Europa wzmocni swoją nawigację. Koniec z jammingiem

Pod koniec 2023 roku i na początku 2024 roku doszło do niecodziennej sytuacji. Analitycy bezpieczeństwa nagłaśniali fakt, że nad Polską i Bałtykiem zakłócany jest system nawigacji. Było to bardzo odczuwalne i nawet nawigacja smartfonowa potrafiła z tego powodu szaleć. Problem zagrażał nawet lotom pasażerskim.

Europa nie chce pozostać bezradna dlatego też inwestuje w modernizację infrastruktury swojego systemu nawigacji satelitarnej Galileo. Celem zmian jest zwiększenie odporności na zakłócenia sygnałów, które w ostatnich latach stały się poważnym problemem w Europie. Prace nad ulepszeniem systemu powierzono hiszpańskiej firmie GMV, która otrzymała kontrakt o wartości 27,5 mln euro.

Koniec z jammingiem. Europa będzie się bronić

Galileo to europejski odpowiednik amerykańskiego GPS i rosyjskiego GLONASS. Jest to jedyny Globalny System Nawigacji Satelitarnej (GNSS) zarządzany przez instytucje cywilne, co zapewnia Unii Europejskiej niezależność technologiczną w zakresie precyzyjnej nawigacji. System obejmuje 27 operacyjnych satelitów na średniej orbicie okołoziemskiej i oferuje niezwykle wysoką dokładność lokalizacji, sięgającą nawet 20 cm.

Modernizacja dotyczy przede wszystkim Galileo Reference Centre (GRC) w Noordwijk w Holandii, które monitoruje jakość usług systemu oraz analizuje ewentualne zakłócenia sygnałów. Po wprowadzeniu zmian centrum będzie mogło prowadzić monitoring w czasie rzeczywistym, skracając czas reakcji na ewentualne problemy.

Czytaj dalej poniżej

"Poczekaj na pomoc", oto jak kasy samoobsługowe mogą być jeszcze gorsze Bartosz Gabiś

Ten SOR już nie zgubi pacjenta. Rewolucyjna technologia w Polsce Kamil Pieczonka

Jednym z głównych powodów modernizacji jest narastający problem zakłóceń sygnału GNSS, które przypisuje się Rosji. W regionie Morza Bałtyckiego oraz Europy Środkowo-Wschodniej, w tym w głównej mierze nad Polską, częścią Niemiec i przy wybrzerzu Szwecji, w ostatnich miesiącach odnotowano liczne przypadki zakłóceń i tzw. spoofingu, czyli fałszowania sygnału nawigacyjnego. Skutkuje to m.in. błędnym określaniem pozycji przez statki i samoloty, co stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa.

Szczególnie niepokojące są doniesienia o tzw. tankowcach cieni na Bałtyku, które zmieniały kurs z powodu zakłóceń sygnału. W ekstremalnych przypadkach fińska Straż Przybrzeżna musiała interweniować, aby zapobiec kolizjom z wyspami i płyciznami. Fińska Agencja Transportu i Komunikacji potwierdziła, że liczba zakłóceń GPS w 2024 roku była kilkukrotnie wyższa niż w poprzednich latach, a zgłoszenia napływały głównie od operatorów statków powietrznych.

W ramach modernizacji systemu wprowadzone zostaną nowe funkcje zwiększające bezpieczeństwo i niezawodność Galileo. Najważniejsze z nich to:

• Usługa uwierzytelniania sygnału – pomoże odróżnić prawdziwe sygnały od fałszywych generowanych w ramach ataków spoofingowych.
• Satelitarna usługa ostrzegawcza – umożliwi wysyłanie powiadomień o zagrożeniach i katastrofach naturalnych.
• Zwiększona odporność na cyberataki – nowe systemy zabezpieczeń zmniejszą podatność na ingerencję zewnętrzną.

Równolegle trwa globalna modernizacja systemu Galileo, obejmująca infrastrukturę naziemną oraz satelitarną. Modernizacje przeprowadzono już w Belgii, na Oceanie Indyjskim i w Norwegii, a w 2025 roku planowane są prace na kolejnych 11 obiektach. Na orbitę trafią też nowe satelity – dwa w 2024 roku i kolejne sześć w 2025 roku.

Warto zauważyć, że nie tylko Unia Europejska bierze sprawy w swoje ręce. Rozwiązaniem problemu zainteresowała się również Polska. Pod koniec 2024 roku PIB poinformował, że rozpocznie realizację Systemu Monitorowania Sygnałów GNSS w Polsce w Czasie rzeczywistym (RTGMS). Prace mają być realizowane przy wspólnych wysiłkach Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii oraz Zakładu Systemów i Sieci Bezprzewodowych Instytutu Łączności w Gdańsku.