Modele biznesowe w sieci

Za każdym razem, gdy pojawia się nowy startup wszyscy zadają sobie pytania, w jaki sposób będzie on funkcjonował, jak będzie zdobywał użytkowników, i jak będzie na tym cały przedsięwzięciu zarabiał. Wszystko to zawiera się w czymś co określamy jako model biznesowy. Żeby wszystko było jasne zacznę może od wyjaśnienia tego czym jest model biznesowy. Najprościej mówiąc jest to sposób działania/prowadzanie firmy, który pozwoli jej utrzymać się na rynku lub inaczej, który pozwoli wygenerować przychody (żeby nie powiedzieć zyski).

Klasycznym modelem biznesowym jest produkcja dóbr/świadczenie usług, które są następnie sprzedawane klientom. Jeśli wszystko idzie dobrze, przychody są większe od kosztów i firma cieszy się zyskiem.

Internet w znaczący sposób zmienił, rozbudował lub spopularyzował istniejące modele biznesowe. Nie wiem na ile możne je usystematyzować, ale na szczęście ktoś już wcześniej podjął się takiej próby. W efekcie jego (ich) pracy zidentyfikowano następujące modele biznesowe występujące w sieci:

• model pośrednika (brokerage); doprowadzenie do spotkania sprzedającego z kupującym i pobranie prowizji od transakcji, np. Allegro
• model reklamowy (advertising); oferowanie użytkownikom darmowych usług, które są finansowane poprzez reklamy, które użytkownik ogląda podczas korzystania z usługi (np. właściwie każdy serwis)
• model pośrednika informacji (infomediary); zbieranie informacji o konsumentach (lub firmach) i przekazywanie jej w postaci zanalizowanej do firm (lub konsumentów), np. Gemius
• model handlowca (merchant); sprzedaż dóbr i usług online, np. Merlin, Amazon
• model producenta (manufacturer); model klasyczny z wykorzystaniem Internetu jako kanału dystrybucji w celu dotarcia do jak największej liczby klientów z pominięciem pośredników, np. Apple, Dell
• model sieci afiliowanej (affiliate); tworzenie sieci partnerów, którzy na swoich stronach zamieszczają linki do stron partnerskich. Zapłatę stanowi procent od przychodów wygenerowanych z danego linku. Np. program partnerski Allegro
• model społeczności (community); oparty na lojalności użytkowników, przychody mogą pochodzić ze sprzedaży usług (np. Flickr) lub dobrowolnych datków (np. Wikipedia), a także reklam (połączenie z modelem reklamowym)
• model abonencki (subscription); użytkownicy płacą miesięczną/roczną opłatę za korzystanie z usług serwisu, np. archiwa gazet (Gazeta, Rzeczpospolita), często część usług jest dostępna bezpłatnie, a za dostęp do pełnej treści trzeba zapłacić abonament
• model taryfowy (usage); oparty o zasadę "pay as you go", gdzie użytkownik opłaca to co faktycznie wykorzystał (np. serwisy sprzedające muzykę)
• model dostawcy treści (content provider); firma tworzy treści i sprzedaje je innym portalom lub serwisom, np. Gastronauci

Z moich obserwacji wynika, że częstym zjawiskiem jest łączenie kilku modeli i nie ograniczanie się tylko do jednego źródła przychodów. Prawie każdy z wyżej wymienionych modeli jest łączony z modelem reklamowym. I takie rozwiązania są chyba najkorzystniejsze.

W ramach wspomnianych modeli istnieje sporo podtypów. Więcej informacji znajdziecie w jednym ze źródłowych artykułów - "Business Models on the Web".

Wspomniani przeze mnie on (oni) - autorzy klasyfikacji modeli biznesowych, z których materiałów korzystałam to Michael Rappa oraz Hubert Wawrzyniak (Symetria).

Zdjęcie pochodzi ze strony MasterNewMedia.