Podręczniki do wyrzucenia. Kluczem marsjańskie wulkany

Podczas gdy wielu badaczy poszukujących śladów życia pozaziemskiego kieruje wzrok ku odległym egzoplanetom, zespół naukowców pod przewodnictwem Michaela Tice'a z Texas A&M University skupia się na planecie znacznie bliższej – Marsie. Ich najnowsze odkrycia, oparte na danych z łazika NASA Perseverance, rzucają nowe światło na wulkaniczną przeszłość Czerwonej Planety i jej potencjalną zdolność do podtrzymywania życia.

Kluczem do odnalezienia życia pozaziemskiego mogą być wulkany

Od 2021 roku łazik Perseverance eksploruje dno krateru Jezero – pozostałość po pradawnym jeziorze. Wśród licznych misji naukowych, najnowsze badania zespołu Tice'a koncentrują się na analizie tamtejszych skał wulkanicznych. Łazik, wyposażony w instrumenty takie jak PIXL (Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry), dostarczył danych o składzie chemicznym i strukturze skał, które mogą pomóc odpowiedzieć na pytanie: czy Mars kiedyś mógł być miejscem życia?

W kraterze Jezero odkryto dwie główne formacje wulkaniczne: ciemne bazalty bogate w żelazo, magnez, piroksen i plagioklaz oraz jaśniejsze, bardziej złożone chemicznie skały trachyandezytowe, które zawierają kryształy plagioklazu i są bogate w potas. Analiza tekstur krystalicznych tych skał wykazała cechy typowe dla procesów geologicznych znanych z aktywnych systemów wulkanicznych Ziemi – takich jak frakcjonowanie krystaliczne oraz asymilacja skorupy ziemskiej przez magmę.

Szczegółowa analiza przeprowadzona przez naukowców, opublikowana w prestiżowym czasopiśmie Science Advances, wskazuje, że formacja skalna Máaz na dnie krateru Jezero zawiera bogatą historię geologiczną. Skały, których wiek szacuje się na co najmniej 2 miliardy lat, powstały w wyniku skomplikowanych procesów zachodzących wewnątrz marsjańskiej skorupy. Symulacje termodynamiczne sugerują, że formacje te mogły powstać poprzez silne frakcjonowanie magmy oraz absorpcję bogatych w żelazo warstw skorupy.

Czytaj dalej poniżej

SpaceX bije 2 rekordy w tydzień. Gdzie jest limit Falcona 9? Kamil Pieczonka

Takiego białego karła jeszcze nie widzieliśmy! Oto on Jakub Szczęsny

Ciekawe są także obserwacje tekstur wewnątrz samych skał. Mikroskopijne obrazy z instrumentów SHERLOC i PIXL ukazały kryształy o różnym rozmiarze i kolorze, wskazujące na różne tempa chłodzenia magmy – od powolnego, prowadzącego do powstania dużych kryształów, po szybkie, tworzące drobnoziarniste masy. Niektóre z analizowanych próbek zawierają również struktury przypominające pęcherzyki gazowe (wulkaniczne pory), co potwierdza ich pochodzenie magmowe.

Choć dane z łazika są niezwykle cenne, naukowcy podkreślają ograniczenia pracy zdalnej. Dopiero powrót próbek na Ziemię – planowany w ramach misji Mars Sample Return – pozwoli na ich kompleksową analizę za pomocą ziemskich laboratoriów. To właśnie tam będzie można poszukiwać bardziej subtelnych śladów przeszłych procesów biologicznych.

Grafika: NASA