Jaka forma opodatkowania jest najlepsza dla programisty? Analizujemy różne opcje

Autorem tekstu jest Adam Pietrzak, doradca podatkowy, księgowy w firmie inFakt

Kodujesz? Zapłacisz 12% od przychodu

Najprostszy – ale czasem tylko z pozoru – sposób opodatkowania dla branży IT to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Wybierając tę formę, zapłacisz podatek od przychodu, czyli od kwoty netto, widniejącej na fakturze, którą wystawiłeś swojemu kontrahentowi.

Ryczałtowcy nie rozpoznają kosztów uzyskania przychodu. Nie muszą „szukać” kosztów, zbierać faktur zakupowych etc. Wydatki związane z ich działalnością i tak nie obniżą im podatku.
Niby jest to proste – jeśli jesteś typowym programistą, ryczałt w Twoim przypadku to 12%. Relatywnie niewiele, a na dodatek uproszczony sposób stosowania tej formy opodatkowania, sprawia, że to naprawdę ciekawa opcja. Wystawiłeś fakturę na 30 tys. zł netto za usługi programistyczne? Zapłacisz 3600 zł podatku. Brzmi nieźle?

8,5, 12 czy może 15%, czyli łatwość tylko pozorna

Właściciele jednoosobowych działalności gospodarczych świadczący usługi związane z IT, które nie polegają na programowaniu, a na wspieraniu pracy programistów, mogą też opodatkować się zaledwie 8,5% stawką ryczałtu. Chodzi m.in. o testerów manualnych, product ownerów, czy project managerów.

Samodzielne zastosowanie tej stawki może być jednak ryzykowne. Urząd skarbowy w przypadku kontroli może podważyć zasadność jej używania. A to wiązać się będzie z dopłatą podatku, zapłatą odsetek, a w skrajnych przypadkach nawet odpowiedzialnością za przestępstwo karno-skarbowe. Aby zabezpieczyć się przed tego typu nieprzyjemnymi historiami, warto złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie możliwości stosowania 8,5% ryczałtu.

Żeby było jeszcze trudniej, to w branży IT zastosowanie może też znaleźć 15% stawka ryczałtu. Ryczałt mimo swojej prostej konstrukcji nie zawsze jest prosty do stosowania. Dla równowagi do jego zalet można dodać zasady naliczania składki zdrowotnej ZUS. Ryczałtowcy płacą ją w stałej wysokości w zależności od wysokości rocznych przychodów. Wartości na 2023 rok prezentuje poniższa tabela.

Dwa sposoby, ta sama ulga IP BOX

Poza ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych branża IT ma oczywiście możliwość opodatkowania swoich działalności także w sposób – nazwijmy to – nieco bardziej tradycyjny. Chodzi o skalę podatkową (podatek 12% do dochodu nieprzekraczającego 120 tys. zł i 32% dla dochodu powyżej 120 tys. zł), a także podatek liniowy (19% podatku niezależnie od tego, jak duży dochód osiągniesz).

 

Konstrukcja tych podatków jest podobna. Podatek płacisz od dochodu, czyli różnicy między przychodem a kosztami jego uzyskania. Jeśli więc wystawiłeś w lutym fakturę na 15 tys. zł netto, a w tym samym miesiącu poniosłeś koszty prowadzenia działalności w wysokości np. 5 tys. zł, to podatek zapłacisz od 10 tys. zł dochodu.

Popularna liniówka i skala podatkowa to też dwie formy opodatkowania, w których możesz skorzystać z ulgi podatkowej, jaką jest IP BOX (niekiedy nazywany też prześmiewczo IT BOX-em, bo to głównie branża IT korzysta z tej ulgi).
IP BOX to nic innego jak 5% podatek od dochodów związanych z wytwarzaniem oprogramowania. Aby móc z niego skorzystać, musisz jednocześnie spełnić dwie podstawowe przesłanki:

• osiągać dochody z wytwarzania autorskiego prawa do programu komputerowego;
  prowadzić tzw. działalność badawczo-rozwojową.
• Bezpieczne stosowanie ulgi IP BOX (wykazuje się ją dopiero na etapie składania zeznania rocznego, a więc PIT-36 lub PIT-36L) wymaga uzyskania indywidualnej interpretacji podatkowej w tym zakresie.

Liniówka bez współmałżonka

IP BOX i sposób obliczania dochodu do opodatkowania to podobieństwa między liniówką i skalą. Są jednak i różnice. Jeśli wybierzesz podatek liniowy, to pozbawiasz się możliwości rocznego rozliczenia podatkowego z małżonkiem/małżonką. A takie wspólne rozliczenie może być bardzo korzystne, jeśli różnice w waszych dochodach są bardzo wyraźne.
Inaczej dla skali, a inaczej dla podatku liniowego liczona jest także składka zdrowotna ZUS. Jeśli wybrałeś skalę, to wynosi ona 9% dochodu. Na liniówce składka zdrowotna to 4,9% dochodu, a na dodatek do kwoty 10 200 zł zapłaconą w ciągu roku składkę zdrowotną możesz zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodu. A to z kolei zmniejszy Twój podatek.

Wybór nie na całe życie

Miej na uwadze, że do sposobu opodatkowania nie ma sensu nadmiernie się przywiązywać. Załóżmy, że w roku 2023 najbardziej korzystna dla Ciebie forma opodatkowania to 12% ryczałt. W roku 2024 chcesz wziąć w leasing samochód osobowy. Opłata wstępna z tego tytułu może być ujęta jednorazowo w kosztach uzyskania przychodu. Taki duży, jednoroczny koszt może spowodować, że zamiast ryczałtu bardziej opłacalną formą opodatkowania okaże się podatek liniowy albo skala.
Pamiętaj, że swoją formę opodatkowania możesz zmienić raz do roku. Masz na to czas do 20. miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnąłeś pierwszy w danym roku przychód. Jeśli więc w lutym 2023 osiągniesz przychód, to do 20 marca tego roku możesz jeszcze zmienić formę opodatkowania. Zrobisz to poprzez aktualizację wpisu w CEiDG.