O kryptowalutach ostatnio zrobiło się głośno. Nad inwestycją w te wirtualne waluty zastanawiają się kolejni przedsiębiorcy, jak również osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Na całym świecie dostępnych jest kilkaset rodzajów kryptowalut, jednak to bitcoin w dalszym ciągu wiedzie prym wśród cyfrowych walut. Czy muszę mieć założoną działalność, aby móc handlować kryptowalutami? Czy transakcje te podlegają również opodatkowaniu podatkiem VAT? Na te i inne pytania odpowiadam w poniższym artykule.
Autorką wpisu jest Wioleta Bednarek, Ekspert ds. księgowości w infakt.pl.
Kryptowaluty – co o nich wiemy?
Czy w jednym krótkim zdaniu można wyjaśnić czym właściwie są kryptowaluty? Kryptowaluta to innymi słowy wirtualna lub cyfrowa waluta, którą możemy wydobyć lub nabyć w wirtualnym kantorze. To jednak nie wszystko. Każdemu nabywcy kryptowaluty zostaje utworzony indywidualny portfel użytkownika, do którego dostęp ma tylko i wyłącznie właściciel konta z dowolnego miejsca przy pomocy mobilnych urządzeń, takich jak laptop lub smartfon.
Cały system działania jest oparty na technologii Blockchain, w której zawarte są informacje na temat wszystkich realizowanych w danym momencie transakcji. Kolejność zapisu danych w łańcuchu bloków jest nieodwracalna, a także niepodatna na wszelkiego rodzaju próby zmian lub fałszowania danych. To tyle na temat samej definicji. Rozważmy teraz kwestię konieczności założenia firmy.
A o co na temat rozliczania bitcoinów i innych kryptowalut pytają przedsiębiorcy?
Działalność gospodarcza – kiedy może okazać się konieczna?
Każda osoba fizyczna może rozpocząć przygodę związaną z inwestowaniem swoich środków w kryptowaluty. Nie musi ona już na początku swojej drogi zakładać firmy, pod warunkiem, że zakup jak również sprzedaż wirtualnej waluty ma charakter sporadyczny.
Jeżeli jednak nasze działania będa miały charakter ciągły, to w takim wypadku konieczne okazać się może założenie działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, działania mające charakter zorganizowany i ciągły, a także nastawione są na zysk wiążą się z koniecznością założenia działalności gospodarczej i rozliczania takiego typu przychodu w ramach prowadzonej firmy.
W momencie, gdy już zdecydujemy się na rozliczanie tego typu przychodu w ramach prowadzonej działalności, konieczne będzie zaktualizowanie kodów PKD. Aktualizacji tej dokonujemy na formularzu CEiDG-1. Kod PKD, o który należy zaktualizować wniosek CEiDG-1 to 64.19.Z - Pozostałe pośrednictwo pieniężne.
Sprzedaż kryptowalut przez osobę fizyczną
Każda osoba fizyczna, która inwestuje w kryptowaluty zobowiązana jest do rozliczenia tego typu transakcji. Opodatkowaniu podlega tutaj sprzedaż, którą należy wykazać w zeznaniu rocznym. Przychód ten wykazujemy na formularzu PIT-36 w wierszu nr 7 Prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy. Podatnik ma również możliwość pomniejszenia przychodu o poniesione koszty. Poniesione i w sposób właściwy udokumentowane koszty wykazujemy w pozycji nr 75 deklaracji podatkowej PIT-36.
Rozliczenie sprzedaży kryptowalut w działalności gospodarczej
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, rozliczenia zakupu i sprzedaży kryptowalut dokonuje na bieżąco w ramach prowadzonej firmy. W zależności od wybranej formy opodatkowania w rozliczeniu rocznym należy to ująć na formularzu PIT-36 (w przypadku zasad ogólnych) lub PIT-36L (w przypadku podatku liniowego). Osiągnięte przychody i należycie udokumentowane koszty wykazujemy w części dotyczącej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku podatników rozliczających się na ryczałcie. Zgodnie z załącznikiem do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z możliwości zastosowania ryczałtu jako formy opodatkowania zostały wyłączone usługi finansowe i ubezpieczeniowe znajdujące się w sekcji K Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Innymi słowy, oznacza to, że będąc na ryczałcie i chcąc handlować kryptowalutami zobowiązani będziemy do zmiany formy opodatkowania.
Przychód czy dochód - od czego płacimy podatek
To pytanie bardzo często zadają sobie przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Od czego tak naprawdę płacimy podatek? Bierzemy pod uwagę nasz przychód, czyli wartość z faktury czy dochód? Skąd też wiadomo jak ten dochód obliczyć?
W przypadku sprzedaży kryptowalut opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega nasz dochód, czyli przychód pomniejszony o faktycznie poniesione i udokumentowane koszty. Dla obliczenia dochodu osoby fizycznej bierzemy pod uwagę wartość sprzedanych jednostek przeliczoną po faktycznie zastosowanym kursie - jest to dla nas przychód oraz liczbę jednostek kryptowalut po cenie za jaką ją nabyliśmy - co stanowi dla nas koszt uzyskania przychodu. W taki oto sposób wyliczany jest dochód.
Wydaje się proste, ale, jeśli podane wartości wyrażone są w innej walucie niż PLN to konieczne jest dokonanie przeliczenia tej wartości na polskie złote. Na mocy ustawy o podatku dochodowym przychód w walucie obcej należy przeliczyć na polskie złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, czyli na dzień poprzedzający datę wpływu wynagrodzenia na nasz rachunek giełdowy.
Czy zakup kryptowalut wpływa na spis z natury?
Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą i rozliczający się na KPiR zobowiązany jest do przygotowania spisu z natury. Zazwyczaj spis ten sporządzamy na 1 dzień stycznia i ostatni dzień roku kalendarzowego. W pozostałych sytuacjach przygotowujemy go na dzień rozpoczęcia działalności, w momencie zmiany wspólnika lub zmiany proporcji udziałów, a także na dzień likwidacji firmy. Przygotowany remanent powinien zawierać wykaz towarów handlowych, materiałów, półwyrobów i wyrobów gotowych, a także produkcję w toku oraz braki i odpady.
Bitcoin, jak również inne kryptowaluty jest to prawo majątkowe, co oznacza, że przedsiębiorca nie ma obowiązku ujmować ich wartości w spisie z natury. Nie oznacza to jednak, że podatnik nie jest zobligowany do przygotowania takiego spisu. Remanent przygotowujemy zawsze, nawet w przypadku, gdy nie wykazujemy żadnych towarów, a świadczymy np. tylko usługi. W takiej sytuacji przygotowujemy zerowy spis z natury.
Sprzedaż kryptowalut a rozliczenie VAT
Na mocy wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprzedaż kryptowalut podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT zwalnia się z podatku transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną.
W powyższym artykule starałam się poruszyć podstawowe kwestie księgowe dotyczące rozliczania zakupu i sprzedaży kryptowalut. Jeżeli macie dodatkowe pytania z tym związane, to zapraszam do pozostawienia wiadomości w komentarzu.
