Kobiety posiadające własną działalność gospodarczą i planujące powiększenie rodziny często zastanawiają się, czy przysługuje im urlop macierzyński. Przedsiębiorcze mamy nie będą mogły skorzystać z tego urlopu, ale.. przepisy przewidują dla nich coś bardziej elastycznego. Po spełnieniu odpowiednich warunków otrzymają bowiem pieniądze z tytułu urodzenia dziecka, a dodatkowo same zdecydują, czy chcą kontynuować prowadzenie działalności czy wolą poświęcić się wyłącznie opiece nad niemowlęciem w początkowych miesiącach jego życia.
Autorką wpisu jest Karolina Szopa, Doradca ds. księgowości w inFakt.
Kiedy nabywamy prawo do wypłaty zasiłku macierzyńskiego?
Kobiety prowadzące firmę otrzymają świadczenie z tytułu urodzenia dziecka tylko wtedy, gdy przystąpią do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Prawo do zasiłku macierzyńskiego nabywamy bez żadnego okresu wyczekiwania, wystarczy zatem do ubezpieczenia chorobowego zgłosić się przed dniem porodu. Nie ma znaczenia jak długo kobieta jest ubezpieczona w odniesieniu do tego czy zasiłek otrzyma, ale jest bardzo istotne w kontekście wysokości świadczenia.
Od czego zależy wysokość zasiłku macierzyńskiego dla przedsiębiorczej mamy?
Na wysokość zasiłku macierzyńskiego dla kobiet prowadzących firmę wpływ mają dwa czynniki: wartość zapłaconych składek społecznych i okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Przedsiębiorcy opłacają składki społeczne (w tym dobrowolną składkę chorobową) od zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Najniższa możliwa podstawa, z której najczęściej korzystają przedsiębiorcy to:
60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok, czyli 2 557,80 zł w 2017 roku (duży ZUS);
30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli 600 zł w 2017 roku (preferencyjny ZUS przysługujący przez pierwsze pełne 24 miesiące prowadzenia firmy).
W przypadku chęci otrzymania wysokiego świadczenia powinniśmy zadeklarować wyższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, która nie może jednak przekroczyć 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli 10 657,50 zł w 2017 roku. Takie samo górne ograniczenie obowiązuje osoby opłacające mały i duży ZUS.
Aktualnie obowiązujące przepisy nie dopuszczają już możliwości uzyskania wysokiego zasiłku macierzyńskiego przez kobiety, które opłaciły najwyższe składki społeczne w jednym miesiącu tuż przed porodem. W celu maksymalnego podwyższenia świadczenia należy zwiększyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za okres 12 ostatnich miesięcy poprzedzających narodziny dziecka. Przy obliczaniu wysokości zasiłku macierzyńskiego (dla kobiet ubezpieczonych co najmniej rok) bierzemy bowiem pod uwagę średnią podstawę z ostatnich 12 miesięcy, poprzedzających wystąpienie niezdolności do pracy (zwolnienie chorobowe, narodziny potomka).
Jak długo wypłacany jest zasiłek macierzyński?
Zasiłek macierzyński dla kobiet prowadzących działalność wypłacany jest za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. W przypadku urodzenia jednego dziecka świadczenie należne jest łącznie przez 52 tygodnie.
Reklama
Kobieta może wybrać, czy woli przez 26 tygodni dostawać zasiłek w wysokości 100 % świadczenia, a przez kolejne 26 tygodni 60 %, czy preferuje otrzymywanie przez pełne 52 tygodnie 80 % zasiłku.
Jak obliczyć wysokość zasiłku macierzyńskiego dla przedsiębiorczych mam ubezpieczonych co najmniej 12 miesięcy?
Sposób ustalania wartości zasiłku macierzyńskiego zaprezentujemy na przykładzie kobiety prowadzącej firmę od kilku lat i opłacającej najwyższe możliwe składki społeczne wraz z dobrowolną składką chorobową w okresie od stycznia do grudnia 2017 roku włącznie.
Reklama
Schemat obliczeń wysokości zasiłku macierzyńskiego wygląda następująco:
Uwzględniamy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających narodziny dziecka. Podstawa wymiaru składek za miesiące od stycznia do grudnia 2017 roku to 10 657,50 zł.
Kolejny krok to ustalenie średniej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z ostatnich 12 miesięcy. Z uwagi na to, że przez wszystkie miesiące stosujemy tą samą, najwyższą z możliwych podstawę, wyliczona średnia będzie taka sama, czyli 10 657,50 zł.
(12 · 10 657,50 zł) ÷ 12 = 10 657,50 zł
Średnią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia pomniejszamy o wskaźnik w wysokości 13,71%. W ten sposób dostajemy podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, czyli 9 196,36 zł.
Następnie podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego dzielimy przez 30, otrzymując w ten sposób stawkę dzienną zasiłku macierzyńskiego: 306,55 zł.
9 196,36 zł ÷ 30 = 306,55 zł
W celu ustalenia, ile dostaniemy "na rękę" z tytułu macierzyństwa musimy jeszcze stawkę dzienną zasiłku macierzyńskiego pomniejszyć o 18% podatku, ostateczna kwota to 251,37 zł.
Ile trzeba zainwestować w celu otrzymania możliwie najwyższego zasiłku macierzyńskiego?
Decydując się na zwiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne trzeba mieć na uwadze, że zwiększy się nie tylko składka chorobowa do zapłaty, ale też wszystkie pozostałe składki społeczne (emerytalna, rentowa, wypadkowa) i składka na Fundusz Pracy. Zakładając, że kobieta opłaca składki od najwyższej możliwej podstawy w 2017 roku, powinna przygotować się na uregulowanie co miesiąc kwoty 3 647 zł z tytułu składek do ZUS-u.
Zadeklarowanie 10 657,50 zł jako kwoty, od której obliczane są wysokości poszczególnych składek społecznych powoduje, że ich wartości prezentują się następująco:
Fundusz Pracy (2,45% podstawy wymiaru): 261, 11 zł
2,45% · 10 657,50 zł = 261, 11 zł
Wnioski z zaprezentowanych obliczeń
Kobieta opłacająca przez 12 miesięcy najwyższe możliwe w 2017 roku składki na ubezpieczenia społeczne zapłaciła łącznie 43 764 zł z tytułu składek społecznych (12 · 3 647 zł). Łączna kwota zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wynosić będzie natomiast 73 198,94 zł (364 dni · 80% · 251,37 zł). Zyskujemy w ten sposób 29 434, 94 zł (73 198,94 zł - 43 764 zł).
Dodatkowo wartość zapłaconych w danym roku składek na ubezpieczenia społeczne możemy odliczyć od dochodu, dzięki czemu nasz podatek dochodowy będzie niższy.
Czy można założyć firmę będąc w ciąży?
Częstą obawą kobiet planujących ciążę jest to, czy uda im się połączyć aktywność zawodową z opieką nad dzieckiem. Wiele młodych matek chce się rozwijać i zarabiać, warto zatem rozważyć założenie własnej działalności gospodarczej w kontekście powiększenia rodziny. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej gwarantuje, że podejmowanie, wykonywanie i likwidacja działalności jest wolne dla każdego na równych prawach, dlatego nie ma żadnych przeciwwskazań, aby kobieta będąca w ciąży lub pobierająca zasiłek macierzyński z tytułu umowy o pracę rozpoczęła prowadzenie własnego biznesu i w ten sposób realizowała się zawodowo.
A o co najczęściej, w kontekście zasiłku macierzyńskiego, pytają przedsiębiorcze mamy? Odpowiada doradca podatkowy:
Co zrobić z firmą w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego?
Tak jak wspominaliśmy, kobiety prowadzące działalność nie mają prawa do urlopu macierzyńskiego. Mogą jednak wstrzymać prowadzenie biznesu i skupić się na opiece nad dzieckiem w początkowych miesiącach jego życia. Jeżeli zdecydują się na takie rozwiązanie, zawieszając firmę nie opłacają żadnych składek do ZUS-u.
W przypadku kontynuowania prowadzenia działalności w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego, kobiety zobowiązane są do opłacania wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansuje wówczas budżet państwa za pośrednictwem ZUS-u.
Decyzja dotycząca tego, co zrobić z firmą w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego należy oczywiście do młodej mamy, która powinna przeanalizować swoje możliwości, ewentualną pomoc rodziny w opiece nad dzieckiem i przede wszystkim realnie oszacować straty w związku z ustaniem funkcjonowania firmy (utratę zleceń, kontrahentów).
Trzeba też pamiętać, że w przypadku podjęcia decyzji o równoczesnym prowadzeniu biznesu i opiekowaniu się dzieckiem, będziemy nie tylko dysponować środkami z tytułu zasiłku macierzyńskiego, ale również osiągać bieżące przychody. Pozyskiwanie dodatkowych pieniędzy z tytułu prowadzenia firmy w trakcie otrzymywania zasiłku macierzyńskiego nie powoduje, że świadczenie zostanie wstrzymane ani nie ma wpływu na jego wysokość.
