Electronic Arts promuje swoją ostatnią grę akcji zaangażowaniem operatorów jednostki specjalnej GROM. Postanowiliśmy porozmawiać na ten temat z podpułkownikiem Krzysztofem Przepiórką, byłym członkiem GROMu, a obecnie prezesem Fundacji Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych G.R.O.M. O jednostce...
Electronic Arts promuje swoją ostatnią grę akcji zaangażowaniem operatorów jednostki specjalnej GROM. Postanowiliśmy porozmawiać na ten temat z podpułkownikiem Krzysztofem Przepiórką, byłym członkiem GROMu, a obecnie prezesem Fundacji Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych G.R.O.M.
ppłk Krzysztof Przepiórka: W końcówce lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku zostały powołane milicyjne jednostki specjalne pod dowództwem generała Misztala. Jednak w tym czasie nie dysponowali oni jakąkolwiek wiedzą jak działać. Można powiedzieć, że przecierali szlak dla późniejszych formacji. Na początku lat dziewięćdziesiątych doszło do dużego zderzenia wypracowanych przez nich taktyk, z tym co było na Zachodzie. Byliśmy szkoleni jako pierwsi żołnierze przez amerykanów.
Kiedy pojechałem do Stanów Zjednoczonych, to byliśmy pierwszym zwartym oddziałem Wojska Polskiego, na dodatek jeszcze Ludowego, to strasznie nam tam nie ufano. W samolocie i samochodach były zasłonięte szyby, a my nie mieliśmy pojęcia gdzie nas wywieźli. Dopiero po czterech latach okazało się, że byliśmy wtedy na Florydzie. Domyślaliśmy się jedynie, że znajdujemy się gdzieś na południu kraju.
Jak już wspomniałem, to zderzenie było dla nas szokiem. Dobrze pamiętam taką sytuację. Uważałem się za dobrego strzelca. W swojej karierze odnosiłem nawet jakieś sukcesy w zawodach strzeleckich, gdzie trafiać trzeba było do tarczy oddalonej na 25 metrów. A tutaj Amerykanie ustawiają mnie na pięć metrów. Myślę sobie: "Boże, takiego mistrza, na pięć metrów!". I co się okazało? Że nie potrafię strzelać. Tam było strzelanie sytuacyjne, pod wpływem stresu, czyli takie jakie występuje w normalnej walce. Dopiero wtedy przejrzeliśmy na oczy że tak może, a nawet powinno, wyglądać szkolenie.
Tak przeprowadzane treningi były w ogóle nie do pomyślenia w Polsce. Wchodzenie i strzelanie w jednym zamkniętym pomieszczeniu stojąc praktycznie metr, czy pół metra jeden od drugiego? Czegoś takiego nikt nie przewidywał w cyklu szkolenia polskich jednostek specjalnych. A tam był to chleb powszedni. Nasza taktyka nie była dostosowana do realiów prawdziwego pola walki. Myśmy wręcz nie mieli taktyki. Byliśmy mocno zmotywowani, za to taktycznie byliśmy w czarnej dupie. Dla nasz wszystkich była to nauka od zera – od strzelania zaczynając, po działania operatorskie.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Najlepsza współpraca jest z Amerykanami, z Delta Force, SEALS Team 10. Naszymi "profesorami" byli na początkowym etapie żołnierze SAS i SBS. Teraz to "gromowcy" są dla innych "profesorami". Dobra jest francuska jednostka GIGN, Czesi mają świetną grupę... Wszystkie te jednostki są na podobnym poziomie. Terroryzm jest wrogiem międzynarodowym i wszystkie państwa zdają sobie sprawę z tego, że ich grupy muszą być przygotowane na jednakowym poziomie.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Operatorzy GROMu są przygotowani do tzw. "czarnej taktyki", czyli działań antyterrorystycznych, "zielonej taktyki" - głębokie rozpoznanie, a także "niebieskiej taktyki" będącej wszelkiego typu akcjami na morzu.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Nie ma określonego okresu czasu? Generalnie w tego typu służbach na świecie trwa ona w granicach dziesięciu lat. Mówię tutaj o takim operatorze, który jest najbardziej czynny i efektywny. Najczęściej komandosi są między trzydziestym, a czterdziestym rokiem życia, acz nie ma reguły w tym temacie. Po czterdziestce żołnierze też służą, ale przechodzą do innych komórek, na przykład do szkolenia, czy wywiadu. W ten sposób wykorzystywany jest cały zakres służby, która trwa 25 lat. Za to dziesięć lat na pozycji operatora to jest takie optimum.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Oczywiście tak. Każdy żołnierz potrafi przejąć zadanie innego operatora. Można przyjąć, że każdy z nich ma przynajmniej dwie specjalizacje, które ma opanowane po mistrzowsku. Poza tym komandosi pogłębiają swoją znajomość języków obcych oraz zdobywają dyplomy wyższych uczelni. W jednostce jest kilku doktorów, dwóch ma nawet habilitację. Mamy wielu psychologów, gdyż zrozumienie działania naszego umysłu jest niezmiernie ważne w tym zawodzie.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Każdy ma swoją ergonomię, i do tego dopasowuje sprzęt dostępny w jednostce. Jeden woli strzelać z H&K USP, inny z Waltera, trzeci z Glocka, czy Sig Sauera. Jeżeli takie egzemplarze są dostępne, to oczywiście może z nich korzystać, ponieważ jest mu to potrzebne do swojej ergonomii. Innymi słowy, łatwiej się mu tą bronią posługiwać.
