Pamięć operacyjna, czyli inaczej pamięć RAM to bardzo istotny element każdego urządzenia elektronicznego. Tak, jej ilość ma wpływ na działanie nie tylko komputera, ale również waszego smartfona, tabletu czy telewizora z systemem Smart TV. Rozróżniamy przynajmniej kilka typów pamięci, które różnią się przede wszystkim szybkością, a w zasadzie przepustowością. To właśnie ten parametr, obok samej ilości pamięci, ma największy wpływ na wydajność. Powstaje zatem naturalne pytanie, ile tej pamięci mieć aby wszystko działało nam tak jak trzeba?
Pamięć pamięci nie równa
Zwykło się mówić, że nie można mieć za dużo pamięci RAM. Coś w tym pewnie jest, choć warto zwrócić uwagę na fakt, że nie zawsze mamy na to wpływ. W przypadku smartfonów czy tabletów jesteśmy zdani na łaskę producenta urządzenia. Zazwyczaj im droższy model, tym ma więcej i do tego szybszej pamięci. Ile jej potrzeba dzisiaj w smartfonie z Androidem? 6 GB to już całkiem pokaźna ilość, ale na rynku nie brakuje modeli oferujących nawet dwa razy tyle. Dzisiaj bym powiedział, że to zbędne, ale kto wie co Android i deweloperzy aplikacji zaoferują nam za 3 lata?
Zostawmy jednak gotowe urządzenia, w których nie możemy dołożyć dodatkowej pamięci, a skupmy się na komputerach. Niestety tylko komputerach typu PC, bo Macbooki mają dzisiaj już tylko lutowaną pamięć i jej ilość wybieramy raz, podczas zakupu komputera. Niestety za dodatkową pamięć trzeba też sporo dopłacić, co w mojej opinii jest dużą wadą komputerów Apple. Z drugiej strony w pogoni za miniaturyzacją, wiele nowych modeli notebooków, szczególnie z kategorii ultrabooków, również ma lutowaną pamięć RAM i nie ma możliwości rozbudowy. Na szczęście na rynku nadal można znaleźć komputery, stacjonarne i przenośne, oferujące możliwość samodzielnego dołożenia dodatkowej pamięci. A jest w czym wybierać, bo o ile obecnie króluje standard pamięci DDR4, o tyle nadal z powodzeniem można kupić pamięć DDR3, a w sklepach są już kości DDR5. Te ostatnie oferują największą przepustowość, ale wymagają też odpowiedniego procesora, a dokładnie to kontrolera, który zazwyczaj jest właśnie wbudowany w CPU.
Wybór nie jest zatem łatwy, a przecież jeszcze trzeba zdecydować ile tej pamięci chcemy i potrzebujemy. Zanim jednak do tego dojdziemy to zostańmy jeszcze chwilę przy szybkości. DDR3/4/5 to nazwy kolejnych wersji pamięci RAM, ale tak naprawdę to tylko jeden z parametrów. Każdy z tych modułów opisany jest również inną wartością, tzw. taktowaniem, które ma bezpośrednio wpływ na przepustowość. Im wyższe taktowanie pamięci RAM, tym więcej danych można do niej przesłać w zadanym okresie. Pomijam już przy tym kwestie liczby wykorzystanych kanałów, bo tych zazwyczaj jest w komputerach dwa.
Rozwój kolejnych standardów pamięci RAM skupiał się właśnie głównie na zwiększeniu taktowania, czyli przepustowości. Dlatego pamięć DDR3 była sprzedawana z oznaczeniem np. 1600 MHz, podczas gdy moduły DDR4 osiągają bez problemu nawet 3200 MHz. W przypadku pamięci DDR5 zegar sięga obecnie 5200 MHz, ale z pewnością nie jest to ich ostatnie słowo. Postęp jest zatem bardzo znaczny, co widać również w wielu innych aspektach. Ot chociażby zintegrowane układy graficzne korzystają zawsze z pamięci RAM w komputerze, a jej znaczne przyspieszenie w ostatnich latach sprawiło, że z powodzeniem możemy uruchomić na takim GPU całkiem nowe gry. Jeszcze kilka dobrych lat temu było to raczej nieosiągalne. Szybkość pamięci RAM ma jednak wpływ na działanie całego systemu operacyjnego, choć w ostatnich latach różnica została nieco zamaskowana przez popularyzację dysków SSD. To jednak temat na inny artykuł, a my wróćmy teraz do tej optymalnej ilości pamięci RAM.
Zwykło się mówić, że pamięci RAM nigdy nie może być za dużo. To jednak trochę uproszczenie, bo owszem, o ile system operacyjny jest w stanie ją obsłużyć, to duża ilość pamięci RAM na pewno w niczym nie przeszkadza. Faktem jest jednak, że z tą ilością nie ma sensu przesadzać, bo zwyczajnie są to zbędne koszty. Dzisiejszym standardem dla komputerów PC jest 8 GB pamięci RAM, choć coraz częściej komputery mają pamięć RAM o pojemności 16 GB. I to wydaje mi się na dzień dzisiejszy najbardziej optymalnym rozwiązaniem. Dwa moduły pamięci RAM 8 GB pozwolą wykorzystać możliwości dwukanałowego kontrolera i zapewnią odpowiednią pojemność. Jeśli nie pracujecie przy montażu wideo, nie obrabiacie ogromnych ilości danych, to więcej niż 16 GB pamięci raczej się nie przyda. Owszem, 50 zakładek otwartych w przeglądarce Chrome może pochłonąć nawet te 16 GB, ale nie dajmy się zwariować.
Często znacznie lepszym wyborem niż np. zakup 32 GB pamięci, czyli np. dwóch modułów pamięci RAM 16 GB, jest kupno szybszej pamięci. To może mieć realny wpływ na wydajność komputera. Dodatkowo w przypadku komputerów stacjonarnych prawie zawsze do dyspozycji mamy 4 sloty na pamięć, więc w razie potrzeby można dodatkowe 2 moduły dokupić w późniejszym czasie, jeśli faktycznie będzie nam tej pamięci brakowało w codziennej pracy. Prawda jest jednak taka, że zakup wyraźnie szybszej i droższej pamięci często mija się z celem. Różnica w praktycznej wydajności pomiędzy dajmy na to modułami DDR4-3200 MHz, a takimi 3733 MHz będzie rzędu 1-2%, więc może się okazać, że dopłata 20-30% ceny nie ma po prostu sensu.
Podsumowując, kupując pamięć RAM trzeba wykazać się z rozsądkiem. Nie ma potrzeby kupować jej za dużo i nie ma sensu przepłacać za zbyt szybką pamięć. Jeśli nie robicie nic nadprogramowego na swoich komputerach, to w dzisiejszych czasach 16 GB można uznać za standard. 32 GB to wartość, która z powodzeniem wystarczy na kolejne 10 lat, tylko zastanówcie się, czy będziecie z tego komputera za te 10 lat korzystać.
