Międzynarodowa Stacja Kosmiczna: Gdzie właściwie poleciał Sławosz Uznański?

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna: 420 ton stali z Sławoszem Uznańskim w środku

25 czerwca 2025 roku o godzinie 8:31 polskiego czasu wydarzył się moment historyczny – po 47 latach przerwy drugi Polak (po Mirosławie Hermaszewskim) poleciał w kosmos. Sławosz Uznański-Wiśniewski wystartował w ramach misji Axiom-4 i obrał kurs na miejsce, które śmiało można nazwać najdroższym „mieszkaniem” stworzonym przez ludzi – Międzynarodową Stację Kosmiczną. Czym tak naprawdę jest ISS? Gdzie konkretnie poleciał nasz astronauta? Co go tam czeka przez najbliższe dwa tygodnie? Sprawdzamy.

Wszystko, co musisz wiedzieć o ISS

ISS to nie jest jakaś tam „metalowa puszka" ulokowana na orbicie. To prawdziwy kolos – kosmiczny kombinat o masie 420 ton, pędzący nad naszymi głowami z prędkością 28000 km/h. Dla porównania – to tak, jakby artyleryjski pocisk przez całą dobę oblatywał Ziemię. Stacja znajduje się około 420 kilometrów nad powierzchnią planety – to mniej więcej tyle, ile wynosi droga z Warszawy do Krakowa. Tyle że w pionie, nie w poziomie. Co ciekawe, ISS nie „wisi” nad jednym miejscem – ona dosłownie frunie dookoła Ziemi, okrążając ją raz na 91 minut. Dla Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego oznacza to 16 wschodów i zachodów słońca dziennie. Można więc powiedzieć, że zapowiadają się dwa najbardziej malownicze tygodnie w jego życiu.

ISS w liczbach – co to za machina?

Żeby zrozumieć skalę przedsięwzięcia, warto zerknąć na liczby. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna to potwór o długości 109 i szerokości 51 metrów – czyli mniej więcej tyle, ile wynosi powierzchnia boiska piłkarskiego. Koszty? Tu zaczyna się (hehe) prawdziwy kosmos. ISS to chyba najdroższy obiekt, jaki kiedykolwiek zbudowali ludzie – jej budowa i utrzymanie pochłonęły ponad 150 miliardów dolarów. Dla porównania: to więcej niż roczny budżet niektórych krajów europejskich.

Sama kosmiczna toaleta, którą modernizowano w 2020 roku, kosztowała 23 miliony dolarów. Można więc pokusić się o stwierdzenie, że nasz astronauta, jako jeden z nielicznych, będzie miał okazję skorzystać z najdroższego tronu świata.

Czytaj dalej poniżej

Naukowcy stworzyli nowy materiał z... marsjańskiego pyłu. To ułatwi budowanie baz Jakub Szczęsny

Meksyk chce pozwać Muska. Miliarder może mieć kłopoty Patryk Łobaza

No dobra, a co z prądem? W jaki sposób zasilany jest ten kolor? Energia dostarczana na Międzynarodową Stację Kosmiczną pochodzi z olbrzymich paneli słonecznych o łącznej powierzchni ponad 2200 m² – to jak dwa boiska pokryte lśniącymi płytkami, które rocznie generują ponad 700 tys. kWh energii.

Jak wygląda dzień w kosmicznej puszce?

Nie ukrywam, że najbardziej ciekawiło mnie to, jak wygląda codzienność na ISS. Po pierwsze – musimy zapomnieć o normalnym cyklu dobowym. Skoro stacja okrąża Ziemię co 91 minut, dzień i noc trzeba „udawać”. Astronauci korzystają z ustalonego rytmu, zgodnego z czasem UTC. Dzień Sławosza zaczyna się o 6:00 czasu uniwersalnego. Budzi się w swojej mikrosypialni wielkości budki telefonicznej, przypięty w śpiworze do ściany. Potem godzina na poranną toaletę i śniadanie, po którym zaczyna się robota.

Praca na ISS to nie przelewki – astronauci spędzają średnio 10 godzin dziennie na eksperymentach, obsłudze systemów i konserwacji sprzętu. Sławosz realizuje 13 polskich projektów – od badań nad sztuczną inteligencją w warunkach mikrograwitacji po testy nanomateriałów.

Na koniec – kilka interesujących ciekawostek:

• ISS można zobaczyć gołym okiem – jako jasny punkt o jasności do -4 magnitudo. Czasem można ją dostrzec nawet kilka razy jednego wieczoru.
• Temperatura na zewnątrz stacji waha się od +121°C po stronie nasłonecznionej do -157°C po stronie zacienionej. Wewnątrz panuje stałe 24°C – utrzymanie tej równowagi to nie lada wyzwanie technologiczne.
• Na pokładzie jest głośno – poziom hałasu wynosi ok. 72 decybele, czyli tyle, co działający bez przerwy odkurzacz. Jeden z polskich eksperymentów zajmuje się właśnie tym zagadnieniem.
• ISS ma już 25 lat – pierwszy moduł, rosyjski Zarja, został wyniesiony na orbitę w 1998 roku, a stali mieszkańcy pojawili się tam w roku 2000. Dziś to miejsce pracy dla astronautów z całego świata – w tym oczywiście dla Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego.