Od lat naukowcy uzależniają myszy laboratoryjne od kokainy i nie robią tego dla zapewnienia im rozrywki. Celem takich badań jest lepsze poznanie uzależnionego mózgu. Tym razem dzięki inżynierii genetycznej udało się osiągnąć coś więcej niż tylko gryzonia niepotrafiącego obejść się bez swojej codziennej porcji białego proszku... Otrzymano coś znacznie bardziej intrygującego, mianowicie mysz potrafiącą oprzeć się pokusie narkotykowego „haju”, mimo że już od dawna powinna być uzależniona.
Naukowcy są przekonani, że uzależnienie jest formą procesu nauczania, który zaczyna fiksować w określonej części mózgu. Żeby się uczyć, musimy wzmacniać połączenia synaptyczne, a to wiąże się z dodawaniem większej ilości „kleju” – proteiny o nazwie kadheryna, która wzmacnia połączenia komórek nerwowych – mówi Shernaz Bamji, profesor na Wydziale Nauk Komórkowych i Fizjologicznych (Department of Cellular and Physiological Sciences).
Pracownicy naukowi Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej byli przekonani, że dodanie większej ilości kadheryny do synaps spowoduje jeszcze intensywniejsze uzależnienie. Logiczne wydaje się założenie, iż więcej białka wzmacniającego połączenia, które powstają podczas procesów uczenia się, da w efekcie silniejsze uzależnienie. Wynik eksperymentu był odwrotny. Mysz nie zamieniła się w zatwardziałego narkomana, zamiast tego była kompletnie obojętna na działanie kokainy. Mogła wiele razy zażyć narkotyk, ale koniec końców nie była od niego uzależniona. Gdy miała wybór, kolejna działka „białej damy” nie stanowiła dla niej priorytetu.
Pani Shernaz Bamji prowadząca badania, wyjaśnia:
Mamy klatkę wyposażoną w trzy odrębne komory. Bierzemy naszą mysz i podajemy jej kokainę, pozwalając jej zapamiętać, że kokainowy „haj” jest związany z określoną komorą. Trenujemy ją w taki sposób przez określoną ilość dni, aż w końcu nauczy się, że ta lokalizacja wiąże się z odczuwaniem działania narkotyku. W momencie kiedy pozwalamy gryzoniowi swobodnie poruszać się po całej klatce i wszystkich zawartych w niej komorach, zwykłe myszy zawsze zmierzają do miejsca, w którym otrzymywały kokainę. Wskazuje to na fakt, iż ponownie szukają związanych z tym doświadczeń (uzależniły się). Za to w przypadku genetycznie zmodyfikowanej myszy, która posiada przesadnie dużo „kleju” do synaps lub po prostu kadheryny – obserwujemy, że zwiedza całą klatkę i zmierzanie do komory z narkotykiem nie jest dla niej priorytetem.
Takie wyniki eksperymentu sugerują, że podatność na uzależnienia nie jest związana tylko ze słabą wolą. Ogromny wpływ mają czynniki genetyczne i biochemiczne. Im więcej wiedzy można zdobyć na temat protein związanych z procesami nauczania i „szlakami nagrody” powstającymi w mózgu, tym większe prawdopodobieństwo na rozwinięcie skutecznych metod zwalczania uzależnień.
W przypadku tego konkretnego odkrycia należy pamiętać, że kadheryna jest powiązana z wieloma różnymi formami uczenia się - nie tylko z czymś negatywnym, jak uzależnienia. Dlatego obranie za cel tego białka niekoniecznie dałoby najlepsze rezultaty. Mogłoby na przykład dojść do zredukowania czyjejś zdolności do zapamiętywania tego, co wiąże się z efektem nagrody za określone czynności. Ma to związek z zażywaniem kokainy, ale jest to również istotny proces towarzyszący nam w codziennym życiu, bez którego nie jesteśmy w stanie poprawnie funkcjonować.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
