Intel Optane Memory to technologia zaprezentowana przez Intela jeszcze przy okazji premiery procesorów Core 7. generacji. Początkowo dostępna była tylko dla komputerów biurkowych, ale teraz trafiła również do notebooków wyposażonych w procesory Intel Core 8. generacji. My mieliśmy okazję przetestować laptopa Acer Nitro 5 z wbudowanym modułem Intel Optane Memory i dzięki temu możemy podzielić się z wami naszymi wrażeniami.
Optane Memory to tak naprawdę cały system akceleracji pamięci masowej w dowolnym komputerze wyposażonym w procesor Intel Core 7. generacji lub nowszy. Moduł o pojemności 16 lub 32 GB korzysta z stworzonych przez Intela pamięci 3D XPoint, które charakteryzują się wysoką trwałością oraz niskim czasem dostępu, nawet w porównaniu do pamięci NAND. Dzięki temu pomimo niewielkiej pojemności, nie grozi nam szybkie wyczerpanie limitów odczytu i zapisu danych na tego typu nośniku.
Intel Optane Memory w połączeniu z sterownikiem Intel Rapid Storage oraz systemem Windows 10 jest w stanie przyśpieszyć działanie całego systemu będąc swoistym buforem pomiędzy pamięcią RAM, a dyskiem podpiętym do portu SATA. Specjalny algorytm opracowany przez inżynierów Intela wybiera pliki, które używamy najczęściej i przenosi je na pamięć Intel Optane, tak aby dostęp do nich był niemal natychmiastowy. Wszystko dzieje się bez udziału użytkownika, niejako z automatu. Z tego też powodu, nie widzimy pamięci Optane jako dodatkowego nośnika w swoim systemie.
Zastosowany algorytm pozwala przyśpieszyć nie tylko czas ładowania systemu, ale również najczęściej wykorzystywanych aplikacji. W zależności od ilości programów i gier z jakich korzystamy oraz od pojemności nośnika (16 lub 32 GB), pliki przenoszone są na pamięć Optane nawet już po drugim uruchomieniu danego programu.
Stosowanie pamięci cache do przechowywania najczęściej używanych plików nie jest niczym nowym. Tego typu pomysły pojawiały się już wcześniej i były realizowane nawet przez samego Intela jeszcze przy użyciu pamięci NAND. Na rynku nie brakuje też dysków w standardzie SSHD, które działają na podobnej zasadzie, posiadając wbudowaną pamięć cache i dokonując optymalizacji na poziomie kontrolera dysku. Pamięć Intel Optane ma jednak bardzo istotną przewagę, a jest nią pamięć 3D XPoint.
Jest to tzw. pamięć memrystorowa, która działa na nieco innej zasadzie niż pamięć NAND. Dzięki temu jest nie tylko znacznie trwalsza, ale też oferuje wyraźnie mniejsze opóźnienia w dostępie do danych. Intel posiada w ofercie już dyski SSD wyposażone w pamięć 3D XPoint, ale są one stosunkowo drogie, dlatego dla wielu użytkowników znacznie lepszym wyborem wydaje się być właśnie moduł Intel Optane, który jest w stanie przyspieszyć działanie nawet systemów korzystających z dysków SATA SSD.
Intel Optane Memory ma też jeszcze jedną istotną zaletę. Instalacja jest bajecznie prosta. W praktyce wystarczy włożyć moduł Optane do odpowiedniego gniazda M.2 na płycie głównej, zmienić tryb pracy kontrolera na płycie głównej na Intel RST Optane oraz zainstalować sterowniki Intel Rapid Storage Technology, a w nich po prostu włączyć pamięci Intel Optane. Po restarcie systemu operacyjnego, możemy cieszyć się szybszą reakcją systemu operacyjnego. W każdej chwili możemy też zrezygnować z "dopalacza", w tym celu wystarczy wyłączyć go w aplikacji Intel RST. Ten proces może potrwać kilka minut, bo sterownik musi skopiować dane z pamięci Optane na powrót na dysk twardy. Jeśli nie korzystamy z technologii akceleracji, możemy użyć nośnik Optane jako dodatkowy, szybki dysk SSD, choć z racji pojemności, jest to mocno dyskusyjne.
