Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba dostarczył informacji na temat atmosfery egzoplanety WASP-39b, znajdującej się około 700 lat świetlnych od Ziemi. Badania opublikowane w Nature prezentują różnice między "poranną" a "wieczorną" stroną niezwykle ciekawej planety. Na jednej ze stron zawsze jest ciemno, a na drugiej — zawsze jasno.
Egzoplanety znajdują się zasadniczo w "pierwszej linii" zainteresowania astronomów i astrofizyków. Dotychczas zakładano, że atmosfera egzoplanety jest jednorodna na całej jej powierzchni. Najnowsze analizy zmieniają ten pogląd, ukazując, że atmosfera WASP-39b jest różna po obu stronach planety.
WASP-39b jest gazowym gigantem o promieniu większym od Jowisza, ale masie zbliżonej do Saturna. Krąży wokół swojej gwiazdy w bardzo bliskiej odległości, co powoduje, że temperatura na jej powierzchni przekracza 1000 st. C. Jedna z jej stron jest zawsze zwrócona ku jej gwieździe macierzystej — podobnie jest z Księżycem i Ziemią. Mamy tam więc strefę stronę dzienną i nocną, a pomiędzy nimi znajdują się strefy poranne i wieczorne.
W Układzie Słonecznym brak jest obiektów podobnych do WASP-39b. Tego typu planety, krążące blisko swoich gwiazd z krótkimi orbitami stanowią większość odkrywanych egzoplanet.
Analiza przeprowadzona przy użyciu teleskopu Jamesa Webba pozwoliła na bezpośrednie określenie warunków atmosferycznych po obu stronach WASP-39b. Po raz pierwszy uzyskano trójwymiarowy obraz atmosfery egzoplanety. Strona wieczorna jest cieplejsza i bardziej zagęszczona niż poranna, co wynika z różnic temperatury i ciśnienia.
Naukowcy zdobyli te informacje poprzez pomiar zmian światła pobliskiej gwiazdy, gdy planeta (metoda tranzytu) przechodziła przed nią. Światło filtrowane przez atmosferę planety, ujawniało obecność różnych cząsteczek, co umożliwiło określenie składu i struktury atmosfery. Okazało się, że poranna strona planety jest bardziej zachmurzona niż wieczorna — co potwierdziło oczekiwania naukowców.
Wspomniana technika skupia się na świetle odbieranym w momencie, gdy planeta zaczyna i kończy swoje przejście przed gwiazdą. Wtedy światło jest filtrowane przez atmosferę porannej lub wieczornej strony planety, co pozwala na dosyć precyzyjne zbadanie warunków atmosferycznych w strefach. Wyniki były zgodne z innymi dostępnymi metodami badawczymi, co potwierdziło wiarygodność uzyskanych danych.
Zespół naukowców planuje teraz rozszerzyć swoje badania, korzystając z różnych instrumentów na pokładzie teleskopu Jamesa Webba. Analiza światła w ramach różnych długościach fal — od widzialnego po podczerwień — może dostarczyć jeszcze więcej informacji na temat atmosfery WASP-39b i jej zróżnicowania. Wcześniej, gdy nie dysponowaliśmy jeszcze instrumentami z teleskopu Jamesa Webba, tego typu badania były absolutnie niemożliwe.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
