Zastrzeż numer PESEL - nie ulega wątpliwości, że to najszybciej zdobywająca popularność usługa w Polsce, szybciej nawet od mDowodu, dzięki to której, dowód tożsamości dostępny w mObywatelu, został zrównany z tradycyjnym dowodem osobistym.
5 mln zastrzeżonych numerów PESEL
Odpowiednia ustawa o aplikacji mObywatel, weszła w życie 14 lipca 2023 roku, i według danych ministerstwa cyfryzacji z końca października 2024 - na 20 mln pobrań aplikacji mObywatel, przypadało 8 mln aktywnych użytkowników usługi mDowód.
Z kolei ustawa o skutkach prawnych zastrzeżenia numerów PESEL, weszła w życie w pełni zaledwie 1 czerwca 2024 roku i do dziś skorzystało z niej aż 5 mln obywateli.
Trudno się temu dziwić, bo to rzeczywiście najprostsze i najszybsze zabezpieczenie się przed plagą wyłudzeń kredytów na cudzą tożsamość. Nawet, gdy dojdzie do takiej sytuacji, że ktoś weźmie na nasze dane kredyt, a my w tym czasie mieliśmy zastrzeżony numer PESEL - nie będziemy musieli udowadniać, że nie był on zaciągnięty przez nas, a bank czy inna instytucja finansowa, która go udzieliła, nie będzie mogła żądać od nas jego spłaty.
Jakie firmy czy instytucje muszą sprawdzać numery PESEL?
- Banki: przy zawieraniu umów o kredyt, pożyczkę, leasing, rachunek oszczędnościowy i oszczędnościowo-rozliczeniowy.
- SKOKI: przy zawieraniu umów o kredyt lub pożyczkę.
- Notariusze: przy sporządzaniu dokumentów dotyczących sprzedaży nieruchomości.
- Dostawcy usług telekomunikacyjnych: przy wydawaniu kopii lub wtórnika karty SIM
Wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski:
Chcę jasno podkreślić, że zastrzeżenie numeru PESEL skutecznie chroni przed kradzieżą tożsamości i oszustwami. A to dzięki temu, że utrudnia wykorzystanie naszych danych np. do zaciągnięcia pożyczki czy podpisania niechcianych umów. Zastrzeżony PESEL daje pewność, że odpowiednie instytucje i firmy dokładnie sprawdzą, czy z daną sprawą zwraca się do nich posiadacz numeru PESEL, a więc faktycznie zainteresowana osoba, czy też oszust.
Jak zastrzec numer PESEL?
Zastrzeżenia numeru PESEL możemy dokonać na trzy sposoby:
- w aplikacji mObywatel,
- na stronie gov.pl,
- w urzędzie.
Ministerstwo cyfryzacji nie podaje przy tym, który z tych kanałów jest najpopularniejszy, można jednak przypuszczać, iż jest to aplikacja mObywatel. Z jednej strony, z uwagi na jej popularność - 20 mln pobrań, a z drugiej, ze względu na prostotę tego procesu.
Naprawdę, wystarczy jedno kliknięcie w aplikacji mObywatel i mamy zastrzeżony numer PESEL.
Zastrzeżenie numeru PESEL - czy to działa?
To na razie zbyt krótki okres, by jednoznacznie to stwierdzić. Aczkolwiek, pewnych szczątkowych informacji dostarcza nam na ten temat raport Związku Banków Polskich - InfoDOK.
Według niego, od III kwartału 2023 roku, a więc od czasu kiedy już było wiadomo, iż zastrzeżenie numeru PESEL będzie możliwe w Polsce, padały kwartał za kwartałem rekordy prób wyłudzeń kredytów na skradzioną tożsamość. To mogło świadczyć o tym, iż w tym okresie przestępcy nie próżnowali i działali według zasady - wszystkie ręce na pokład, bo obawiali się tej usługi, a dokładniej terminu 1 czerwca 2024 roku.
Wprawdzie, w III kwartale 2024 roku (już po wejściu w życie skutków prawnych zastrzeżenia numeru PESEL) również mamy kolejny rekord, ale to być może już tylko próby przestępców, na sprawdzenie czy to zastrzeganie numerów PESEL naprawdę już działa, bo spadła jednocześnie liczba wyłudzeń na większe kwoty:
Pomimo rekordu w liczbie prób wyłudzeń odnotowano stosunkowo mało przypadków prób na bardzo wysokie kwoty – „tylko” 6 dotyczyło kwot przekraczających milion złotych. Każdego dnia próbowano na cudze nazwiska ukraść łącznie 888 tys. zł.
No i pamiętajmy, że to liczby udaremnionych prób wyłudzeń kredytów, które to od 1 czerwca 2024 roku, są łatwiejsze do wychwycenia, właśnie z uwagi na konieczność sprawdzania przez banki zastrzeżonych numerów PESEL.
Źródło: Ministerstwo cyfryzacji/Związek Banków Polskich
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu