Festiwal Filmowy w Gdyni - oto wszystko, co warto o nim wiedzieć

a

Początki festiwalu sięgają 1974 roku i choć dzisiaj wszyscy kojarzą wydarzenie z miastem Gdynia, to początkowo - przez pierwsze lata aż do 1986 roku - organizowany był w Gdańsku. Później festiwal przeniesiono do Gdyni i od tamtej pory centrum festiwalowym stał się  Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej. To właśnie na pierwszej edycji Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku premierowo wyświetlono "Potop" Jerzego Hofmana oraz zorganizowano galę nagród. Oprócz tego, projekcje odbywały się wtedy w Sopocie w kinach Polonia i Bałtyk. We wspomnieniach z tamtej imprezy nie brakuje opisów, które nakreślają spontaniczny charakter wydarzenia i niemal akademicką atmosferę.

Do pamiętnej edycji festiwalu doszło w 1977 roku, gdy wydarzenie stało się okazją do manifestacji swoich poglądów w wyjątkowym okresie konfliktu władzy z filmowcami. Wtedy to Wielką Nagrodę Festiwalu Lwy Gdańskie przyznano Krzysztofowi Zanussiemu za "Barwy ochronne", podczas gdy "Człowiek z marmuru" Andrzeja Wajdy nie zdobył żądnej nagrody. Uznano to za nieudaną próbę skłócenia filmowców, ale ci postanowili zachować się solidarnie - Zanussi nagrody nie przyjął, a Wajda otrzymał nieformalną nagrodę cegłę, którą wręczono mu na schodach NOT-u w Gdańsku. Na początku lat 80. wyczuwano atmosferę zwiastującą poważną zmianę - w 1980 roku na festiwalu zagościł ówczesny lider "Solidarności" Lech Wałęsa, a po wydarzeniach z 13 grudnia 1981 roku zaprzestano organizacji wydarzenia w kolejnych dwóch latach.

Zdjęcie: fot. Mateusz Ochocki / KFP (Facebook)

Czytaj dalej poniżej

Gdyby wszyscy podchodzili do kręcenia filmów jak Tom Cruise, to nie byłoby przestojów Konrad Kozłowski

Największy blockbuster tego roku już w Internecie. Pierwsze 6 minut za darmo! Gdzie obejrzeć "TENET"? Konrad Kozłowski

Festiwal wznowiono w 1984 roku i zorganizowano wtedy dwie edycje: oficjalną i nieformalną. Właśnie w tamtym roku do konkursu zgłoszono aż 80 filmów, więc drogą eliminacji należało zredukować ich liczbę o połowę. To wtedy oglądano "Akademię pana Kleksa" Krzysztofa Gradowskiego i "Seksmisję" Juliusza Machulskiego. XI FPFF był ostatnim, który zorganizowano w Gdańsku. Nową lokalizacją został Teatr Muzyczny w Gdyni, choć decyzja była umotywowana odcięciem wydarzenia od atmosfery wolności i solidarności Gdańska. W 1988 roku nagrodę zdobyły dwa filmy Krzysztofa Kieślowskiego "Krótki film o miłości" i "Krótki film o zabijaniu".

Festiwal w 1989 roku nie odbył się ze względu na wydarzenia polityczne, zaś w 1990 był dla niego nowym początkiem. Właśnie wtedy zorganizowano konkurs korzystając z oscarowej metody oceny filmów. W 1991 roku zwyciężyli Władysław Pasikowski "Kroll" oraz Wojciech Nowak i jego "Śmierć dziecioroba". Rok później w jury zasiedli: Kazimierz Kutz, Maciej Dejczer, Janusz Głowacki, Zygmunt Konieczny, Adam Michnik, Jerzy Płażewski, Grażyna Szapołowska, ks. Józef Tischner oraz Jerzy Zieliński. Jury okazało się atrakcyjniejsze niż większość konkursowych tytułów, a tłumy przychodziły na otwarte debaty jurorów - czytamy na oficjalnej stronie festiwalu.

Gdańskie Centrum Filmowe. 45. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych. 9.12.2020 / fot. Anna Rezulak / KFP

W 1993 po raz pierwszy w gronie jurorów znaleźli się zagraniczni artyści, w tym Lindsay Anderson. W 2002 roku natomiast po raz pierwszy zorganizowano konkurs kina niezależnego. W późniejszych latach próbowano zmienić nazwę (w 2012 była to Gdynia Film Festiwal, w 2013- Gdynia Festiwal Filmowy), a od 2016 roku funkcjonuje nazwa Festiwal Filmowy w Gdyni. Zmieniano też formuły wyboru filmów. Strona oficjalna informuje, że obecnie wybór tytułów do Konkursu Głównego (najbardziej wrażliwej części Festiwalu) przeprowadzany jest przez Zespół Selekcyjny, a zatwierdzany przez Komitet Organizacyjny.

i

Wśród zwycięzców festiwalu znalazły się takie filmy, jak "Obywatel Jones" Agnieszki Holland, "Zimna wojna" Pawła Pawlikowskiego, którą nominowano też do Oscara. Wcześniej główną nagrodę zdobywały "Cicha noc" Piotra Domalewskiego, "Ostatnia rodzina" Jana P. Matuszyńskiego oraz Body/Ciało Małgorzaty Szumowskiej. Do czołówki należą także "Bogowie" Łukasza Pawlikowskiego oraz "W ciemności" Agnieszki Holland. Podbijająca świat "Ida" to kolejny sukces Pawła Pawlikowskiego. Na przestrzeni lat na festiwalu debiutowały, wygrywały i był doceniane także "Dzień świta" Marka Koterskiego, "Komornik" Feliksa Falka czy "Dług" Krzysztofa Krauze u "Rewers" Borysa Lankosza.

Kiedy odbywa się festiwal filmowy w Gdyni

Tegoroczna edycja festiwalu została przesunięta ze względu na wyjątkowe okoliczności z okresu letniego na grudzień. 45. Festiwal Filmów Fabularnych Gdynia 2020 odbył się w wersji online w dniach 8 - 12 grudnia.

i

Jak mogliście przeczytać wcześniej, podczas wieloletniej historii festiwalu doszło do wielu interesujących sytuacji, w tym, wręczenia cegły, jako nagrody czy wędrującej lokalizacji festiwalu pomiędzy trójką miast: Sopotem, Gdańskiem i Gdynią. Do niecodziennej sytuacji doszło w 1999 roku, gdy pomylono kolejność taśm z filmem "E=mc2". Ze względu na kolidujące ze sobą terminy realizacji filmu i festiwalu, twórcy filmu "Haker" uniknęli zamachów na wieże WTC, gdzie mieli dokładnie 11 września zaplanowane zdjęcia. Z okazji 40-lecia festiwalu w 2005 przygotowano specjalne nagrody Diamentowe Lwy, wśród których rywalizowały ulubione produkcje nagradzane we wszystkich konkursach. Wygrały wtedy "Noce i dnie" wyprzedzając "Ziemię obiecaną" i "Potop". Tylko raz w historii festiwalu przyznano nagrody na wzór Złotych Malin (dla najgorszych filmów i twórców) - Złoty Paw przypadł "Deszczowemu Żołnierzowi" w 1996 roku.

Zdjęcie główne:  Fot. Anna Bobrowska / KFP (Facebook),