Sprawdzenie nr PESEL dostępne w aplikacji mObywatel

Dlaczego z zaskoczeniem? Osobiście wydawało mi się, że dostęp do tej funkcji będą miały tylko instytucje, które zostały ściśle określone w ustawie o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości.

Zastrzeż PESEL w aplikacji mObywatel

To oczywiście związane jest z usługą, którą już wszyscy znamy, czyli - Zastrzeż PESEL, a która to ma służyć jako zabezpieczenie przed zaciąganiem kredytów przez cyberprzestępców na nasze dane.

Przypominając pokrótce - zastrzeżenie numerów PESEL ma chronić nas na dwa sposoby. Z jednej strony, przed atakami typu „na wnuczka” czy „na policjanta”, a więc przy skłanianiu przez cyberprzestępców swoich ofiar do wypłaty znacznych sum pieniędzy, by w dużym skrócie - ratować bliskich, którzy nagle znaleźli się w sytuacji jakiegoś zagrożenia.

Osoby z zablokowanym numerem PESEL, przy próbie wypłaty pieniędzy w placówce bankowej w kwocie przekraczającej trzykrotność minimalnego wynagrodzenia, otrzymają je dopiero 12 godzin po złożeniu takiej dyspozycji. To wystarczający czas na odkrycie oszustwa, a w najgorszym wypadku - w ten sposób straci ta osoba kilka tysięcy złotych, a nie kilkadziesiąt.

Czytaj dalej poniżej

Państwo przygotowało dla Polaków aplikację. Jest kapitalna. Warto. A to nie koniec Piotr Kurek

Kod mObywatela ma trafić do sieci. Nie poznamy jednak wszystkich sekretów Piotr Kurek

Z drugiej strony, to zabezpieczenie przez zaciąganiem kredytów na nasze dane przez cyberprzestępców czy przed atakami typu na „duplikat karty SIM”. Od 1 czerwca, następujące instytucje będą miały obowiązek sprawdzać bazę zablokowanych przez obywateli numerów PESEL:

• Banki: przy zawieraniu umów o kredyt, pożyczkę, leasing, rachunek oszczędnościowy i oszczędnościowo-rozliczeniowy.
• SKOKI: przy zawieraniu umów o kredyt lub pożyczkę.
• Notariusze: przy sporządzaniu dokumentów dotyczących sprzedaży nieruchomości.
• Dostawcy usług telekomunikacyjnych: przy wydawaniu kopii lub wtórnika karty SIM.

Sprawdź PESEL w aplikacji mObywatel

Wydawało mi się więc, że to tylko te wyżej wymienione instytucje uzyskają dostęp do usługi - Sprawdź PESEL. Okazuje się jednak, iż z miejsca z opcji tej skorzysta ponad 10 mln obywateli, którzy korzystają z aplikacji mObywatel.

Tak Ministerstwo Cyfryzacji tłumaczyło jeszcze niedawno istotę samej usługi zastrzegania numeru PESEL:

Jeśli zastrzeżesz swój numer PESEL, znajdzie się on w specjalnym rejestrze. Od 1 czerwca rejestr ten – przed podpisaniem umowy z klientem – będzie musiał być sprawdzany przez każdą instytucję objętą ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości. Od 17 listopada 2023 r., czyli od dnia, kiedy obywatele mogą zastrzec swój PESEL, do 1 czerwca br. instytucje, których ustawa dotyczy, mają czas, żeby włączyć się do systemu. To okres, w którym firmy i instytucje finansowe, notariusze i operatorzy telekomunikacyjni muszą wykorzystać, aby dostosować swoje systemy i procesy do wymogów ustawy. Trzeba pamiętać, że mówimy tu o ważnych danych i musimy być pewni, że będą odpowiednio zabezpieczone.

Skąd nagle pomysł na dodawanie w aplikacji mObywatel funkcji sprawdzanie PESEL? Po co mi taka możliwość, bym jako osoba prywatna,- nie instytucja, we własnym imieniu miał sprawdzać czy ktoś zastrzegł swój numer PESEL, czy nie? Nie mam zielonego pojęcia.

Niemniej, taka usługa pojawiła się w aplikacji mObywatel, wystarczy wskazać w czyim imieniu występujemy o uzyskanie tej informacji - własnym czy firmy lub instytucji. W kolejnym kroku podać numer PESEL danej osoby oraz serię i numer jej dowodu tożsamości, a na koniec uzasadnić powód, dla którego wnioskujemy o taką informację.

Oczywiście, dzięki drugiej znanej już nam usłudze - Zastrzeż PESEL, każdy z nas dowie się w tej samej aplikacji, kto i po co sprawdzał nasz numer PESEL. Wystarczy uruchomić tę usługę przechodząc do odpowiedniej zakładki i wybrać opcję - Kto sprawdzał Twój PESEL.

Według ostatnich danych, już 2 mln obywateli w Polsce zastrzegło swój numer PESEL. Podejrzewam, że im bardziej będziemy się zbliżali do daty 1 czerwca, kiedy fakt ten nabierze już skutków prawnych, liczba ta będzie systematycznie rosła.