Czy to możliwe, że ludzki mózg codziennie toczy wewnętrzną walkę o to, by uczyć i zapamiętywać? Wyniki badania naukowców z Uniwersytetu w Tel Awiwie rzuciły na tapet tajemnice mechanizmów uczenia się i ujawniły, że dwa podstawowe systemy – warunkowanie klasyczne i operacyjne – "rywalizują" ze sobą o dominację w naszym umyśle. Co to oznacza dla nas i jak możemy to wykorzystać?
Badacze pod kierownictwem profesora Mosze Parnasa i doktoranta Eyala Rozenfelda przeprowadzili swoje badania na muszkach owocowych (z rodzaju Drosophila). Tylko pozornie te małe owady nie mają wiele wspólnego z ludźmi, bowiem ich mózgi wykazują zaskakująco podobne mechanizmy uczenia się. W eksperymencie muszki były trenowane do kojarzenia zapachu z porażeniem prądem elektrycznym. Naukowcy zastosowali dwie metody: warunkowanie klasyczne (muszki rażono "w odpowiedzi" na zapach) oraz operacyjne (muszki uczyły się uciekać przed bodźcem).
Gdy obie metody stosowano jednocześnie, owady nie były w stanie nauczyć się żadnej reakcji. Zamiast tego wydawały się zdezorientowane, jakby ich mózgi nie mogły zdecydować, która strategia powinna dominować. To zaś potwierdziło hipotezę, że oba systemy uczenia się wzajemnie się blokują.
Badacze porównują to odkrycie do "mentalnego przeciągania liny". Kiedy jeden system uczenia się jest aktywny, aktywnie tłumi drugi. Priorytetyzacja zapobiega sprzecznym reakcjom, ale oznacza również, że mózg nie może nauczyć się dwóch sprzecznych zachowań w tym samym czasie. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa wyspecjalizowany mechanizm decydujący, która ścieżka uczenia się ma pierwszeństwo.
Sprawdź również: Serce ma swój „mini-mózg”. Jakie ma zadania?
Warto wskazać na szersze implikacje tych odkryć. Mechanizmy zarządzania konkurującymi systemami uczenia się mogą mieć kluczowe znaczenie w okiełznaniu wielu przypadłości: od ADHD aż po neurodegeneracje. Rozwijając naszą wiedzę na temat priorytetyzacji pamięci w mózgu, możemy odkryć nowe sposoby interwencji terapeutycznych. Co więcej, badania mogą mieć szerokie zastosowanie w edukacji, pomagając opracować skuteczniejsze metody nauczania.
Mózg bezsprzecznie ma możliwość optymalizowania procesu uczenia się. Jego priorytetyzacja pozwala unikać sprzecznych reakcji, ale może też ograniczać możliwość jednoczesnego przyswajania różnorodnych informacji. Z jednej strony podejście tego typu usprawnia codzienne funkcjonowanie, z drugiej może stanowić wyzwanie w środowiskach wymagających szybkiego przystosowywania się do zmiennych warunków.
Wydawało się, że wiemy w tym temacie już sporo — udało się jednak odkryć na nowo, jak mózg przetwarza informacje. Procesy zachodzące w naszych umysłach są zdecydowanie znacznie bardziej złożone, niż moglibyśmy przypuszczać. Owo odkrycie na pewno stanie się istotne dla medycyny, edukacji i właściwie dla wszystkich, którzy interesują się tym, jak działa ludzki mózg.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