Ważna jest jedynie kwestia kompatybilności amunicji, by była ona zunifikowana. W ten sposób na polu walki żołnierze mogą w razie potrzeby wymienić się amunicją o tym samym kalibrze. GROM jest bardzo dobrze wyposażony, w uzbrojenie najwyższej klasy.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Tak, to prawda. Każdy operator obserwuje nowinki pojawiające się w tym sektorze, i jeśli nie ma tego w magazynie, a jemu jest to niezbędne, to nie ma problemu, aby to sobie zakupił i z tego korzystał. Takie praktyki nie zdarzają się tylko w GROMie. W pierwszym Pułku Komandosów z Lublińca żołnierze także kupują jakieś wyposażenie zgodne z ich potrzebami. Są to jednak ogólnie jednostkowe przypadki.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Hełm, noktowizor, kamizelka kuloodporna, radiostacja do komunikacji, broń główna i zapasowa. Wszystkie te elementy mogą być rozmieszczane tam, gdzie operatorowi jest wygodnie. Natomiast jedyną rzeczą, która zawsze musi znajdować się w tym samym miejscu u wszystkich członków oddziału to opatrunek osobisty. Chodzi oto, że gdy ktoś zostanie ranny, to nie można tracić czasu na szukanie podręcznej apteczki. Wszyscy wiemy, że u nas ten opatrunek znajduje się w jednym, określonym miejscu.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Na pewno GROMowi czasu wystarczy. Na wszystko. Tak na poważnie, nie możemy mówić o gotowości bojowej, ponieważ każdy oddział ma swój harmonogram. Część osób ma wolne, inni są na szkoleniu, jeszcze inni biorą udział w misji. Można to zobrazować następująco:
Żyjemy wszyscy w czterech alertach. Pokolorujmy je: zielony, żółty, pomarańczowy i czerwony. W zielonym odpoczywamy, "resetujemy się", leżymy plackiem na Karaibach, a piękne dziewczyny wachlują nas liśćmi palmy. Alert żółty jest wtedy, kiedy się szkolimy, uczymy, ogólnie pracujemy. Pomarańczowy następuje, kiedy zaczynają pojawiać się symptomy sytuacji kryzysowej. Jeszcze nic konkretnego się nie dzieje, ale nasza gotowość jest znacznie podniesiona. No i na końcu jest czerwony alert, następuje pełna gotowość bojowa, a naszym zadaniem staje się przełamanie kryzysu. To najczęściej trwa bardzo krótko, to są właśnie te operacje antyterrorystyczne. Po tym wszystkim wracamy do punktu wyjścia.
Tutaj też pojawia się kwestia długości służby. Operator jednostki działa głównie w tych dwóch ostatnich alertach, i organizm człowieka oraz jego psychika nie daje takiej możliwości, aby ciągnąć to zbyt długo.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Po to jest cały proces selekcyjny, który składa się nawet z kilkunastu etapów. Chodzi w nim o to, aby wyłuskać kandydatów posiadających właściwą psychikę i odporność na stres. Później, w trakcie ćwiczeń i misji ta psychika się hartuje, ale mamy już człowieka przygotowanego. Do GROMu nie trafiają "surowi" ludzie, którzy po misji wróciliby do domu ze stresem pourazowym pola walki. Nie zdarzyło się tak do tej pory. Oczywiście, nagromadzone wrażenia i napięcia psychiczne muszą mieć swoje ujście. Gdzieś człowiek musi się "zresetować". Po to są organizowane różne wydarzenia, spotkania, odpowiednio planowane są urlopy. Wsparcie psychologów wojskowych z jednostki jest też jak najbardziej dostępne. Nie znaczy to, że można uniknąć różnych rzeczy. Mamy tu przykład naszego szefa, generała Petelickiego.
