Nauka

Sonda Juno z ważnym odkryciem. Potwierdza naszą wiedzę o księżycu Jowisza

Patryk Łobaza
Sonda Juno z ważnym odkryciem. Potwierdza naszą wiedzę o księżycu Jowisza

Główne Księżyce Jowisza stale znajdują się w kręgu zainteresowań naukowców. Dlatego też już do jakiegoś czasu orbituje wokół nich sonda Juno, uważnie obserwując i dostarczając nam nowych informacji.

Juno to bezzałogowa sonda kosmiczna, która została wysłana na orbitę wokół Jowisza, by obserwować planetę oraz jej naturalnych satelitów. Sonda została wysłana w 2011 roku, jednak do celu dotarła dopiero po pięciu latach. Nie ma co się dziwić, gdyż średnia odległość między Ziemią a Jowiszem wynosi 778 milionów kilometrów. Początkowo Juno miała prowadzić obserwacje do 2021 roku, jednak misję przedłużono do września 2025.

Chociaż jej głównym celem było badanie samego Jowisza, tak nie przepuszczono okazji do fotografowania i prowadzenia pomiarów księżyców, gdy te tylko znajdowały się w zasięgu. Dzięki temu udało się dokonać ciekawego odkrycia dotyczącego Io.

Wulkaniczna planeta jeszcze bardziej wulkaniczna

Naukowcy odkryli nowy, aktywny wulkan na Io — księżycu Jowisza, uważanym za najbardziej wulkaniczny obiekt w Układzie Słonecznym. Odkrycia dokonano dzięki porównaniu zdjęć wykonanych przez dwie misje NASA, oddzielone od siebie o ponad 25 lat. Zestawienie obrazów z misji Galileo z 1997 roku oraz zdjęć zrobionych w 2024 roku przez sondę Juno wykazało obecność dużego, nowego wulkanu, którego wcześniej nie było na powierzchni księżyca.

NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Europlanet

Nowy wulkan znajduje się na południe od równika Io. Zdjęcia zarejestrowane przez instrument JunoCam ukazują potężne strumienie lawy oraz osady wulkaniczne rozciągające się na obszarze o wymiarach 180 na 180 kilometrów. To odkrycie zostało przedstawione na Europlanet Science Congress (EPSC) w Berlinie w tym tygodniu. Wcześniejsze dane z misji Galileo, które dostarczyły szczegółowych obrazów tego regionu, nie wykazały żadnych oznak wulkanizmu w tym miejscu, co sugeruje, że nowy wulkan powstał w ciągu ostatnich 27 lat.

Porównanie rozmiarów strumieni lawy do rozmiarów Berlina
NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Europlanet/Google Maps.
Porównanie rozmiarów strumieni lawy do rozmiarów BerlinaNASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Europlanet/Google Maps.

Badania ukazują, jak dynamiczny i zmienny jest krajobraz Io. Wulkaniczne erupcje na Io są wynikiem silnych sił grawitacyjnych, jakie wywierają na księżyc zarówno Jowisz, jak i sąsiadujące z nim Europa i Ganimedes. Te siły powodują intensywne tarcie w jego wnętrzu, co generuje ciepło i wywołuje liczne erupcje. Strumienie lawy oraz wyrzucane związki siarki, które opadają na powierzchnię Io, tworzą charakterystyczne barwne osady, w tym czerwone i szare plamy, widoczne na najnowszych zdjęciach.

Grafika: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Europlanet

Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu