadomo już, że tylko jedna "zarwana" noc może mieć katastrofalne skutki dla układu nerwowego. Jesteśmy wtedy rozkojarzeni, mniej wychodzi nam integracja różnych bodźców i podejmujemy gorsze decyzje. I choć wiedziano o tym od dawna, to dopiero teraz znamy rzeczywistą skalę tego zjawiska.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