To jest tak, że przez całe życie niesiemy plecak, i często mamy pod górkę. I jeszcze jak do tego plecaka dokładamy kamienie, to żaden organizm tego nie wytrzyma, kiedyś może to nas przygnieść. Chodzi o to, żeby odcinać kupony od życia, czyli wykładać te kamienie i iść do przodu. Myślę, że tutaj generał wziął za dużo na siebie. To taka moja prywatna refleksja.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Trzeba być przede wszystkim dobrze zmotywowanym. Trzeba mieć poukładane w głowie i wiedzieć, czego się chce. Przygotowywać się do selekcji należy mocno od strony mentalnej. Często ludzie przychodzą na selekcję, zakładają plecak, idą, a po chwili mówią, że już nie mogą. Ja zawsze wtedy mówiłem, że: "W trakcie konfliktów, II wojny światowej, czy na Bałkanach, to matki z dziećmi na rękach szły po kilkadziesiąt kilometrów. A Ty z plecakiem nie możesz?". Tak więc to kwestia mentalności i odpowiedniego zmotywowania.
Żołnierz startujący w selekcji musi być żołnierzem zawodowym z przynajmniej kilkuletnią wysługą. W GROMie nie ma czasu na uczenie regulaminów i sposobu poprawnego oddawania honorów. Tu odbywa się już samo przygotowywanie do działania.
Ważne jest też, aby start miał miejsce w okolicach trzydziestego roku życia. Dobrze jest też, aby kandydat miał już rodzinę. Wtedy zarysowuje się wyraźna granica między brawurą, a ryzykiem wkalkulowanym w zawód. Jeśli ktoś nie potrafi tego zrobić, to nie powinien zostać żołnierzem. Młody chłopak, naładowany testosteronem, z założeniem "idę, będę strzelał, pojadę sobie na wojenkę, trochę pieniędzy zarobię, i przeżyję przygodę", to nie jest żołnierz. Trzeba zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństwa, właściwie oceniać sytuację. Po to potrzebna jest selekcja, aby wybrać odpowiednie osoby.
Oczywiście należy być sprawnym fizycznie. Celowo zostawiam ten aspekt na sam koniec. To jest tak, że jeśli ktoś wyraźnie odstaje od reszty grupy, to ona sama go wyeliminuje. W jednostce nie organizuje się zajęć fizycznych i nigdy się tego nie robiło. O to trzeba dbać samemu, to jest w końcu narzędzie pracy. O tym się nawet nie powinno mówić. Za moimi plecami muszę mieć kogoś, na kim polegam i w pełni mu ufam. Ktoś, kto mnie nie zawiedzie. Zespół to jest taka pięść, która uderza. Nie ma "gwiazd", zespół to jest jedność. A kto z tego zespołu wystaje, to proszę sobie z tej zaciśniętej pięści wyobrazić środkowy wyciągnięty palec.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Po selekcji rozpoczyna się dziewięciomiesięczne szkolenie podstawowe. Poszczególni członkowie grupy szturmowej mają różne kursy w zależności od specjalizacji, a na samym końcu się to wszystko scala. Na końcu tego okresu stają się oni pełnoprawnymi żołnierzami jednostki.
Oczywiście po tym szkolenie przebiega przez cały czas. Nie można sobie odpuścić. Przez cały okres służby odbywają się kursy, ćwiczenia, wymiana wiedzy i doświadczeń. Współpracujemy z innymi jednostkami z całego świata, i na podstawie tego co się zdarzyło dopasowuje się taktykę, technikę działania, żeby być przynajmniej dwa kroki przed terrorystami.
ppłk Krzysztof Przepiórka: W tym temacie jest dużo mitów. Pamiętajmy, że jak operator dopuści przeciwnika na odległość bliższą niż wyciągnięta ręka to jest po nim. Tam gdzie ludzi kupa, tam i komandos dupa. To nie są cyborgi. Można natrafić na wroga o posturze Andrzeja Gołoty, który na dodatek jest świetnie wyszkolonym bokserem, i zapewne każdego z nas szybko by załatwił. Ale zawsze te nasze 9 milimetrów będzie szybsze od jego ciosu.
