Wiele razy pewnie słyszałeś, by najpierw rozgrzewkowo pobiegać, a później wykonywać ćwiczenia siłowe lub na odwrót. Można było zatem odnieść wrażenie, że kolejność niewiele w rzeczywistości zmienia. Naukowcy jednak znają już odpowiedź.

Od lat w środowisku osób aktywnych fizycznie trwa gorąca dyskusja: czy lepiej najpierw wykonać trening cardio, a dopiero potem podnieść ciężary – czy może odwrotnie? Dotychczasowa praktyka wskazywała głównie na indywidualne preferencje, jednak nowe badania przeprowadzone na grupie młodych mężczyzn z otyłością rzucają światło na to, która kolejność przynosi lepsze efekty w redukcji tkanki tłuszczowej i poprawie ogólnej sprawności fizycznej.
Najpierw siła, potem wytrzymałość
W 12-tygodniowym randomizowanym badaniu klinicznym udział wzięło 45 młodych mężczyzn w wieku 18–30 lat z klinicznie stwierdzoną otyłością (średni BMI: 29,78). Uczestnicy zostali podzieleni na trzy grupy: jedna z nich (CRE) najpierw wykonywała trening siłowy, a następnie wytrzymałościowy (cardio), druga (CER) odwrotnie – zaczynała od cardio, a kończyła na ćwiczeniach siłowych. Trzecia grupa kontrolna nie zmieniała swoich nawyków i nie uczestniczyła w żadnym programie treningowym.
Wszystkie grupy aktywne trenowały przez 60 minut trzy razy w tygodniu, a każdy uczestnik wyposażony był w zegarek sportowy monitorujący aktywność fizyczną, co pozwoliło badaczom uzyskać precyzyjne dane, niezależne od subiektywnej oceny.
Po zakończeniu programu obie grupy treningowe poprawiły swoją wydolność tlenową, siłę mięśniową, gęstość kości i skład ciała – w tym zredukowały ilość tłuszczu i zwiększyły masę mięśniową. Jednak to grupa, która wykonywała trening siłowy przed cardio, odnotowała zdecydowanie lepsze wyniki w redukcji tkanki tłuszczowej, zwłaszcza tej trzewnej – najbardziej niebezpiecznej dla zdrowia, związanej z chorobami serca i układu krążenia.
Co więcej, uczestnicy tej grupy zwiększyli swoją dzienną liczbę kroków aż o 3500 – dla porównania, grupa rozpoczynająca od cardio odnotowała jedynie wzrost o około 1600 kroków. Również wskaźniki siły maksymalnej, siły eksplozywnej oraz wytrzymałości mięśniowej były istotnie wyższe w grupie „siła przed cardio”.
Kolejność ma znaczenie
Klucz do zrozumienia tych wyników tkwi w fizjologii. Trening siłowy zużywa zapasy glikogenu w mięśniach – to „paliwo” wykorzystywane przez organizm do intensywnego wysiłku. Gdy po takim treningu przechodzimy do ćwiczeń cardio, organizm zmuszony jest czerpać energię z tłuszczu, co znacząco zwiększa spalanie tkanki tłuszczowej. Można to porównać do hybrydowego samochodu, który przełącza się na energię elektryczną po wyczerpaniu benzyny.
Z drugiej strony, rozpoczynając od cardio, organizm zużywa część zapasów energii, co może negatywnie wpłynąć na jakość i intensywność późniejszego treningu siłowego. Mięśnie są już częściowo zmęczone, a rezerwy glikogenu uszczuplone, co ogranicza możliwości budowania siły i masy mięśniowej.
Badania potwierdzają, że kolejność ćwiczeń w tzw. treningu złożonym (concurrent training) ma kluczowe znaczenie w osiągnięciu konkretnych celów. Jeśli celem jest poprawa ogólnej sprawności fizycznej i redukcja tłuszczu, warto zaczynać od treningu siłowego. Jeśli natomiast głównym celem jest poprawa wydolności układu krążenia, kolejność może być mniej istotna – oba schematy przynoszą podobne efekty.
Co więcej, obserwacje wskazują, że osoby trenujące siłowo na początku sesji wykazywały większą aktywność fizyczną również poza treningami – częściej się ruszały, spacerowały i były bardziej aktywne w ciągu dnia. To może być związane ze wzrostem energii i poprawą samopoczucia, które naturalnie towarzyszą wzrostowi siły mięśniowej.
Choć wyniki są imponujące, warto zauważyć pewne ograniczenia. Badanie objęło jedynie młodych mężczyzn z otyłością, dlatego nie można ich bezpośrednio odnieść do kobiet, osób starszych czy ludzi o normalnej masie ciała. Nie analizowano również wpływu diety, jakości snu czy poziomu stresu – czynników, które mogą istotnie wpływać na efekty treningowe.
Ponadto badanie trwało jedynie 12 tygodni, co nie pozwala ocenić długofalowych skutków stosowanej metody. Niemniej jednak, zgodność wyników z wcześniejszymi analizami i systematycznymi przeglądami literatury dodaje wiarygodności wnioskowi: siła przed cardio to optymalna strategia dla osób chcących zredukować tkankę tłuszczową i poprawić ogólną sprawność.
Grafika: depositphotos
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu