Unijna dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), została opublikowana 16 grudnia 2022 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskim, a weszła w życie 20 dni później. Przepisy w niej zawarte obligują w perspektywie najbliższych 4 lat wszystkie firmy działające w UE, również MŚP zatrudniające powyżej 10 pracowników do obowiązkowego raportowania ESG (Environmental Social Governance) .
Czym dokładnie jest raportowanie ESG i kogo dotyczy?
Raportowanie ESG - rozwijając ten skrót, to niefinansowe odzwierciedlenie działalności firm w zakresie ochrony środowiskowa - Environmental, społecznej odpowiedzialności - Social i ładu korporacyjnego - Governance.
Pierwszy swój raport ESG, zobowiązane będą złożyć już w przyszłym roku (za rok obrotowy 2024), firmy zatrudniające powyżej 500 pracowników. Rok później, obowiązek ten obejmie firmy z zatrudnieniem powyżej 250 pracowników, a w 2027 (za rok obrotowy 2026) już wszystkie firmy zatrudniające powyżej 10 pracowników - wprawdzie z opcją odroczenia na 2 lata, ale i tak czasu pozostało już niewiele, a jednocześnie sporo wyzwań z tym związanych.
Źródło: KPMG.
Według Polskiego Stowarzyszenia ESG (PSE), aktualnie 300 firm w Polsce ma już obowiązek raportowania ESG za ten rok, a do 2026 roku, takich firm w naszym kraju będzie już 3,6 tysięcy.
Głównym celem Unii Europejskiej i jej dyrektywy CSRD, jest przygotowanie firm działających na jej terenie, do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Andrzej Gumieniak, Head of IoT and Distributed Solutions Practice w Inetum:
W ramach projektu Fit for 55 do 2030 roku chcemy zredukować emisję o 55%, a w 2050 roku osiągnąć pełną neutralność klimatyczną. W tym kontekście działania ESG są nie tylko obowiązkiem, ale i przygotowaniem na przyszłość, której ramy czasowe już teraz wpływają na strategie firm.
Raportowanie ESG - dlaczego to takie ważne dla firm?
Raportowanie ESG to nie tylko obowiązek wynikający z powyższych wymogów regulacyjnych, a więc dla firm przede wszystkim uniknięcie potencjalnych kar i sankcji, ale również już konieczność związana z relacjami z interesariuszami - bankami czy inwestorami, którzy to oprócz raportów finansowych będą bacznie przyglądać się również temu niefinansowemu raportowi ESG, przed decyzją o udzieleniu kredytu czy inwestycji w daną firmę. Według PSE, już 80% banków uwzględnia strategie ESG w swojej ofercie produktowej.
Nie można tu też zapomnieć o obecnych i nowych klientach, którzy są coraz bardziej świadomi ekologicznie i zaczynają preferować korzystanie z usług firm odpowiedzialnych społecznie.
Andrzej Gumieniak:
Większość funduszy private equity sprawdza spółki pod kątem ryzyka ESG, a banki planują włączyć czynniki ESG do zarządzania ryzykiem kredytowym. Firmy, które wykazują proaktywne podejście do ESG, mogą liczyć na większe zaufanie inwestorów i klientów.
Osiągnięcie wyższej zgodności w zakresie ESG pozwoli też firmom na optymalizację operacyjną i związaną z tym redukcję kosztów - głównie poprzez oszczędność energii, ale też identyfikację właściwych obszarów do poprawy efektywności czy w końcu usprawnienie procesów biznesowych.
Wyzwania dla firm związane z wdrożeniem ESG
Wdrożenie ESG to też oczywiście spore wyzwania, którym muszą sprostać firmy, gdyż dyrektywa CSRD wprowadza również wymóg poddania zewnętrznemu audytowi takiego raportu. Nie mogą to być więc zwykłe dane wprowadzone do tabelki w excelu, a w pełni wystandaryzowane, zautomatyzowane i cyfrowe procesy przetwarzania danych, które pozwolą interesariuszom na łatwe ich porównywanie oraz gromadzenie.
Andrzej Gumieniak:
Raportowanie ESG to coś więcej niż tylko zebranie danych do jednego dokumentu. Firmy będą musiały udowodnić, skąd pochodzą te dane, aby były one w pełni audytowalne. Już teraz dyrektywy zakładają, że raporty ESG będą traktowane na równi z finansowymi i podlegały audytowi.
Reklama
Jak rozwiązania IT mogą wspierać ESG?
Automatyzacja zbierania danych jest jednym z kluczowych wyzwań w raportowaniu ESG. Firmy, korzystając z wielu systemów, jak również wspomnianych już arkuszy kalkulacyjnych, często borykają się z rozproszeniem informacji. W efektywnym gromadzeniu danych z różnych źródeł wewnątrz organizacji z pewnością pomogą rozwiązania IT, takie jak zintegrowane platformy do zarządzania danymi ESG. Pomogą one zautomatyzować ten proces, umożliwiając scentralizowane zbieranie, przetwarzanie i agregowanie tych danych.
