W miniony weekend w Dzienniku Ustaw została opublikowana specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy, którzy przekroczyli granicę ukraińsko-polską w związku z toczącą się wojną z Rosją. Przewiduje ona między innymi możliwość uzyskania przez nich numeru PESEL i założenia Profilu Zaufanego, który ułatwi im codzienne funkcjonowanie w naszym kraju.
Zacznijmy jednak od samych liczb związanych z Profilem Zaufanym sprzed wojny, by pokazać na jaką skalę obciążenia muszą być przygotowane rejestry państwowe dla Ukraińców, które uruchomione zostaną już za dwa dni. W całym zeszłym roku założono 4,6 mln Profili Zaufanych, a każdego dnia średnio przybywało ich 12 tysięcy. Tylko od początku roku Polacy założyli 600 tys. nowych Profili Zaufanych i obecnie mamy ich już łącznie 14 mln.
Dzięki Profilowi Zaufanemu możemy się zameldować się, złożyć wniosek o 500+ czy zarejestrować swoje nowonarodzone dziecko - z tych wszystkich udogodnień będą mogli też korzystać obywatele Ukrainy, którzy przekroczyli granicę ukraińsko-polską od 24 lutego.
Według Straży Granicznej z wczoraj, od 24 lutego z Ukrainy do Polski przyjechało 1,675 mln osób, około 93% z nich to obywatele Ukrainy. Nie ma jeszcze świeżych danych na temat liczby osób, które zostają w naszym kraju, zresztą sytuacja ta zmienia się dynamicznie. Niemniej, gdy w Polsce znajdowało się jeszcze 1,5 mln uchodźców z Ukrainy, w dalszą podróż do innych krajów UE udawało się „zaledwie” 300 tys. osób.
Biorąc pod uwagę, że każdego dnia przybywa około 80 tys. nowych uchodźców, można szacować, że nasz kraj musi się przygotować na ponad milion nowych osób, które pozostaną w naszym kraju na dłużej.
Większość z nich z pewnością zdecyduje się na rejestrację w Polsce, zdobycie numeru PESEL oraz założenie Profilu Zaufanego, no i pobieranie świadczeń socjalnych przysługujących na mocy wspomnianej ustawy - między innymi 500+ na dzieci i dodatkowych środków 300+ na każdą osobę. Do tego będą mogli podjąć legalnie pracę czy założyć firmę w Polsce, korzystać z opieki zdrowotnej i sytemu edukacji szkolnej.
Czy system rejestracji, który zostanie uruchomiony 16 marca udźwignie taki napływ nowej ludności? Zważywszy na to, że nadanie numeru PESEL i aktywowanie Profilu Zaufanego możliwe będzie tylko w urzędach administracji publicznej - z uwagi na konieczność pobrania odcisków palców, może się okazać to niemożliwe.
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy działa wstecz, a więc obejmuje wszystkich obywateli Ukrainy, którzy do tej pory przekroczyli granicę i zdecydowali się pozostać w Polsce, jak i wszystkich nowych, którzy każdego dnia przekraczają granicę. Tak więc, to co widać teraz na niektórych dworcach w Polsce, będzie miało miejsce w dużo większej skali każdego dnia w urzędach. Co istotne, ciężar obsługi tak dużej liczby osób nie rozłoży się na wszystkie urzędy w Polsce, ale w większości dotknie te w dużych miastach, do których udają się teraz obywatele Ukrainy.
Z jednej strony cieszę się, że udało się w nieco ponad dwa tygodnie dostosować system rejestrów państwowych na tak duże obciążenie, no i na uwagę zasługuje też elastyczność systemu obsługującego aplikację mObywatel, dzięki któremu obywatele Ukrainy uzyskają dostęp do cyfrowego dokumentu tożsamości Diia.pl (Дія пл), ale z drugiej strony nieco obawiam się, czy to wszystko uda się sprawnie przeprowadzić.
Jak to od strony technicznej ma wyglądać? Każdy obywatel Ukrainy, który przekroczył granicę ukraińsko-polską od 24 lutego będzie mógł wystąpić z wnioskiem o przyznanie mu numeru PESEL osobiście w pobliskim urzędzie - sam wniosek można odebrać w urzędzie lub wydrukować ze strony GOV.pl. Po otrzymaniu numeru PESEL będzie można jednocześnie poprosić w urzędzie o aktywowanie Profilu Zaufanego przypisanego do tego numeru.
Po jego aktywacji należy jeszcze ściągnąć aplikację mObywatel z Google Play lub App Store i aktywować go przy użyciu loginu i hasła wydanego podczas aktywacji Profilu Zaufanego.
Minister Janusz Cieszyński:
Osobą, której dzisiaj nadano pierwszy numer PESEL w nowej procedurze dla osób z Ukrainy została pani Oksana ze Starokonstantynowa. Dzięki nowemu rozwiązaniu możliwe będzie zaoferowanie obywatelom Ukrainy polskich e-usług publicznych takich jak np. e-recepta. Oprócz tego każda z nich będzie miała dostęp do bezpiecznej cyfrowej tożsamości i specjalnego dokumentu w ramach aplikacji mObywatel.
Wczoraj minister Cieszyński poinformował o nadaniu już pierwszego numeru PESEL, aktywacji Profilu Zaufanego i cyfrowego dokumentu tożsamości dla obywateli Ukrainy - Diia.pl (Дія пл). Jednak dopiero za dwa dni się okaże, czy takie wdrożenie, na tak dużą skalę zostało dobrze przygotowane. Oczywiście trzymam kciuki, by to się udało.
Więcej informacji dla obywateli Ukrainy w związku z przygotowanymi dla nich rozwiązaniami można przeczytać na dedykowanej stronie na GOV.pl w języku ukraińskim.
Hej, jesteśmy na Google News - Obserwuj to, co ważne w techu
