Jaką wiedzę o swoich prawach konsumenta mają Polacy? Zależy o co spytać

Osobiście mam nieco sceptyczny stosunek do tego typu badań, bo zgodnie z powiedzeniem „Mądry Polak po szkodzie” (myślę, że to nie tylko nasza cecha narodowa), niezbędną na dany temat wiedzę, często zdobywamy z chwilą zaistnienia takiej potrzeby.

Idealne badanie na taki temat wyglądałoby tak, iż każde pytanie,- dla przykładu: Ile przysługuje ci dni na odstąpienie od umowy zawartej przez internet?, poprzedzone byłoby pytaniem czy kiedykolwiek miałeś/aś przypadek, w którym musiałeś/aś odstąpić od takiej umowy.

Niemniej, wyniki takiego badania dają nam jakiś pogląd na nasz aktualny poziom wiedzy w tym zakresie, a dodatkowo,- zgodnie z powyższym, na to, jak często i w jakich okolicznościach stajemy w obliczu konieczności jej posiadania.

Zacznijmy od samooceny tej wiedzy. Nieco ponad 60% rodaków swoją wiedzę na temat swoich praw konsumenckich ocenia jako przeciętną, tyle samo osób uważa, iż podobną wiedzę mają inni. Niemal co czwarty badany ocenia swoją wiedzę na dużą lub bardzo dużą, a 28% ankietowanych uważa, iż mogą pochwalić się szerszą wiedzą na ten temat, niż inni.

prof. Dominika Maison:

Widać również duże różnice w zależności do wykształcenia – zdecydowanie więcej osób z wykształceniem wyższym postrzega swoją wiedzę na temat praw konsumenckich jako dużą i jeszcze więcej jako większą niż innych Polaków. Wskaźniki wiedzy obiektywnej (indeks wiedzy konsumenckiej) potwierdzają, że nie są to tylko przekonania, ale mają one przełożenie na rzeczywistość.

Jak zbadano ten wskaźnik wiedzy obiektywnej? Ankietowanym zadano 8 pytań z zakresu podstawowej wiedzy o przysługującym im prawach konsumenta. Za każdą prawidłową odpowiedź dawano 1 punkt.

Średnia dla całej grupy badanych wyniosła 4,4 punktów, a w szczegółach wyglądało to tak:

• 58% badanych udzieliło pomiędzy 3 a 5 poprawnych odpowiedzi,
• 27%: więcej niż sześć poprawnych odpowiedzi (35-45 lat: 37%, z dużych i wielkich miast: 33% oraz z wyższym wykształceniem: 41%),
• 15%: 1-2 poprawne odpowiedzi lub żadnej.

prof. Dominika Maison:

Wskaźnik obiektywnej wiedzy konsumenckiej pokazał, że osoby młode (przede wszystkim w wieku 18-25 lat) mają najniższą wiedzę na temat praw konsumenckich. Wynik ten jest niepokojący, gdyż pokazuje, że młodzi ludzie, którzy wchodzą w dorosły świat i samodzielnie wydają zarabiane przez siebie pieniądze są bardzo narażeni na negatywne skutki niekorzystania z przysługujących im praw.

Przechodząc już do tych konkretnych pytań okazuje się, iż największą wiedzę mamy w zakresie zakupów przez internet. Trudno się temu dziwić, już 80% internautów w Polsce robi zakupy przez internet. Rosnąca z roku na rok popularność e-commerce z pewnością powoduje wiele przypadków konieczności sięgania po prawa konsumenckie.

Aż 82% ankietowanych poprawnie odpowiedziało o przysługujące im prawa w przypadku otrzymania towaru niezgodnego z umową. Tylko nieco mniej osób wie, ile ma dni na odstąpienie od umowy zawartej przez internet i ile ma dni na zwrot towaru kupionego przez internet bez podawania przyczyny.

Sporo też podróżujemy, wiedząc jakie mamy możliwość w przypadku otrzymania pokoju w hotelu poniżej obiecanych standardów, choć z drugiej strony nie wiemy w jakim terminie mamy prawo wystosować reklamacje na uszkodzony lub zagubiony bagaż lotniczy. W optymistycznej ocenie może być jednak tak, że po prostu stosunkowo rzadko się nam to zdarza.

Z odpowiedziami poprawnymi powyżej 50% jest jeszcze pytanie o efekt braku odpowiedzi sprzedawcy na naszą reklamację. Z kolei niewielki odsetek poprawnych odpowiedzi dotyczy granicznego terminu na złożenie reklamacji i braku konieczności udokumentowania jej paragonem lub fakturą.
Źródło: Ariadna.
Stock Image from Depositphotos.