W razie cyberataku państwo nam nie pomoże. Musimy radzić sobie sami

Zacznijmy od wyników: jest źle, choć zawsze mogło być gorzej. Jak informuje Izba, tworzony i utrzymywany przez organy państwa system zapewniający cyberbezpieczeństwo skupiał się wyłącznie na wzmacnianiu ochrony instytucji i przedsiębiorstw uznawanych za kluczowe dla funkcjonowania państwa. Państwo jednak zapomniało o zwykłym obywatelu i to w momencie, w którym stale przybywa ataków przestępców internetowych uderzających w zwykłych ludzi. Jak wskazuje NIK, działo się tak mimo faktu, że "monitoring zagrożeń i analizy zlecone przez Ministra Cyfryzacji oraz Pełnomocnika Rządu do Spraw Cyberbezpieczeństwa wyraźnie wykazywały, że to właśnie oszustwa komputerowe wymierzone w osoby fizyczne dominują w internecie, zwłaszcza phishing i kradzież tożsamości."

Polecamy na Geekweek: SMS z numeru 510119058. Zignoruj go, bo stracisz pieniądze

Jesteś ofiarą cyberataku? Nie licz na państwo, radź sobie sam

Kto więc mógł liczyć na wsparcie wsparcia? Urzędy, kolej, a nawet służba zdrowia, które mogły liczyć na pomoc wyspecjalizowanych służb informatycznych. A zwykli użytkownicy sieci? Musieli radzić sobie sami. NIK zwraca uwagę m.in. na nierzetelnie prowadzone działania edukacyjne. Z przeprowadzonego przez Izbę badania wśród Internautów wynika, nie wiedzą co robić, ani gdzie się zgłosić, gdy staną się ofiarami ataku cyberprzestępców. Spora część ankietowanych, którzy padli ofiarami cyberataku nie zgłosiła sprawy na policję. Niektórzy, choć liczyli się z poważnymi stratami wizerunkowymi i materialnymi, nie podjęli żadnych działań.

Brak reakcji na zagrożenia, w obliczu których stawali indywidualni użytkownicy internetu, Minister Cyfryzacji i Pełnomocnik Rządu do Spraw Cyberbezpieczeństwa tłumaczyli tym, że zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa w sieci nie należy do ich obowiązków. Innego zdania jest Najwyższa Izba Kontroli. W opinii NIK taki obowiązek wynika z ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa, a także z ustawy o działach administracji rządowej, według której to właśnie Minister Cyfryzacji odpowiada za politykę państwa w zakresie ochrony danych osobowych oraz za bezpieczeństwo cyberprzestrzeni w wymiarze cywilnym.

Z kontroli NIK wynika, że polska policja nie jest przygotowana na zgłoszenia cyberprzestępstw przez obywateli. W grudniu 2021 r. w całym kraju zatrudnionych było zaledwie 305 funkcjonariuszy wyspecjalizowanych w zwalczaniu przestępczości komputerowej (0,33% wszystkich etatów w policji). Wielu policjantów nie miało nawet podstawowej wiedzy, która umożliwiłaby sprawne przyjmowanie zgłoszeń i skuteczne zabezpieczenie materiału dowodowego. W policji brakuje też procedur, które w odpowiedni sposób ułatwiałyby pracę policjantom.

Czytaj dalej poniżej

Zdjęcia, pseudonimy i dane osobowe – służby udostępniają komplet wiedzy o grupie rosyjskich hakerów Patryk Koncewicz

Powstanie w pełni europejski DNS. Pomogą w tym Polacy Krzysztof Rojek

Czas na zmiany w cyberbezpieczeństwie. Państwo musi zadbać o obywatela

Wynikiem końcowym przeprowadzonych kontroli i raportu NIK jest przygotowanie wniosków, którymi Izba dzieli się z rządzącymi. Propozycje działań zwiększających bezpieczeństwo Polaków to:

• Uregulowanie w ustawie o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, tematyki bezpieczeństwa indywidualnych użytkowników Internetu.
• Przygotowanie i przedstawienie Radzie Ministrów projektów modyfikacji Strategii Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2019-2024 oraz Planu działań na rzecz wdrożenia Strategii Cyberbezpieczeństwa.
• Wdrożenie jednolitego modelu edukowania obywateli na temat bezpieczeństwa w sieci oraz stworzenie rozpoznawalnego, oficjalnego, państwowego serwisu, zawierającego łatwo dostępne informacje na temat zagrożeń cyberbezpieczeństwa, trwających kampanii, a także zaleceń i dobrych praktyk z zakresu „cyberhigieny”.
• Usprawnienie procesu przyjmowania zgłoszeń obywateli i instytucji w sprawie przestępstw internetowych.

Z obszernym materiałem Najwyższej Izby Kontroli dotyczącym przestępstw internetowych zapoznacie się na stronach NIK.

Stock Image from Depositphotos