Temat likwidacji abonamentu RTV to taki temat bumerang, który wraca już od ponad dekady. Ostatnio pojawił się w związku z projektem ustawy o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych złożonym przez Senat, który to chce zniesienia obowiązku opłacania abonamentu RTV przez osoby fizyczne.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych złożono pod koniec lutego, do dziś w odpowiedzi na niego wpłynęło już dziewięć opinii. Prześledźmy wspólnie najciekawsze z nich.
Zacznijmy jednak od samego projektu zmian, są krótkie - zmieściły się zaledwie na dwóch stronach A4. Senat postuluje, aby abonament RTV płaciły tylko firmy, a w przypadku osób, które już opłaciły z góry abonament za 2022 roku - miałyby zwrócony ten koszt przez Pocztę Polską.
Uzasadnienie? Też można krótko je przedstawić, doskonale zamyka się ono w jednym akapicie z petycji, która to była źródłem projektu zmian:
Nie powinien istnieć obowiązek ustawowy, do którego jedni się stosują, a inni nie. Tolerowanie takiej sytuacji działa demoralizująco i jest wyrazem skrajnie nierównego traktowania obywateli. Ten obowiązek powinno się znieść, albo go bezwzględnie egzekwować wobec wszystkich obywateli.
Podpiszemy się pod tymi słowami chyba wszyscy, prawda? Liczby mówią same za siebie - w 2020 roku, na 13,3 mln gospodarstw domowych w Polsce, odbiorniki RTV zarejestrowało mniej niż połowa i z tego prawie 4 mln było zwolnione z opłacania abonamentu. Tak więc na 13,3 mln gospodarstw płaci zaledwie 2,5 mln.
Co na ten pomysł Telewizja Polska, czyli bezpośrednio zainteresowana tym jednostka? W swojej opinii o senackim projekcie nadmienia wprawdzie główne uzasadnienie likwidacji, a więc niesprawiedliwość społeczną, ale w żaden sposób się do niej nie odnosi.
Wyjaśnia tylko, iż przyznawane rekompensaty z Budżetu Państwa pokrywają jedynie część odpowiedzialną za zwolnienia z opłat, a więc te wspomniane 3,9 mln gospodarstw. Ani słowem nie wspomina zatem o 6,5 mln gospodarstw, które nie płacą w ogóle. Natomiast największym bólem dla TVP jest fakt, że wraz ze zniesieniem obowiązku opłacania abonamentu RTV, straciliby prawo do tych rekompensat.
Nie są one małe, w 2019 roku z Budżetu Państwa popłynęło prawie 1,3 mld zł, rok później już prawie 2 mld zł, i taki poziom utrzymał się jak wiemy do tego roku. Łącznie od 2017 roku media publiczne otrzymały więc już około 10 mld zł.
Zastanawiam się wręcz, jak to możliwe, że media te nie padły w latach poprzednich, kiedy żadnych rekompensat nie otrzymywały. Najwyraźniej wystarczały im wpływy z reklam, tak jak w przypadku mediów komercyjnych.
Podsumowania opinii TVP pozwólcie, że nawet nie skomentuje, bo jak czytam o realizacji misji przez media publiczne to zbiera mi się tylko na pusty śmiech.
Organ nadzorczy, czyli Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, do którego systematycznie wpływają skargi na media publiczne o braku bezstronności, obiektywizmu i sprzyjaniu władzy w materiałach emitowanych w TVP (więcej o tym w tym artykule), również zamartwia się brakiem możliwości realizacji misji przez media publiczne po zniesieniu obowiązku opłacania abonamentu RTV przez osoby fizyczne.
W podobnym tonie opiniują projekt Prezes Zarządu - Redaktor Naczelny Polskiego Radia S.A. czy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Z kolei Minister Aktywów Państwowych martwi się dodatkowo o spadek przychodów Poczty Polskiej, z tytułu poboru opłat abonamentowych oraz opłat za stwierdzenie podczas kontroli używania niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego.
Dla przeciwwagi powyższego, zerknijmy jeszcze na koniec na opinię Rzecznika Praw Obywatelskich:
(..) kształtując kierunek polityki państwa w tym zakresie ustawodawca nie jest w swych działaniach nieograniczony – granicą są bowiem zasady i wartości konstytucyjne, w szczególności konieczność poszanowania konstytucyjnej zasady sprawiedliwego, powszechnego i równego rozkładania ciężarów publicznych. W konsekwencji w ramach trwających prac legislacyjnych nad obecnie obowiązującą ustawą z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. z 2020, poz. 1689), należałoby rozważyć konieczność przeprowadzenia kompleksowej rekonstrukcji całego systemu opłat abonamentowych.
Tak więc delikatnie, ale jednak RPO podobnie jak Senat zwraca uwagę na brak sprawiedliwości społecznej i nierówne traktowanie obywateli w obowiązujących przepisach związanych z obowiązkiem opłacania abonamentu RTV.
W mojej ocenie, w przypadku kiedy nie ma możliwości skutecznego i równego egzekwowania tego obowiązku wobec wszystkich obywateli, powinno się ten obowiązek znieść. To, jak media publiczne poradzą sobie z realizacją tzw. "misji publicznej", cokolwiek to dziś znaczy, to już nie jest problem obywateli, gdyż według nich media publiczne realizują od kilku lat już inną misję:
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
