Woda to fundament życia, jakie znamy. Nic więc dziwnego, że naukowcy w poszukiwaniach życia szukają właśnie... wody. Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization, and Ices Explorer (w ogromnym skrócie: SPHEREx) to zaawansowany teleskop kosmiczny, który już wkrótce przeprowadzi największe w historii badanie lodu wodnego w obłokach gazu i pyłu międzygwiezdnego.
Po starcie na pokładzie Falcona 9 z bazy Vandenberg w Kalifornii, teleskop SPHEREx rozpocznie misję mapowania nieba w świetle podczerwonym. Jego głównym celem jest analiza obłoków molekularnych, ogromnych zbiorowisk gazu i pyłu, w których rodzą się nowe gwiazdy i planety. Tam, na powierzchni ziaren pyłu międzygwiezdnego, znajdują się zamrożone związki kluczowe dla życia: woda, dwutlenek węgla oraz tlenek węgla. Naukowcy uważają, że właśnie tam zawarta jest większość wody we wszechświecie. Co więcej, woda na Ziemi i innych planetach może pochodzić z tych samych źródeł.
SPHEREx wykorzysta absolutnie najnowsze metody obserwacji. Zamiast wykonywać zdjęcia 2D, teleskop będzie rejestrował dane w trzech wymiarach wzdłuż linii wzroku. Tak naukowcy uzyskają nie tylko informacje o ilości lodu w danej chmurze, ale także zobaczą, jak jego skład zmienia się w różnych warunkach.
Planowane jest przeprowadzenie ponad 9 milionów obserwacji, co pozwoli stworzyć największą w historii bazę danych dotyczących zaklętej w lodzie wody w przestrzeni kosmicznej. Owe wyniki pomogą odpowiedzieć na fundamentalne pytania: jak głęboko w obłokach molekularnych zaczyna tworzyć się lód, jak zmienia się jego obfitość wraz z gęstością chmury oraz co dzieje się z tymi substancjami już po narodzinach gwiazdy.
Teleskop Spitzera, James Webb, to źródło wielu informacji na temat lodu wodnego w kosmosie. SPHEREx to jednak pierwsza misja, której zadaniem jest badanie całej galaktyki pod tym kątem. Niebo będzie "przeglądać" absurdalnie wręcz szybko, więc może wskazywać potencjalnie interesujące obszary, które następnie zostaną dokładnie przeanalizowane przez teleskopy o większej precyzji: tu wkroczy do akcji m.in. wspomniany Webb.
Ale to nie pierwsza tego typu misja. W 1998 roku Submillimeter Wave Astronomy Satellite wykryła mniej pary wodnej, niż oczekiwano. Ostatecznie badania wykazały, że większość wody w badanych regionach jest zamrożona. Dotąd uważano, że jest to po prostu zawieszony w próżni gaz.
Budową teleskopu zajęła się firma BAE Systems, a dane będą analizowane przez naukowców z 10 instytucji w USA oraz zespoły z Korei Południowej i Tajwanu. Wszystkie zgromadzone informacje zostaną udostępnione publicznie w archiwum NASA/IPAC Infrared Science Archive.
Czy zebrane dane potwierdzą, że woda na Ziemi pochodzi z obłoków molekularnych? Naukowcy chcą sprawdzić główne hipotezy dotyczące pochodzenia wody w kosmosie — ciekawi jesteśmy, czy uda im się potwierdzić choćby jedną z nich! A może mechanizm pojawienia się wody na Ziemi jest zgoła inny?
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