Oczywiście, każdy trenuje, ponieważ zdarzają się różne sytuacje, ale wchodząc do działania nie będziemy naparzać się rękoma, czy stosować chwyty judo. Nie po to trenuje się taktykę z użyciem broni, aby wdawać się potem w bijatykę. Ujmę to jednak tak: Żołnierz GROMu umie się obronić.
ppłk Krzysztof Przepiórka: W skali całej służby jest to kilkadziesiąt milionów złotych. Licząc na osobę.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Nie. To nie moje pokolenie, prędzej to pokolenie moich synów. Ale osobiście nie mam nic przeciwko grom. Znakomita większość młodych ludzi gra, i nie widzę w tym nic zdrożnego
ppłk Krzysztof Przepiórka: Na pewno tak, na przykład w szkoleniu strzeleckim. Nie polega to jednak na trzymaniu myszki, czy innego kontrolera. Jest to zdecydowanie bardziej zaawansowana technologia.
Pokazaliśmy pułkownikowi Przepiórce kilka fragmentów gry Medal of Honor: Warfighter. Znalazły się tam m.in. sekwencje wchodzenia do pomieszczeń, pierwsza misja i scena osłaniania szturmu przez śmigłowce.
ppłk Krzysztof Przepiórka: W każdej grze widać trochę Hollywood. Natomiast komendy są wydawane prawidłowo, w większości takich sytuacji odbywa się to wizualnie – porozumiewamy się znakami. Kiedy jesteśmy w ferworze walki, kiedy do człowieka napływa bardzo dużo informacji, dobrze jest uzupełnić sygnał werbalnie.
Akcja i broń – tak, z taktyką, na podstawie tych fragmentów... Nie umiem tego ocenić właściwie – raz, że nie gram w gry, a dwa, że to za mało, by cokolwiek z tego wyciągnąć. Natomiast dobrze prezentuje się to dla młodego człowieka.
Tu też ważna rzecz, żebyśmy nie wylali dziecka z kąpielą. Jeżeli w pracach nad grą uczestniczyli konsultanci z jednostek specjalnych, to oni wiedzą co mogą powiedzieć, żeby terroryści nie wykorzystali takiej taktyki. W rzeczywistości nie do końca tak to będzie wyglądało, żebyśmy nie dali pożywki bandziorom.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Trzeba pamiętać, że jednostki specjalne są używane na styku z ludnością cywilną. To ma być to chirurgiczne cięcie. Jeżeli zrobilibyśmy totalny Armagedon bez użycia sił specjalnych, mogliby zginąć cywile.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Powtarzam, to jest tylko gra – to nie ma nic wspólnego, tu musi być dramaturgia. Nikt by jej nie kupił w innym przypadku. Uważam, że gra i Hollywood rządzą się swoimi prawami. Ostatnio mieliśmy premierę nowego filmu o Jamesie Bondzie – co to miało wspólnego z działalnością agentów? Nic. Poza terminami, które były używane, ale stanowi to może 5% działalności. Pozostałe 95% to czyste Hollywood.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Nie będziemy o tym rozmawiać. Nawet nie pytajcie mnie o taktykę.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Operator nie odczuwa "zwolnienia czasu", wszystko dzieje się bardzo szybko. Dobra była sekwencja zaskoczenia. Zanim wejdziemy do rejonu działania, żeby osiągnąć sukces, musimy mieć ten element. Bez zaskoczenia jest dupa, nie ma o czym gadać.
ppłk Krzysztof Przepiórka: To jest decyzja dowódcy, on ocenia możliwości swoich żołnierzy. Do każdego zadania są przygotowani ludzie. On wie, że – przykładowo – ten człowiek może funkcjonować tyle, a ja mam rezerwy takie. To jest kwestia dowodzenia i elastycznego podejścia. Nie można wystawić człowieka, bo nie wykona on zadania. Po 24 godzinach będzie problem. Żołnierz ma wiele obowiązków, ale ma jedno niezbywalne prawo: być dobrze dowodzonym.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Często używane są śmigłowce. Nawet w przekazach internetowych można, na YouTube’ie, możemy sobie pooglądać, jak działają Apache, Cobry czy te małe śmigłowce, w których są załogi sił specjalnych (Little Bird – przyp. Red.). Oni są uzbrojeni, nawet snajperzy strzelają w takich warunkach. Żołnierze są uzbrojeni w działka wielolufowe, Vulcany i tak dalej. Spełniają rolę takiego czołgu, który jest na górze i prowadzi ostrzał.
ppłk Krzysztof Przepiórka: To nie był Tomahawk. Jest sekcja ciężka i lekka. Ciężka ma na wyposażeniu taką rzecz, jak Chuligan. To jest łom z różnymi zakończeniami – można drzwi podważyć, wyrąbać. Wejścia do pomieszczenia mogą być różne, czy to metodą wybuchową, czy przestrzeliwując zamki lub zawiasy. Albo używać tego typu narzędzi.
ppłk Krzysztof Przepiórka: To chyba z Rambo jest wzięte... Myślę, że nie. To jest cicha broń, ale nieprecyzyjna, cokolwiek by o niej powiedzieć. Może z kuszami jest łatwiej, ale od tego są tłumiki, by wyciszyć całą akcję. Więc nie, nie jestem zwolennikiem łuków. Ale proszę bardzo...
ppłk Krzysztof Przepiórka: Fajnie, ze w takiej grze znalazł się żołnierz GROM-u. Dla młodego człowieka potrzebny jest bohater. Cały czas miał SAS, Delta Force czy Navy Seals, a my potrzebujemy takich postaci. W taką produkcję grają setki czy tysiące ludzi, młodych, którzy mają w końcu swojego bohatera, GROM-owca. I dobrze.
My tak naprawdę patriotyzmu uczyliśmy się na Stawce większej niż życie, czy Czterech pancernych i psie. Moje pokolenie przynajmniej. Teraz wchodzi Misja Afganistan. Mam nadzieję, że będziemy się mieli na czym wzorować, będziemy mieli swoich bohaterów.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Fundacja powstała w 1997 roku. W połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, decyzją szefa Sztabu Generalnego zostały zlikwidowane jednostki specjalne. Wtedy tak naprawdę w Wojsku Polskim został jedynie Pułk Specjalny z Lublińca, GROM i Formoza. Pomysłem założycieli fundacji było zagospodarowanie w jakiś sposób tych zawodowych żołnierzy, którzy odeszli.
Aby mieli jakąś swoją organizację. A mówimy tu o kilkuset osobach, z których część przeszła do cywila, inni zostali przeniesieni do rożnych jednostek niezwiązanych z działaniami specjalnymi. Stąd też koncepcja powołania do życia organizacji skupiających tych wszystkich "specjalsów".
Po części się to udało, choć szło to z pewnymi oporami, acz teraz na naszych zajęciach i spotkaniach, które organizujemy jest coraz więcej ludzi z tych jednostek.
Fundacja nie skupia tylko i wyłącznie byłych operatorów GROMu, ale też byłych żołnierzy innych polskich jednostek specjalnych.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Mój świętej pamięci przyjaciel Leszek Drewniak trochę na wyrost powiedział o tej przestępczości zorganizowanej. Nie znam żadnego żołnierza GROMu, czy byłego żołnierza, który przeszedłby na "ciemną stronę mocy". Wynika to z procesu selekcyjnego, a także – nie chcę tego nazywać patetycznie – patriotyzmu, ale takiego autentycznego, gdzie nikt nie myślał o tym aby przejść do grup przestępczych.
Problemem jest to, że nie ma w Polsce systemu, który by zagwarantował ludziom posiadającym unikatową wiedzę zagospodarowanie ich umiejętności. Wydaje się, że jesteśmy bardzo bogatym krajem, bo ja na przykład, kiedy wkładam w kogoś pieniądze, to chciałbym je odzyskać. Tak powinno robić państwo polskie. Taka sytuacja nie dotyczy tylko "specjalsów", ale też pilotów, gdzie ładuje się miliony złotych, a w skali globalnej całe miliardy, i jakoś nie potrafimy tego odzyskać. Szkoda.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Przede wszystkim prowadzimy szkolenia z zakresu bezpieczeństwa na przykład dla banków, dla rożnych placówek i firm. Mają one także walor edukacyjny. Robimy też audyty systemów bezpieczeństwa w przedsiębiorstwach od technicznego zabezpieczenia obiektów po ochronę fizyczną.
ppłk Krzysztof Przepiórka: Dziękuję bardzo.
***
Dodatkowe pytania i odpowiedzi przeczytacie w wywiadzie opublikowanym w Magazynie GAMER.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
