Błędne informacje to problem nie tylko fake newsów. Niestety

Ostatnie lata przyniosły spore zmiany w kontekście czytelnictwa w ogóle. I nie chodzi mi tylko o to, że elektroniczne wersje książek zaczęły rosnąć w siłę. Nie, nie. Mam raczej na myśli dużo większy proces zmian — elektroniczne wydania prasy codziennej, wiadomości czytane w internecie, a nie ulubionym dzienniku. Zresztą same książki też przeszły swoje — teraz aby zostać ich autoremnie potrzeba wsparcia wydawnictwa, ani domu mediowego. Dzięki dobrodziejstwom self-publishingu każdy, kto ma kilka-kilkanaście tysięcy złotych, ma szansę nim być. To że nie każdy powinien, to zupełnie inna sprawa. Ale nie tylko wydawane w ten sposób niszowe tytuły mają problem z utrzymaniem jakości. Niestety.

Zasada ograniczonego zaufania?

Czytając powieści osadzone w wyobraźni autora jest łatwiej. Bo to on ustala zasadach i nie mamy za dużo do gadania. Ale kiedy przychodzi do literatury faktu — chcę ufać, że osoba która napisała książkę jest specjalistą w swojej dziedzinie. I kiedy informuje mnie — jako czytelnika — o regułach czy historii, tłumaczy mi to i owo, to chcę wierzyć, że jest to prawdą. A, niestety, coraz częściej spotykam się z tym, że nie powinienem. Bo kiedy próbuję to później weryfikować, albo najzwyczajniej w świecie chciałbym doczytać co nieco — okazuje się, że wysnute tam tezy nijak nie mają się do stanu faktycznego. I nie jest ważne to, czy autorem / wydawcą jest wielki koncern, czy ktoś postawił na self-publishing. A nazwisko też może być zwodnicze. Bo prestiżowa literacka nagroda i lekkie pióro nie uchronią autora przed pokazywaniem błędnych prawd, które później przekazuje swoim czytelnikom — w tym także i mnie. Tylko dlaczego nikt tego nie wychwytuje zanim książka trafia na rynek? Tego, niestety, pojąć nie potrafię. Bo, owszem, błędy się zdarzają — ale kiedy publikacja jest nimi najeżona, to coś tu jest nie tak.

Ekstremalne przypadki

Wisienką na torcie są książki i wpadki takie jak przykład opisany i wypunktowany tutaj. Rozumiem, że niektóre książki wydawane są niestandardowo (patrz: "Dom z Liści" Danielewskiego). Ale — wybaczcie moją ignorancję — artystyczna wolność jawi mi się w tym konkretnym przypadku jako wymówka dla niechlujstwa. No ale może mam zbyt tradycyjne podejście do sprawy? Może czas poprawnych gramatycznie, stylistycznie i interpunkcyjnie publikacji to pieśń przeszłości?

Fake news nie są jedynym problemem...

Ostatnio coraz częściej przyłapuję się na tym, że czegokolwiek bym nie czytał — później, standardowo, sprawdzam to w możliwie kilku innych zaufanych źródłach. Aby przekonać się, że nikt niczego nie przekręcił, że nie ma problemów w tłumaczeniu i wszyscy się dobrze zrozumieli. O ile w kwestii krótkich rzeczy nie stanowi to większego problemu, o tyle gdy mówimy o większych zjawiskach sprawy się komplikują. W najlepszym przypadku kilka razy czytam dokładnie to samo, utrwalając sobie wiadomości. Gorszy scenariusz jednak, który nie jest odosobnionym przypadkiem, zakłada, że któraś z informacji okazała się kompletną bzdurą. A wtedy trzeba kopać znacznie głębiej.

Czytaj dalej poniżej

W Sieci można teraz kupić masę przedziwnych gadżetów. Jaki był Wasz najbardziej odjechany zakup? Maciej Sikorski

Nigdy nie było lepszego czasu dla złośliwych programów niż teraz Jakub Szczęsny

Szkoda. Tym bardziej, że — jak pisał ostatnio Maciej w kontekście Targów Książki, dobra literatura nie ma łatwo w starciu z celebrytami i nowymi mediami. A przy nawale wpadek, niechlujstw i niedoróbek — jej renoma zaczyna podupadać i przy takim natłoku pokus dookoła, podniesienie się może okazać się niezwykle trudne. Dlatego liczę, że autorzy i redaktorzy wezmą się do roboty i pokażą, że nie wszystko jeszcze stracone.