Usystematyzujmy więc te najważniejsze obszary raportowania ESG, w których to wsparcie rozwiązań IT, wydaje się niezbędne i nieocenione.
Przede wszystkim, dzięki integracji z różnymi źródłami danych, takimi jak systemy ERP, CRM czy IoT, organizacje mogą gromadzić informacje dotyczące emisji CO2 czy zużycia energii.
Andrzej Gumieniak:
Dzięki czujnikom IoT instalowanym w halach produkcyjnych możliwe jest śledzenie zużycia energii na bieżąco. To pozwala na dostosowanie produkcji do dostępności zielonej energii, co znacząco obniża emisję.
Do tej pory firmy klasyfikowały emisje gazów cieplarnianych w dwóch zakresach:
- Scope 1, czyli emisje nad którymi firmy mają pełną kontrolę, a wynikające z działalności firmy, takie jak spalanie paliw w pojazdach służbowych czy własne procesy technologiczne,
- Scope 2, czyli pośrednie emisje związane z zakupem energii elektrycznej, a więc powstające poza firmą, ale będące efektem jej zużycia energii.
Nowe regulacje unijne, obligują jednak firmy do pełnego wdrożenia standardu Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol), w którym dochodzi jeszcze trzeci zakres - Scope 3, czyli wszystkie inne pośrednie emisje związane z produkcją zakupionych surowców, transportem, utylizacją odpadów czy podróżami służbowymi. Według danych PSE, dostawcy zewnętrzni odpowiadają za 60% śladu węglowego.
Tutaj odpowiednimi narzędziami IT, dzięki którym firmy mogą precyzyjnie określać swoje emisje na każdym etapie działalności i podejmować świadome decyzje oparte na danych, mogą być:
- dla Scope 1 - systemy monitoringu zużycia paliw (SAP Sustainability Control Tower), platformy IoT do pomiaru emisji z własnych procesów produkcyjnych (IBM Environmental Intelligence Suite) czy oprogramowanie do zarządzania flotą pojazdów (Microsoft Sustainability Manager),
- dla Scope 2 - platformy analizujące zużycie energii elektrycznej (Schneider Electric EcoStruxure), systemy zarządzania energią EMS (Siemens Navigator) czy narzędzia do automatycznego przeliczania wskaźników emisyjności (Energy Insight),
- dla Scope 3 - platformy do kompleksowego raportowania emisji w całym łańcuchu dostaw (Sphera GlobalSustain), systemy blockchain do weryfikacji danych od dostawców (Salesforce Net Zero Cloud) czy narzędzia do przeprowadzania analiz cyklu życia produktu LCA (Clarity AI).
Dobrym przykładem, jak rozwiązania IT mogą wesprzeć wdrożenie ESG jest również smart grid, czyli inteligenta sieć energetyczna, która pozwala na optymalne zarządzanie przepływem energii, w tym dostawy z odnawialnych źródeł - minimalizując tym samym użycie zasobów wysokoemisyjnych.
Analiza i monitorowanie zebranych danych ESG
Jak widać powyżej, zakres gromadzonych danych na potrzeby raportowania ESG jest olbrzymi, więc ich przetwarzanie oraz analiza wymaga wsparcia również ze strony specjalistycznych narzędzi IT jak Tableau czy Power BI.
Marek Czachorowski, Head of Data & AI Solutions w Inetum:
Technologie IT wspierają procesy audytu, a także pozwalają firmom monitorować realizację celów ESG w czasie rzeczywistym. Automatyzacja i digitalizacja tych procesów pozwalają na bieżąco kontrolować, czy firma spełnia wyznaczone cele środowiskowe, co jest kluczowe w dążeniu do neutralności klimatycznej do 2050 roku. Dane muszą być zbierane z taką samą dokładnością jak dane finansowe, a zautomatyzowane platformy danych umożliwiają gromadzenie informacji z różnych źródeł, analizowanie ich, a następnie generowanie raportów ESG, które spełniają rygorystyczne normy audytu.
Ważna jest tu też więc skalowalna chmura obliczeniowa, zapewniająca elastyczną infrastrukturę do przechowywania i przetwarzania tak dużych ilości danych oraz technologia blockchain, która może być wykorzystana do zapewnienia transparentności i niezmienności danych, co z kolei jest niezbędne przy zewnętrznych audytach.
Słowem podsumowania, rozwiązania IT oferują naprawdę szeroki wachlarz możliwości, które mogą znacząco usprawnić proces raportowania ESG, którego wdrożenie nie jest jedynie wymogiem – to krok w stronę budowania zrównoważonej przyszłości, z korzyścią dla wszystkich stron.
Dzięki wykorzystaniu tych technologii firmy mogą zwiększyć transparentność swoich działań, zbudować zaufanie inwestorów, poprawić reputację marki i zminimalizować ryzyko, a nade wszystko uprościć cały proces raportowania ESG.
Stock Image from Depositphotos.
--
Artykuł powstał we współpracy z firmą świadczącą usługi IT Inetum Polska.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu