Premiera AMD Kaveri – pierwszej jednostki, która na równi traktuje rdzenie procesora i układu graficznego

Dziś ma miejsce premiera procesorów AMD Kaveri. Jak wiadomo, AMD specjalizuje się w łączeniu procesora i układu graficznego w jednym układzie. Oczywiście robi to nie tylko AMD, ale również Intel czy producenci układów typu SOC dla urządzeń mobilnych. Każdy ma jednak swoje mocne strony. Intel jest bezkonkurencyjny w wydajności procesorów x86, chociaż osiąga coraz lepsze wyniki jeżeli chodzi właśnie o wbudowane układy graficzne. AMD najlepiej radzi sobie jeżeli chodzi właśnie o wydajność układów graficznych w procesorach. Kaveri jest pod tym względem szczególnie interesujący.

AMD postanowiło lepiej wykorzystać swoją mocną stronę, czyli wbudowane układy graficzne i zaprząc je do pracy na równi ze zwykłym procesorem. Odtąd procesor czterordzeniowy z 8 rdzeniami GPU będzie nazwany procesorem posiadającym 12 rdzeni typu compute cores. Nazwa jest istotna, ponieważ AMD nie chce sprawiać wrażenia, że to jest tożsame z tradycyjnym procesorem 12 rdzeniowym. Zmieniła się nie tylko nawza, ale również technologia.

Procesory Kaveri jako pierwsze mają zintegrowaną technologię hUMA i hQ. Pierwsza z nich, czyli hUMA - heterogenous system architecture, pozwala zniwelować różnicę pomiędzy pamięcią RAM wykorzystywaną tylko przez procesor i pamięcią vRAM wykorzystywaną przez kartę graficzną. W procesorze Kaveri zarówno procesor jak i karta graficzna mają dostęp do całej pamięci systemowej, a tej może być maksymalnie do 32 GB. Podobne rozwiązanie stosowane jest w konsolach nowej generacji, ale pierwszy raz trafia do PC.

Za to hQ - heterogeneous queuing zmienia sposób kolejkowania. Dotąd procesor posiadał specjalne przywileje i podawał układowi graficznemu dane do dalszych obliczeń. W przypadku hQ układ graficzny dostaje takie same przywileje jak procesor. Może zlecać zadania procesorowi i samemu sobie. Kolejka zadań może być modyfikowana przez aplikacje tak samo w przypadku głównego procesora jak i układu graficznego. Zalety obliczeń równoległych na układach graficznych są znane od dawna np. w przypadku Nvidia CUDA. Rozwiązanie AMD pozwoli lepiej to wykorzystać w przypadku APU, ułatwiając prace programistom i dając im więcej możliwości. Dlatego Kaveri zyskuje na mocy obliczeniowej nie tyle przez przyspieszenie samego procesora, co przez wspomaganie go przez koprocesory w postaci rdzeni graficznych.

Benchmarki umieszczone w przygotowanej przez AMD prezentacji wyglądają zachęcająco, bo firma porównuje się do dość mocnego procesora Intela i5 4670K, choć w przeszłości chętniej porównywała się do słabszych procesorów z rodziny i3. Ponieważ sam nie miałem możliwości zweryfikować tych wyników w praktyce, zalecam politykę ograniczonego zaufania do czasu ukazania się testów wykonanych przez użytkowników w codziennej pracy.

Nowe procesory Kaveri mają być pierwszymi układami, które pozwolą na granie w najnowsze gry w rozdzielczości 1080p, bez posiłkowania się osobną kartą graficzną. Ustawienia detali będą się różniły w przypadku konkretnego tytułu. AMD twierdzi również, że Kaveri, w rozumieniu procesor + układ graficzny, jest szybszy od 35% sprzętów użytkowników korzystających z platformy Steam. A jeśli dla kogoś to wciąż za mało, podłączenie dodatkowej karty graficznej nie wyklucza przydatności wbudowanego w procesor układu graficznego. Moc obliczeniowa obu układów zostanie połączona.

W tym miejscu warto wspomnieć o innym rozwiązaniu, które nie jest bezpośrednio połączone z premierą Kaveri, ale jest istotne z punktu widzenia ekosystemu AMD. Chodzi Mantle, który zastępuje DirectX. Układy AMD znajdują się obecnie w obu najnowszych konsolach - Playstation 4 i Xbox One. Mantle jest przeniesieniem filozofii z konsol na PC. Daje programistom dostęp do poleceń niskopoziomowych redukując narzut sterowników graficznych na wydajność podzespołów, redukując wąskie gardło jakim jest procesor. Daje również programistom możliwość znacznie dalej posuniętej optymalizacji pod konkretne układy. Mantle, co prawda działa tylko z układami AMD, ale dwie najważniejsze konsole mogą uczyć to rozwiązanie wystarczająco interesującym dla producentów gier, chociaż wciąż nie będą mogli zrezygnować z obsługi DirectX czy OpenGL, aby obsłużyć układy Nvidii i Inetla. DICE twierdzi, że samo przełączenie się z DirectX na Mantle daje 45% wzrost wydajności na tym samym sprzęcie.

Na koniec warto wspomnieć o technologiach towarzyszących nowym procesorom Kaveri. Jest to między innymi AMD TrueAudio pozwalająca obliczać środowiskowe efekty dźwiękowe oraz symulować dźwięk przestrzenny za pomocą układów graficznych, które w ten sposób zmniejszają obciążenie procesora. Nowe procesory otrzymały również sprzętowe wsparcie wideo 4K, możliwość podwyższenia rozdzielczości z Full HD do 4K przez interpolację, a także funkcję AMD Fluid motion wideo, która zwiększa płynność wideo przez zwiększenie ilości klatek na sekundę, dodając klatki pośrednie. Funkcja znana z rożnego rodzaju oprogramowania, np. polskiego odtwarzacza Mirillis SPlash Pro, tym razem jednak realizowana sprzętowo. AMD zapewnia również, że włożenie szybszej pamięci RAM w zestawie z nowymi układami Kaveri lepiej przekłada się na wzrost wydajności niż do tej pory.

Tyle jeżeli chodzi o materiały jakie przedstawiło AMD. Niewątpliwe nowe rozwiązania wzbudzają zainteresowanie, a im większa konkurencja na rynku procesorów, tym lepiej dla nas - konsumentów i użytkowników. Połączenie zbalansowanego układu CPU + GPU wraz z Mantle wydaje się powiewem świeżości, zwłaszcza wśród urządzeń ze średniej półki. Tym nie mniej przed wydaniem ostatecznego werdyktu proponuje poczekać do testów sprzętu wyposażonego w układ AMD Kaveri i zestawienia użytkowników.