Jak już wspomniałem we wstępie, aby wykorzystać zalety technologii Intel Optane, potrzebna jest nam przede wszystkim kompatybilna płyta główna. W tej chwili technologia ta obsługiwana jest przez chipsety Intela z serii 200 (Z270/H270, B250 itd.) oraz 300 (Z370, H370, B360 itd.) oraz co za tym idzie procesory Intel Core 7. oraz 8. generacji. Płyta główna musi zostać oczywiście wyposażona w slot M.2 w standardzie NVMe, co jednak nie jest już niczym nadzwyczajnym. Po stronie programowej wymagany jest system Windows 10 w wersji 64-bit zainstalowany na partycji GPT oraz sterowniki Intel Rapid Storage w wersji 15.5 lub nowszej. Intel Optane Memory może być wykorzystane zarówno w komputerze stacjonarnym jak i w odpowiednim notebooku.
Biorąc pod uwagę aktualne ceny pamięci Intel Optane, gdzie moduł o pojemności 16 GB kosztuje mniej niż 150 PLN, całkiem poważnie można wziąć pod uwagę to rozwiązanie nawet w przypadku tańszych maszyn. Jeśli mamy napięty budżet, a potrzebujemy pojemnego dysku twardego i nie urządza nas nośnik SSD oferujący 250 czy nawet 500 GB pamięci, to Intel Optane okazuje się ciekawą alternatywą. Parując go z tanim dyskiem HDD oferującym 1 czy 2 TB pojemności, zyskujemy zalety dysków SSD przy wyraźnie lepszym stosunku ceny do pojemności. Tak przynajmniej wygląda to na papierze, a jak jest w rzeczywistości?
Na początek rzućmy jeszcze okiem na teoretyczną specyfikację obu modułów. Wersja 32 GB jest nieco szybsza, szczególnie pod względem zapisu danych, ale też i niestety wyraźnie droższa niż nośnik 16 GB. W większości przypadków wszystko i tak rozbija się o odczyt, a ten zarówno w trybie sekwencyjnym jak i losowym, jest więcej niż wystarczający.
| Intel Optane 16 GB | Intel Optane 32 GB | |
| Interfejs | PCIe NVMe 2x | |
| Typ pamięci | 3D XPoint | |
| Zapis sekwencyjny | 145 MB/s | 290 MB/s |
| Odczyt sekwencyjny | 900 MB/s | 1350 MB/s |
| IOPS 4K przy zapisie | 35000 | 65000 |
| IOPS 4K przy odczycie | 190000 | 240000 |
| Gwarancja | 5 lat |
Teoria swoją drogą, ale jak zawsze wszystko rozbija się o praktykę. Aby móc na własnej skórze przekonać się jakie korzyści niesie ze sobą technologia Intel Optane Memory, przetestowaliśmy notebooka - Acer Nitro 5 w całkiem zgrabnej konfiguracji z procesorem Core i5, dedykowaną kartą graficzną oraz dyskiem HDD o pojemności 1 TB, który współpracował z modułem Optane oferującym 16 GB. Cena takiego komputera to okolice 3800 PLN, więc nie jest to może najtańsza oferta, ale za to bardzo uniwersalna. W ofercie sklepu X-kom są dostępne także tańsze urządzenia, jak np. model Acer Swift 3 za około 2800 PLN.
