Nauka

NASA rozpoczyna kosmiczną inspekcję. Koniec zaśmiecania orbity

Patryk Łobaza
NASA rozpoczyna kosmiczną inspekcję. Koniec zaśmiecania orbity

Kosmiczne śmieci są jednym z największych problemów, którego rozwiązanie staje się z roku na rok coraz bardziej naglące. NASA ma pomysł, jak sprawić, by powstawało ich mniej.

Już od wielu dekad możliwe jest realizowanie kosmicznych misji. W przestrzeń kosmiczną stale wysyłamy wiele maszyn, które pomagają nam lepiej zrozumieć otaczający nas wszechświat. W samym 2023 roku odbyło się 223 prób startów rakiet, z czego 211 zakończyło się sukcesem. Samo przedsiębiorstwo SpaceX zwiększyło częstotliwość startów swoich rakiet z 61 w 2022 roku do 98 w 2023 roku. Można zatem zauważyć, że dosłownie co kilka dni jakaś rakieta startuje z Ziemi w kierunku orbity.

Jest to zauważalny postęp, jednak wiąże się z tym wszystkim spore ryzyko. Wysyłając na naszą orbitę kolejne urządzenia, nie pozbywając się przy tym tych już nieaktywnych, zamieniamy otoczenie naszej planety w jeden wielki śmietnik. O ile aktualnie może nie wydawać się to wielkim problemem, tak brak zmian w procedurach może w przyszłości odbić się wszystkim czkawką. Już teraz wiele satelitów musi wykonywać manewry, by uniknąć kolizji z nieaktywnymi urządzeniami i szczątkami. Może niedługo dojść do sytuacji, że misje będą odwoływane, gdyż sieć odpadków na orbicie będzie zbyt gęsta.

Zamiast wymieniać, można naprawić

Okazuje się, że zamiast wymieniać uszkodzone i nieaktywne satelity, tańsza może być ich naprawa. W związku z tym NASA podjęła kroki w kierunku komercyjnej inspekcji niesprawnych satelitów na niskiej orbicie okołoziemskiej, co stanowi pierwszy etap do ich naprawy lub usunięcia. W tym celu agencja przyznała kontrakt firmie Starfish Space z Seattle, w ramach programu Small Business Innovation Research (SBIR), na realizację misji o nazwie Small Spacecraft Propulsion and Inspection Capability (SSPICY). Starfish Space otrzyma 15 milionów dolarów na rozwinięcie technologii będącej w stanie diagnozować, a możliwe, że nawet naprawiać nieaktywne urządzenia.

Inspekcja niesprawnych satelitów i identyfikacja możliwości ich naprawy lub deorbitacji to kluczowe elementy utrzymania bezpiecznego środowiska orbitalnego, zarówno dla innych satelitów, jak i misji załogowych. NASA stawia na rozwiązania związane z łagodzeniem problemu zanieczyszczenia kosmosu, co stanowi istotną część strategii agencji w zakresie zrównoważonego korzystania z przestrzeni kosmicznej.

Misja SSPICY ma na celu rozwój technologii potrzebnych do komercyjnego serwisowania, logistyki i utylizacji satelitów. „Inspekcja w przestrzeni kosmicznej pozwoli nam ocenić stan fizyczny satelitów, zebrać dane na temat przyczyn ich awarii oraz lepiej zrozumieć fragmentacje i kolizje, które są trudnym, ale kluczowym zagadnieniem dla utrzymania zrównoważonego środowiska operacyjnego w kosmosie” – mówi Bo Naasz, starszy doradca techniczny NASA ds. serwisowania i produkcji w przestrzeni kosmicznej.

Starfish Space wykorzysta w misji SSPICY swój statek kosmiczny Otter, który jest zaprojektowany do inspekcji, dokowania oraz serwisowania lub deorbitacji innych satelitów. Otter, wyposażony w napęd elektryczny, będzie przemieszczał się pomiędzy różnymi satelitami, aby przeprowadzić inspekcje, co jest nowością w przypadku tego rodzaju operacji. Inspekcja obejmie zbliżenie się do satelitów na odległość kilkuset metrów, aby zebrać informacje na temat ich prędkości, osi obrotu oraz stanu powierzchni.

SSPICY to pierwsza misja komercyjna dotycząca inspekcji kosmicznych odpadów, sfinansowana przez NASA. Misja ta wpisuje się w dążenia agencji do wydłużania żywotności satelitów oraz zmniejszania ilości kosmicznych śmieci, które stanowią zagrożenie dla załogowych misji kosmicznych, badań naukowych oraz innych misji w Układzie Słonecznym. Dzięki zgromadzonym danym NASA będzie mogła lepiej zrozumieć charakterystykę niesprawnych satelitów i opracować efektywne metody ich utylizacji lub ponownego wykorzystania.

Start misji planowany jest na koniec 2026 roku, a pierwsze inspekcje mają rozpocząć się w 2027 roku. Misja SSPICY, zarządzana przez program.

Grafika: NASA/Starfish Space

Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu