mObywatel u notariusza – w teorii się da, ale w praktyce nie jest tak łatwo

We wrześniu ubiegłego roku zatwierdzono możliwość legitymowania się mObywatelem przy załatwianiu spraw notarialnych, a jako że ostatnio musiałem notariusza odwiedzić, to postanowiłem skorzystać z praw nadanych mi treścią art. 83 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel. Okazało się jednak, że to wcale nie taka prosta sprawa – co prawda w świetle prawa jest to możliwe, a grono notarialne kręci w takich przypadkach nosem. A powody są co najmniej dwa.

mObywatel jest u notariusza legalny, ale co z respektowaniem cyfrowego dowodu?

Nosicie jeszcze fizyczne dokumenty? Mnie zasadzie pozostała już tylko kwestia lotnisk – gdyby nie brak możliwości wylegitymowania się cyfrowym dokumentem, to całkowicie odrzuciłbym plastik. Wojownicy gotówki i przeciwnicy cyfryzacji pewnie mnie za to zrugają, ale nikt nie przekona mnie, że mObywatel – ze wszystkimi jego wadami – nie jest wygodniejszą opcją.

W kraju mamy już niemalże pełne obłożenie instytucji, które uznają mDowód, a od września 2023 do tego grona dołączyły także kancelarie notarialne. Tak się akurat złożyło, że miałem okazję przetestować jak respektowanie nowych przepisów działa w praktyce, a ten tekst piszę ku przestrodze, by oszczędzić Wam czasu i nerwów.

mObywatel u notariusza? Da się, ale…

Istnieją zawody, które cechują się formalną postawą i dość konserwatywnym podejściem do swoich obowiązków, a do tego grona bez wątpienia należą profesje związane z prawem. Wiecie – wkuwanie na pamięć regułek oraz zasad i wykonywanie powtarzalnych czynności w kółko uczy kapryśnego podejścia do zmian, a nagłe pojawienie się wzmożonej cyfryzacji potrafi mocno namieszać. I tak właśnie jest w przypadku notariuszy – a przynajmniej taki przekaz niosły słowa Pana, którego nazwiska przytoczyć nie mogę, a który otrzymał ode mnie niechciane zadanie zmierzenia się z potwierdzeniem tożsamości mObywatelem przy podpisywaniu dokumentów.

Czytaj dalej poniżej

Przestępcy przestraszyli się zastrzeżeń numeru PESEL Grzegorz Ułan

Sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje medycynę. Wyjaśniam jak Patryk Łobaza

Wydawało mi się, że pójdzie równie łatwo, co w banku, ale nic bardziej mylnego. Pan Notariusz, najpierw odsuwał mnie od tego pomysłu ostrzeżeniami przed kłopotliwością i długim czasem trwania tego procesu, ale otrzymawszy jednoznaczną odmowę powrotu do domu po plastik, przystąpił do wklepywania danych w system. Zanim jednak do tego doszedł, musiał zdjąć blokadę bezpieczeństwa z moich danych, polegającą na zagwiastkowaniu wrażliwych informacji, chronionych przez RODO.

W tym celu musiał swoim prywatnym telefonem zeskanować mój kod QR w aplikacji mObywatel, a później o analogiczną czynność poprosił mnie. To już wzbudzało jego wątpliwości i w zasadzie nie ma się co dziwić – nie istnieje służbowy mObywatel, więc dlaczego notariusz ma być przymuszany do używania w celach zawodowych swojego prywatnego profilu?

Później okazało się, że ekran potwierdzający dane w systemie wyświetla się tylko przez chwilę – wystarczająco krótką, by notariusz mógł nie zdążyć ich przepisać, więc przygotujcie się na ewentualny scenariusz powtarzania skanowania. Nie widziałem z oczywistych względów tego, co osoba po drugiej stronie biurka ma wyświetlone, ale w rozmowie notariusz wielokrotnie powtarzał, że obsługa systemu jest niewygodna.

Ostatecznie więc po około półgodzinnej przeprawie przez świat cyfryzacji, udało nam się potwierdzić wszystkie dane i sfinalizować procedury – chwilę później moja dziewczyna, legitymująca się plastikowym dowodem załatwiła te same formalności w kilka minut. I kto na tym wygrał? Mam wątpliwości, czy byłem to ja, bo choć postawiłem na swoim i wylegitymowałem się mDowodem, to straciłem znacznie więcej czasu.

Działo się to w Warszawie, a notariuszem był człowiek względnie młody, który już wcześniej miał okazję sporządzać dokumenty w oparciu o dane z mObywatela. A teraz wyobraźmy sobie starszą osobę (zawód ten można pełnić do 70 roku życia) w niewielkiej gminie. Usłyszałem od notariusza, że pomimo roku ich infrastruktura nie jest jeszcze gotowa na ten etap cyfryzacji, a znane mu grono osób pełniących ten zawód narzeka na brak spójnej kampanii szkoleń w tym zakresie.

Zostawiam Wam to do oceny z przypomnieniem, że choć mObywatel jest dokumentem ważnym w przypadku podpisywania umów notarialnych, to możecie zderzyć się z małymi problemami.