Relacje między Stanami Zjednoczonymi a Rosją są napięte jak nigdy wcześniej — mimo wszystko astronauta NASA, Jonny Kim, udowadnia, że nauka i wspólne ambicje podboju kosmosu mogą przekraczać granice twardej polityki. 26 marca 2025 roku Kim, wraz z dwoma rosyjskimi kosmonautami, zadokował na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Mimo zbliżenia na linii Moskwa — Waszyngton, trudno mówić o przyjacielskich stosunkach między krajami.
Rakieta Sojuz, wystrzelona z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie, wyniosła na orbitę statek MS-27 zgodnie z planem. Nieco ponad trzy godziny później pojazd bezpiecznie zadokował do ISS. I to nie pierwszy taki sukces, Rosjanie od lat świetnie radzą sobie z lotami i dokowaniem na ISS – ale w kontekście obecnych napięć geopolitycznych, każda taka misja jest dającym nadzieję symbolem współpracy ponad podziałami, które obecnie są widoczne, jak nigdy wcześniej. Ta współpraca — jak wiemy — kończy się. Zachód będzie mieć swoją stację, a koalicja rosyjsko-chińska będzie mieć własną.
Załoga misji składa się z trzech astronautów: Amerykanina Jonny’ego Kima oraz Rosjan Siergieja Ryżikowa i Aleksieja Zubryckiego. Przed nimi około 240 dni pracy na pokładzie ISS. Ów czas wypełni się nie tylko eksperymentami, ale również przygotowaniami do przyszłych, bardziej ambitnych misji – w tym potencjalnych lotów na Księżyc i Marsa. Te wysiłki będą prowadzone jednak już oddzielnie, bo jak wiemy, USA i Rosji przynajmniej na razie nie jest po drodze w kwestii dalszego podboju kosmosu.
Kim jest tutaj niezwykle ciekawą postacią. Urodzony w Los Angeles, jest komandorem porucznikiem w Marynarce Wojennej USA, wykwalifikowanym lotnikiem oraz chirurgiem lotniczym. Wcześniej był też członkiem elitarnej jednostki Navy SEALs. Można więc powiedzieć, że obecność tak zasłużonej postaci na stacji nie jest przypadkowa – NASA powierzyła mu prowadzenie eksperymentów naukowych oraz testowanie nowoczesnych technologii, które mają służyć zarówno astronautom, jak i mieszkańcom na Ziemi.
Podczas pobytu na ISS Jonny Kim będzie m.in. testował technologie recyklingu wody, systemy wspomagające zdrowie psychiczne załogi oraz metody diagnostyczne i terapeutyczne, które mogą usprawnić medycynę na Ziemi. Długotrwałe misje to idealne laboratorium dla badań nad wpływem mikrograwitacji na organizm człowieka – owe dane te są niezbędne, by myśleć o założeniu kolonii na innych planetach. Bez tego ani rusz.
Na misję MS-27 można jednak popatrzeć nieco inaczej. To jeden z jeszcze funkcjonujących reliktów poprzedniego zbliżenia USA i Rosji, które nastąpiło po okresie zimnej wojny oraz upadku Związku Radzieckiego. Pomimo obecnych napięć politycznych, stacja kosmiczna pozostaje jednym z ostatnich bastionów poprzednich relacji Kim, Ryżikow i Zubrycki dołączają do załogi złożonej z Amerykanów, Japończyka oraz innych rosyjskich kosmonautów, tworząc wielonarodowy zespół, który każdego dnia współdziała na pułapie 400 kilometrów nad Ziemią.
Stany Zjednoczone planują rozwój własnych stacji komercyjnych, natomiast Rosja deklarowała chęć wycofania się z ISS po 2028 roku. Niemniej, obecna misja pokazuje, że współpraca naukowa nadal jest możliwa — a skoro się odbywa, to jest pożądana przez wszystkich interesariuszy. Warto jednak zadawać pytania o to, "co dalej", bo to nie jest takie jednoznaczne. ISS rzeczywiście już w pewnych kwestiach nie domaga i jak najbardziej trzeba będzie ją zastąpić nowszym rozwiązaniem. Ale czy powinno to odbywać się w atmosferze uprawomocnienia się twardego podziału między "zachodem" a "resztą"? Środowisko naukowe stara się być apolityczne, choć wiadomo, jak czasami to wygląda. Niestety nauka jest zależna od polityki i rzadko kiedy to nauka "trzęsie" polityką.
ISS natomiast jest miejscem szczególnym. Niektórzy widzą w tym miejscu test dla ludzkiej psychiki. Załoga stacji musi radzić sobie z izolacją, nieważkością, brakiem prywatności i ciągłą presją. Tam zdecydowanie człowiek konfrontuje się nie tylko z kosmosem, ale też z samym sobą. Być może to właśnie zbliża tam ludzi, którzy najprawdopodobniej na Ziemi kłóciliby się o to, kto zaczął na Ukrainie, lub kto ma większy bałagan w swoim kraju.
Czytaj również: Sławosz Uznański leci na ISS. Władze głowią się, jak umożliwić mu głosowanie
Jonny Kim i jego towarzysze w kosmicznej podróży to swego rodzaju symbol. Kolejny już zresztą. Pozornie inni od siebie ludzie — właściwie pod każdym względem — łączą się tam w jednym celu, pomimo ogromnych napięć między krajami. W świecie w miarę "ogarniętym" geopolitycznie żyje się po prostu prościej, w pełniejszy sposób. Wojny (w jakikolwiek sposób), tarcia, prowokacje służą albo uprawomocnieniu obowiązującego systemu, albo uczynieniu bogatych jeszcze bogatszymi. Mimo trudnych czasów "tu i teraz" pamiętajmy o tym, że były takie momenty, gdy wszyscy w miarę się zgadzaliśmy. I że ISS jest jedną z ostatnich "przypominajek" owego stanu rzeczy.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