Nawiasem mówiąc ten konkretny model notebooka od Acera to całkiem ciekawe urządzenie. W rozsądnej kwocie oferuje nam wystarczającą dla większości specyfikację (Core i5-8300H, 4 GB RAM, 1 TB HDD + Optane, GeForce GTX 1050Ti), która w połączeniu z świetną matową matrycą IPS (1920x1080 pikseli) i takimi dodatkami jak chociażby podświetlana klawiatura sprawia, że mamy wrażenie obcowania ze znacznie droższym sprzętem. Co więcej w rozmiarze 15.6 cala udało się zmieścić pełnowymiarową klawiaturę wraz z blokiem numerycznym, co wcale nie jest takie oczywiste. Nitro 5 na tyle mi się spodobał, że niedługo będziecie mieli okazję przeczytać na łamach Antyweba jego dokładniejszą recenzję, a teraz przejdźmy do testów.
Zacznijmy może od testu syntetycznego jakim jest Crystal Disk Mark. Jak widać na poniższym obrazku, prędkość odczytu sekwencyjnego przekracza 900 MB/s, a zapisu dochodzi niemal do 160 MB/s, czyli nawet lepiej niż podaje specyfikacja. Jednak to kolejne testy na mniejszych próbkach stanowią o sile pamięci Optane. Losowy odczyt i zapis danych w niczym nie ustępuje dyskom SSD, a w niektórych przypadkach nawet je przebija. Daje to spore korzyści szczególnie jeśli chodzi o responsywność całego systemu czy czasy uruchamiania aplikacji.
Aby daleko nie szukać, postanowiliśmy zrobić kilka prostych testów porównawczych ze stoperem w ręku. Najpierw zmierzyliśmy czasy dla systemu z włączoną funkcją pamięci cache Intel Optane, a później odłączyliśmy ten wspomagający nośnik i zmierzyliśmy czasy przy wykorzystaniu standardowego dysku HDD. Różnice potrafią być bardzo duże, sami zobaczcie.
Czas ładowania systemu operacyjnego Windows 10 od wciśnięcia przycisku "power" do pojawienia się pulpitu:
Intel Optane: 24 sekundy
Dysk HDD: 44 sekundy
Uruchomienie gry Battlefield 1:
Intel Optane: 10 sekund
Dysk HDD: 18 sekund
Uruchomienie gry GTA V:
Intel Optane: 32 sekundy
Dysk HDD: 51 sekund
Instalacja Project Cars:
Intel Optane: 444 sekundy
Dysk HDD: 503 sekundy
Wyraźnie widać, że pamięć Intel Optane przyśpiesza przede wszystkim pracę systemu w sytuacjach gdy wykorzystywany jest odczyt danych. W przypadku intensywnych operacji zapisu dużej ilości plików, jego wpływ jest marginalizowany, chociaż nadal zauważalny. Warto też zaznaczyć, że pełnia możliwości osiągana jest dopiero po 2. uruchomieniu danej aplikacji, gdy sterownik przeniesie najważniejsze pliki na pamięć cache. Pomiary odnotowane powyżej to wynik 3. uruchomienia (nie licząc oczywiście instalacji gry Project Cars).
W wielu sytuacjach Optane Memory pozwala uzyskać bardzo podobny efekt jak zastosowanie pełnoprawnego dysku SSD, a robi to przy cenie wyraźnie niższej w przeliczeniu na jeden gigabajt pojemności naszej pamięci masowej. Da się zauważyć poprawę responsywności całego systemu i komfortu korzystania z komputera w porównaniu do dysku HDD. Dodając do tego fakt ogromnej wytrzymałości dysków Optane, która wyraźnie przewyższa to co oferują kości NAND, to otrzymujemy kompletne i niezawodne rozwiązanie na lata.
Obecnie w ofertach sklepów komputerowych pojawia się coraz więcej gotowych komputerów wykorzystujących zalety pamięci Intel Optane. Dotyczy to zarówno modeli stacjonarnych (seria X-kom Picasso) jak i notebooków (Dell i Acer). Spory wybór ma między innymi doskonale wszystkim znany sklep X-kom.pl, który wyraźnie postawił na rozwiązanie Intela.
-
Materiał powstał we współpracy z firmą Intel
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
