Dlaczego koty cieszą się dłuższym życiem niż psy? Odpowiedź jest jednocześnie całkiem prosta i... w pewien sposób skomplikowana. Najnowsze badania naukowe wskazują na naprawdę ciekawą korelację między rozmiarem mózgu, rozwiniętym układem odpornościowym a długowiecznością. Co wpływa na to, że niektóre gatunki ssaków żyją dłużej, a inne krócej?

Badacze postanowili przyjrzeć się maksymalnemu potencjałowi długości życia (MLSP) 46 gatunków ssaków. Zdefiniowali MLSP jako najdłuższą kiedykolwiek zarejestrowaną długość życia gatunku, pomijając średnią długość życia, na którą wpływają naprawdę przeróżne: drapieżnictwo i jego "styl", dostępność zasobów, sposób polowania, zachowania socjalne i inne kwestie. Co poprzez to odkryli?
- Większy mózg = dłuższe życie: Gatunki z większymi mózgami, choćby delfiny (MLSP: 39 lat) i wieloryby (MLSP: do 100 lat), żyją dłużej niż małe ssaki z mniejszymi mózgami, np. myszy (MLSP: 1-2 lata).
- Układ odpornościowy jako strażnik długowieczności: Badacze zidentyfikowali geny związane z odpornością, które były bardziej rozbudowane u dłużej żyjących gatunków. Zjawisko to dotyczyło również ssaków z relatywnie małymi mózgami: chodzi m.in. o kretoszczury i nietoperze, które mimo niewielkiego rozmiaru mózgu żyły znacznie dłużej. Spójrzmy na tego typu przypadki nawet w obrębie jednego gatunku. Niby duże rasy psów mają spore mózgi, jednak to najmniejsze psy (np. rasy chihuahua) żyją dłużej. Co do chihuahua, to mają one proporcjonalnie największe mózgi w stosunku do rozmiaru swoich czaszek wśród psów. Taka ciekawostka. Uznaje się, że to właśnie cechy układu odpornościowego oraz pewne charakterystyczne cechy związane z behawiorem oraz usposobieniem tych towarzyskich piesków powodują, że żyją one dłużej, niż np. molosy.
Ewolucyjna zależność
Dr Benjamin Padilla-Morales podkreślił w badaniu, że zależność między wielkością mózgu a długowiecznością jest znana od lat. Zespół wykazał przy okazji, że równie istotnym czynnikiem wpływającym na długość życia ssaków jest rozbudowany układ odpornościowy. Czyli jest dokładnie tak, jak wskazałem wyżej — tyle że z podbudową typowo badawczą.
Wchodzimy w wykazane wyjątki od reguły. Kretoszczury żyją do 20 lat pomimo małego mózgu, a nietoperze mają zdolność do długowieczności pomimo niewielkich rozmiarów ciała. Co je łączy? Rozbudowane geny odpornościowe, które skutecznie zwalczają starzejące się komórki i chronią organizm przed infekcjami i nowotworami.
Kretoszczury są znane wśród biologów ze swojej odporności na raka, co sugeruje, że ich układ odpornościowy ewoluował w taki sposób, by chronić je przed nowotworami. Nietoperze z kolei charakteryzują się unikalnymi mechanizmami naprawy DNA, co może tłumaczyć ich długowieczność mimo narażenia na naprawdę wiele chorób zakaźnych.
Wpływ środowiska na ewolucję długowieczności
Środowisko, w którym żyją ssaki, również może wpływać na ich długość życia. Gatunki żyjące w bezpieczniejszych ekosystemach, gdzie drapieżników jest mniej, mają większe szanse na dłuższe życie i "zainwestowanie" w toku ewolucji w mechanizmy ochronne. Koty domowe, które są mniej narażone na naturalnych wrogów, mogą więc czerpać korzyści z bardziej stabilnych warunków życiowych, co wspiera ich długowieczność.
Naukowcy z University of Bath planują teraz skupić się na analizie genów związanych z rakiem i procesem starzenia. To zaś może nie tylko wyjaśnić różnice w długowieczności między gatunkami, ale także rozwiązać problematykę procesów starzenia u ludzi.
Planowane badania będą obejmowały analizę DNA długowiecznych ssaków: badane będą wieloryby i słonie, które mimo swojej wielkości i masy ciała żyją wyjątkowo długo. Naukowcy chcą również dowiedzieć się, dlaczego pewne geny związane z odpornością są bardziej rozbudowane u jednych gatunków, a u innych pozostają nieaktywne.
Dlaczego koty wypadają lepiej, niż psy w długości życia?
Badania naukowców z University of Bath wskazują, że zarówno rozmiar mózgu, jak i układ odpornościowy są kluczowe dla długowieczności ssaków. Im bardziej rozbudowane są geny odpornościowe i większy mózg, tym większa szansa na długie życie. Jednak jak pokazują nietoperze i kretoszczury, sama wielkość mózgu nie jest wystarczającym wyznacznikiem długowieczności – kluczową rolę odgrywają również ewolucyjnie rozbudowane mechanizmy obronne organizmu.
Czytaj również: Zwierzęta są mądrzejsze, niż myśleliśmy? Badacze rozwiewają wątpliwości
Można więc stwierdzić, iż koty żyją dłużej niż psy, ponieważ ich układ odpornościowy jest bardziej rozwinięty i lepiej chroni przed starzeniem, infekcjami oraz nowotworami. Niemałe mózgi kotów są powiązane z bardziej rozbudowaną strukturą genów związanych z przetrwaniem i długowiecznością, co pozwala im skuteczniej radzić sobie z chorobami i degeneracją komórek.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu