Kosmos

Sławosz Uznański nie będzie pierwszym Polakiem w kosmosie. Poznaj historię Mirosława Hermaszewskiego.

Bartek Luzak
Sławosz Uznański nie będzie pierwszym Polakiem w kosmosie. Poznaj historię Mirosława Hermaszewskiego.

Mimo szumnych zapowiedzi miliarderów, którzy chcą skomercjalizować loty w kosmos – na razie jest to coś, co mogą przeżyć nieliczni. Historia polskich astronautów jest na tym polu wyjątkowo skromna. Ostatnio głośno zrobiło się o Sławoszu Uznańskim, który właśnie rozpoczął szkolenia w Europejskim Centrum Astronautów. Przy tej okazji warto poznać historię Mirosława Hermaszewskiego – pierwszego i jak dotąd jedynego Polaka, który poleciał w kosmos.

Mirosław Hermaszewski – jak w kosmosie znalazł się pierwszy Polak

Od podróży Mirosława Hermaszewskiego w kosmos minęło już 45 lat. Do tej pory żaden inny rodak nie miał okazji przeżyć czegoś takiego. Dla porządku warto jednak dodać, że historia pamięta astronautów, którzy mieli polskie korzenie. Byli to: Karol Joseph Bobko, Christopher Ferguson, Scott Parazynski, James Pawelczyk i George Zamka. Piszę o tym na wszelki wypadek, gdyby ktoś bardzo chciał dowieść, że Hermaszewski nie był jedyny. Skoro formalności mamy już za sobą, wróćmy na chwilę na Ziemię, a konkretnie do Lipników, wsi, która kiedyś znajdowała się na terenie Polski, a dziś należy do Ukrainy.

Dzieciństwo i młodość Mirosława Hermaszewskiego

Mirosław Hermaszewski urodził się 15 września 1941 roku właśnie we wspomnianych wcześniej Lipnikach. Wieś znajdowała się w województwie wołyńskim i nie uniknęła tragedii związanej z tym miejscem. W 1943 roku Hermaszewski został ocalony przez matkę z napadu UPA na Lipniki. Podczas rzezi wołyńskiej przyszły astronauta stracił wówczas aż 19 członków swojej rodziny, w tym ojca.

Jego życie już od najmłodszych lat było związane z niebem. W 1960 rozpoczął edukację w Aeroklubie Wrocławskim, a już rok później miał kwalifikacje pilota szybowcowego oraz ukończony kurs akrobacji szybowcowej. Z tymi umiejętnościami wstąpił do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie. To tutaj zaczęła się jego kariera wojskowa. Jego zaangażowanie i pasja nie pozostały niezauważone, co zaowocowało awansami i możliwością latania na różnych typach samolotów, w tym na legendarnych MiG-15 i MiG-21. To były lata intensywnego szkolenia i zdobywania doświadczenia, które w przyszłości miały stać się nieocenione.

Lot kosmiczny Mirosława Hermaszewskiego

Legendarny przełom w karierze nastąpił w 1976 roku. To wtedy ogłoszono, że w kosmos polecą przedstawiciele państw bloku socjalistycznego. Hermaszewskiego wybrano do tej misji razem z płk. Zenonem Jankowskim, który finalnie stał się jego zmiennikiem. Sam lot odbył się 2 lata później. Podczas swojej misji, Hermaszewski przebywał w kosmosie przez 7 dni, 20 godzin i 43 minuty. Towarzyszył mu Piotr Klimuk, dowódca statku Sojuz 30. Po powrocie na Ziemię astronauci bezpiecznie wylądowali na stepach Kazachstanu. Misja ta ustanowiła kilka rekordów Polski, zatwierdzonych przez Międzynarodową Federację Lotniczą (m.in. wysokość lotu, prędkość lotu, czas trwania lotu i przebyty dystans). Za swój udział w tej historycznej misji Mirosław Hermaszewski został uhonorowany wieloma odznaczeniami, w tym Złotą Gwiazdą Bohatera Związku Radzieckiego, Orderem Lenina i Orderem Krzyża Grunwaldu I Klasy. Otrzymał także awans na stopień podpułkownika.

Dziedzictwo Hermaszewskiego

Mirosław Hermaszewski odszedł na emeryturę jako pułkownik Wojska Polskiego. Po zakończeniu swojej kariery włączył się aktywnie w życie polityczne kraju. Bez powodzenia kandydował na senatora w 2001 roku, ale rok później dostał się do sejmiku mazowieckiego z ramienia SLD-UP.

Warto zauważyć, że w 2018 roku, Hermaszewski odegrał istotną rolę w obronie członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON). Rząd Mateusza Morawieckiego przygotował ustawę, która miała na celu ich degradację. Prezydent Andrzej Duda zdecydował się ją zawetować, powołując się m.in. na postawę generała Hermaszewskiego, uznając go za osobę, która nie powinna być pozbawiona stopnia wojskowego na podstawie nowego prawa.

Gdzie szukać informacji o Mirosławie Hermaszewskim?

To tylko krótkie podsumowanie życia pierwszego Polaka, który poleciał w kosmos. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na jego temat, warto sięgnąć po książki:

  • Bohdan Świątkiewicz – "Polak w Kosmosie" (1978)
  • Andrzej Marks – "Polak w Kosmosie" (1978)
  • Emil Bil, Jerzy Rakowski – "Polak melduje z kosmosu" (1978)
  • Emil Bil, Bronisław Hynowski – "Droga Polaka na orbitę" (1978)
  • Władysław Hermaszewski – "Echa Wołynia" (1998)
  • Władysław Hermaszewski – "Na Ziemi i na Niebie" (2005)
  • Dariusz Kortko, Marcin Pietraszewski – "Cena nieważkości. Kulisy lotu Polaka w kosmos" (2018)
  • Jesse Russell – "Mirosław Hermaszewski" (2012)
  • Władysław Hermaszewski – "Masakra w Lipnikach - Wołyń 1943" (2015)
  • Mirosław Hermaszewski – "Jedyny Polak w kosmosie" (2021)
  • Mirosław Hermaszewski – "Ciężar nieważkości. Opowieść pilota kosmonauty" (2022)
  • Dariusz Bruliński – "Mirosław Hermaszewski" (2023)

zdjęcia: WikiMedia

Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu