Przeprowadzenie projektu ICO, pomimo braku szczególnych regulacji, nie jest działaniem pozbawionym wpływu ustawodawcy. Istnieje wiele kwestii, o których należy pamiętać, aby nie zaniedbywać obowiązków administracyjnoprawnych, czy prywatnoprawnych w świetle polskiego prawa, na który wpływ mają w dużej mierze regulacje UE. Co ciekawe, wiele projektów może nie podlegać jurysdykcji polskiej, ani UE, ze względu na ponadnarodowe projekty pozyskiwania kapitału przy użyciu innowacyjnej technologii blockchain.
Emitent informuje potencjalnych inwestorów o swoim projekcie, który ma zostać finansowany przez anonimową społeczność. W celu pozyskania kapitału dokonuje czynności promocyjnych, reklamowych – tak, aby dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców. W dokumencie (tzw. white paper),, przedstawia swoje cele oraz korzyści, jakie mogą spotkać inwestorów, a także opis ryzyk związanych z przystąpieniem do projektu. White paper stanowi podstawę stosunku prawnego łączącego strony. Można by przyjąć, że jest to oferta w rozumieniu art. 66 KC, jeśli zawiera elementy istotne (essentialia negotii) umowy. Należy zwrócić uwagę na ewentualne wyłączenia związane z rzeczywistą wolą emitenta zawarcia umowy – czy nie wprowadzono takiej klauzuli.
Zawierana umowa jest umową adhezyjną, wynika z przystąpienia poprzez dokonanie czynności faktycznej. Strona, po zapoznaniu się z white paperem, zostaje pozbawiona możności negocjowania postanowień umownych. Świadczeniem inwestora jest czynność polegająca na przeniesieniu określonej ilości jednostek kryptowalut na adres podany przez emitenta. Świadczenie emitenta jest następujące – polega na udostępnieniu programu komputerowego, który koduje warunki umowne. Kod zostaje zapisany w bazie danych, stworzonej dzięki blockchain. To dzięki blockchainowi transakcje są nieodwracalne, a także anonimowe, podobnie jak przy posługiwaniu się kryptowalutami. Smart contract polega na automatycznym przypisaniu inwestorowi określonej ilości tokenów po spełnieniu określonych warunków. Ilość tokenów przypisanych inwestorowi jest uzależniona od kapitału, który wniósł. To emitent jest odpowiedzialny za sferę techniczną realizacji umowy.
Dwa rodzaje tokenów do realizowania uprawnień
Wyróżniono 2 rodzaje tokenów, które umożliwią inwestorowi realizowanie swoich uprawnień, które ustala emitent:
· utility token – (tokeny użytkowe) dzięki którym użytkownik uzyskuje korzyść w postaci dodatkowej usługi. Wraz ze wzrostem popytu, wzrasta ich wartość.
· security token – udzielają inwestorom praw zbliżonych do uprawnień akcjonariuszy
Emitent powinien podać swoje dane, formę działalności gospodarczej. Warto zwrócić na to uwagę, z jakim dokładnie podmiotem inwestor zawiera kontrakt dla ewentualnych późniejszych roszczeń. Projekty ICO nastawione są na ponadnarodowe zaangażowanie inwestorów, co może wiązać się z trudnościami ze stosowaniem prawa krajowego, a nawet prawa Unii Europejskiej. Czynnikiem łączącym dany projekt z jurysdykcją, może być siedziba emitenta. Może ona przesądzić o odmiennych standardach prawnych niż tych przypisanych krajom Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Emitent powinien poinformować o szczególnych zagrożeniach związanych z przeprowadzeniem ICO, o minimalnych wymogach technicznych. Konieczne jest także utworzenie regulaminu wraz z opisem świadczonej usługi, a także wyraźna zgoda na ewentualne przesyłanie informacji handlowej.
Dla ICO mogą mieć znaczenie prawa konsumenta. Właśnie ta grupa uczestników rynku może stanowić część anonimowych inwestorów . Szczególnie istotne jest prawo do odstąpienia od umowy. Emitent powinien poinformować inwestora o braku takiej możliwości przed zawarciem umowy – taką kwestię można zaznaczyć, wprowadzając do warunków umownych odpowiednią klauzulę.
Dla projektów ICO przeprowadzanych w UE, znaczenie ma wchodzące niebawem w życie Rozporządzenie, które zastąpi dotychczasową regulację krajową– Ustawę o ochronie danych osobowych. Jego rozszerzona jurysdykcja dotyczy jednostek organizacyjnych administratora w sytuacji oferowania towarów lub usług osobom w UE nawet nieodpłatnie. Przetwarzanie danych osobowych, w tym numerów IP może zostać dokonane tylko za zgodą użytkownika. Zgoda na przetwarzanie musi być świadoma, jednoznaczna, dobrowolna, odseparowana i konkretna. Oznacza to kres praktyki, w której zgoda na przetwarzanie pojawiła się w stopce, zaznaczonym okienku lub w ustawieniach domyślnych.
Użytkownik musi być poinformowany o celu zbierania danych, o możliwości dostępu do nich, o przeniesieniu, a także o prawie do bycia zapomnianym. Przetwarzający jest obowiązany do zabezpieczenia danych, a o ewentualnym wycieku danych, musi poinformować Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych pod sankcją wysokich kar administracyjnych.
W związku z tym, że niektóre tokeny powstające dzięki ICO mogą w przyszłości zostać zakwalifikowane jako waluty wirtualne, emitent zostanie najprawdopodobniej obarczony analizą ryzyka prania pieniędzy, biorąc pod uwagę rodzaj klienta dokonującego transakcji, obszarów gospodarczych, z których pochodzi kapitał, rejestrowanie transakcji powyżej 15 000 EUR. Taka praktyka może pojawić się w wielu państwach członkowskich UE. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą związaną z obrotem kryptowalutami, współpracują z instytucjami obowiązanymi do stosowania przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu, dlatego już od dawna wprowadzono weryfikację klientów, jest to tendencja światowa, swoje regulacje ma UE, a także
Niektóre tokeny powstające dzięki ICO mogą podlegać przepisom o ofercie publicznej, jeśli wykażą cechy instrumentów finansowych. Obrót instrumentami finansowymi z pominięciem nałożonych ustawowo obowiązków może spotkać się z sankcjami administracyjnymi, a nawet karnymi.
ICO. Czy to takie trudne pod względem prawnym?
Przeprowadzenie projektu ICO jest sztuką przeplatania klasycznych warunków umownych i najnowszych osiągnięć technologii takich jak smart contracts czy blockchain. Dzięki popularyzacji tego typu pozyskiwania kapitału, można stwarzać projekty, które długo musiałyby czekać na sfinalizowanie, gdyby nie aktywność środowisk głęboko wierzących w potencjał kryptowalut.
_________________
Autorzy:
Agnieszka Sobierajska - blockchain lawyer w Kancelarii Adwokackiej Mateusz Kara https://www.linkedin.com/in/agnieszka-sobierajska-905971160/
Mateusz Kara - cryptocurrency lawyer w BitCan.pl https://www.linkedin.com/in/mateusz-kara-540089b2/
