Przed nowoczesnym rolnictwem stoi wiele wyzwań. Z jednej strony oczekuje się, że rolnicy zwiększą swoje plony, a z drugiej ogranicza się im metody poprzez wprowadzanie programów typu Zielony Ład. Możliwe jednak, że ratunkiem dla nich będą biopreparaty.
W obliczu zmian klimatycznych, pogarszającego się stanu gleb oraz coraz bardziej rygorystycznych regulacji środowiskowych, rolnictwo znalazło się w bardzo trudnym położeniu. Instytucje europejskie oczekują od rolników wdrożenia bardziej zrównoważonych i ekologicznych metod produkcji. Jednym z najbardziej obiecujących rozwiązań są biopreparaty mikrobiologiczne, czyli środki oparte na naturalnych mikroorganizmach, które nie tylko wspierają wzrost roślin, ale także regenerują środowisko glebowe i wzmacniają odporność upraw. Choć ich stosowanie nie jest jeszcze powszechne, eksperci wskazują, że to właśnie one mogą stać się kluczowym elementem przyszłości rolnictwa w Europie i na świecie.
Biopreparaty to produkty biologiczne, w których aktywnymi składnikami są żywe mikroorganizmy – przede wszystkim bakterie i grzyby – lub naturalne związki organiczne, takie jak fenolany. Preparaty te są tworzone w warunkach laboratoryjnych, często przy użyciu zaawansowanych bioreaktorów, które zapewniają wysoką czystość i koncentrację mikroorganizmów.
Ich podstawowym zadaniem jest wspomaganie naturalnych procesów zachodzących w glebie i roślinach. Dzięki odpowiedniemu doborowi szczepów bakterii możliwe jest m.in. przywrócenie równowagi mikrobiologicznej gleby, przyspieszenie mineralizacji materii organicznej, poprawa struktury gruzełkowatej czy zwiększenie przyswajalności składników odżywczych. Co więcej, niektóre mikroorganizmy potrafią rozkładać trudno biodegradowalne związki roślinne, jak lignina czy celuloza, a także ograniczać rozwój patogenów dzięki tzw. efektowi zajętego miejsca.
Biopreparaty wykazują szereg korzyści nie tylko dla samego środowiska, ale przede wszystkim dla rolników, którzy szukają bardziej efektywnych i mniej kosztownych metod uprawy. Po pierwsze, poprawiają żyzność gleby i zwiększają jej zdolność do magazynowania wody, co ma kluczowe znaczenie w warunkach suszy. Po drugie, stymulują rozwój systemu korzeniowego, zwiększając odporność roślin na stresy biotyczne (patogeny, szkodniki) i abiotyczne (susza, nadmiar wody, zanieczyszczenia). Po trzecie, poprawiają dostępność składników pokarmowych, w tym azotu atmosferycznego, co pozwala ograniczyć nawożenie mineralne, zwłaszcza azotowe.
Jak wskazują badania, zastosowanie biopreparatów może również znacząco zwiększyć jakość i wielkość plonów. Przykładem może być doświadczenie przeprowadzone na siedmiu odmianach malin, gdzie preparat oparty na mieszance bakteryjno-grzybowej wpłynął na wzrost zawartości cukrów, polifenoli oraz poprawę walorów smakowych owoców. W niektórych przypadkach uzyskano także większą liczbę owoców w warunkach niekorzystnych np. przy ograniczonym dostępie do wody.
Unijna strategia Europejskiego Zielonego Ładu zakłada istotne ograniczenie stosowania nawozów syntetycznych i środków ochrony roślin do 2030 roku. Biopreparaty mikrobiologiczne doskonale wpisują się w te założenia, oferując naturalną alternatywę dla konwencjonalnych metod intensywnej produkcji rolnej. Ich stosowanie pozwala zredukować negatywny wpływ chemii rolniczej na środowisko, poprawia zdrowotność roślin i pozwala na odbudowę mikrobiomu glebowego, kluczowego czynnika determinującego długoterminową wydajność upraw.
Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że mikrobiologiczne preparaty mogą być z powodzeniem wykorzystywane nie tylko w dużych gospodarstwach towarowych, ale również w ogrodnictwie, przydomowych ogródkach, a nawet w zarządzaniu zielenią miejską. Niektóre produkty znajdują także zastosowanie w hodowli zwierząt (np. jako probiotyki), higienizacji systemów korzeniowych czy w ograniczaniu rozwoju glonów i sinic w zbiornikach wodnych.
Współczesne badania potwierdzają skuteczność biopreparatów w zwiększaniu bioróżnorodności gleb, poprawie zdrowotności roślin i podnoszeniu jakości plonów. Zastosowanie technik takich jak sekwencjonowanie nowej generacji pozwala jeszcze lepiej zrozumieć, jak mikroorganizmy wpływają na rośliny i jak wzajemnie oddziałują ze sobą. To otwiera nowe perspektywy dla rolnictwa przyszłości, czyli bardziej odpornego, mniej zależnego od chemii i opartego na sile natury.
Grafika: depositphotos
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
